پیش از این، زمانی که هنوز قانونگذاری در دولت وجود نداشت، امور اوقاف بر اساس قواعد مذهب مالکی، به عنوان مذهب رسمی حکومت اداره می‌شد و در مذهب شیعه امامیه نیز قوانین مذهب جعفری بر آن حاکم بود. ازاین‌رو در هردو مذهب وقفنامهها به دست علمای دینی نوشته می‌شد. روند اداره اوقاف به همین صورت ادامه داشت تا اینکه حاکم کویت در 29 جمادی الثانی 1370هـ همزمان با 5 آوریل 1951م فرمانی مبنی بر اجرای احکام شرعی ویژه وقف صادر کرد. این فرمان به قانونی تبدیل گشت که از آن زمان تا کنون امور اوقاف بر اساس آن اداره می‌شود.
پایه گذاری وقف بر اساس مذهب مالکی و بروز مشکلات
ازآنجا که قانون اوقاف کویت بر پایه مذهب مالکی وضع شده و در آن، میان اوقاف سنی و جعفری و اوقاف دیگر مذاهب تفاوتی قائل نشده بود، تعداد زیادی از اوقاف جعفری سالیان زیادی تحت نظارت وزارت درآمد و این به یکی از دو عامل زیر باز می‌گشت:1- نبود ناظرانی برای اوقاف 2- وجود نزاع قضایی درباره وقف که باعث می‌شد وزارت بر داخل کردن آن تحت نظارت خود پافشاری کند. بدین ترتیب وزارت اوقاف و امور اسلامی، رسیدگی به اوقاف جعفری را بر دوش گرفت و درآمدهای آن را براساس آنچه واقفین در وقفنامهها قید کرده بودند صرف می‌کرد و چنانچه جزئیات چگونگی صرف درآمد در وقفنامه نوشته نشده بود، به صلاحدید خود به مصرف می‌رساند و طبیعتا در همه این امور بر اساس مذهب مالکی عمل می‌کرد.
پس از آن به موجب قانون 267 مصوب سال 1993، دبیرخانه اوقاف تأسیس شد. این نهاد مؤسسه‌ای دولتی و وابسته به وزارت اوقاف بود که صلاحیت‌های تعیین شده برای وزارت اوقاف در حیطه وقف را عهده‌دار می‌شد. بدین ترتیب دبیرخانه اوقاف جای وزارت اوقاف را گرفت و همه امور مربوط به اوقاف شامل مدیریت اموال، سرمایه‌گذاری آن‌ها و صرف درآمدها و به تبع، اوقاف جعفری، در انحصار آن درآمد.
ازآنجا که مسأله وقف با اختلاف مذاهب و آرای فقهی ارتباط تنگاتنگی دارد و جزء موضوعات احوال شخصی محسوب می‌شود، درخواست‌ها مبنی بر واگذار کردن امور وقف به اهل آن بالا گرفت و پیشنهادهای متعددی ارائه شد که مهم‌ترین آن‌ها تأسیس دبیرخانه اوقاف جعفری بود. مطالبات در خصوص اوقاف جعفری با پیشنهاد برنامه‌ای برای اداره و سرمایه‌گذاری و صرف درآمدهای آن به‌طوری که غرض واقفان را بر اساس مذهبشان و تحت نظارت افراد متخصص و آگاه به قواعد فقهی مذهب جعفری تحقق بخشد، ادامه یافت. درستی و حقانیت این مطالبات از سوی حکومت مورد تأیید واقع شد و موضوع از چندین جهت مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و پس ار مراحل مختلف، نتیجه این شد که اوقاف جعفری تحت نظارت و مدیریت متخصصان مذهبی قرار گرفت و اداره وقف جعفری تحت اداره کل اوقاف وابسته به وزارت اوقاف تأسیس شد.
ساختار اداره وقف شیعیان کویت
این اداره از مسئولان و ناظران و مشاوران مذهب امامیه تشکیل شده است. به طوری که کمیته مشورتی از هشت نفر تشکیل می‌یابد که به‌طور کلی وظیفه تصمیم‌گیری و مشورت در خصوص هرآنچه که به احیای اوقاف جعفریِ تحت نظارت دبیرخانه اوقاف و تعیین مصارف و صرف درآمدهای آن و تقویت جایگاه آن در توسعه جامعه و کاهش مشکلات نیازمندان بر اساس مذهب جعفری مربوط می‌شود را بر عهده دارند؛ کمیته شرعی نیز از چهار تن تشكيل می‌شود که همگی اهل علم هستند و مأموریتشان تصمیم‌گیری در امور سرمایه‌گذاری یا صرف درآمدهای اوقاف بر اساس مذهب جعفری و مطابق فتاوای فقهاست.
نظر شما