در اصل 115 قانون اساسي جمهوري اسلامي، در رابطه با ويژگي‌هاي رئيس جمهور صحبت شده است. در اين اصل آمده: رییس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد:ایرانی الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.
اين اصل از قانون كاملاروشن و مشخص است. يك سري شرايط مانند ايراني الاصل بودن، يعني فرد تابعيت ايراني داشته باشد يا شرط ديگري همچون داراي حسن سابقه بودن، منظور عدم سوء پيشينه است. در شرايط عقيدتي هم منظور اين است كه اعتقاد به اسلام داشته باشد،يعني فرد اعلام كند كه من مسلمان هستم.
منتهي در اين ميان ما با يك سري شرايط اجتماعي هم مواجه هستيم،شرايطي كه براساس آن چهره هاي اجتماعي و سياسي داوطلبان بايد مورد توجه باشد يعني حرف از رجال سياسي و مذهبي است. وقتي از رجال صحبت مي كنيم بايد بدانيم كه خود رجال قابل بحث است.
رجال سياسي و مذهبي شامل رجالي است كه داراي شهرت سياسي و مذهبي در ميان مردم باشند و از نظر انتخاباتي نيز در ميان مردم شناخته شده باشند. اين شناخته شدن لازمه اش اين است كه فعاليت و تجربه سياسي داشته و سابقه درخشاني كسب كرده باشند كه به عنوان رجل سياسي شناخته شوند. بنابراين كسي كه تازه مدرك ديپلمش را گرفته است را نمي توان به عنوان رجل سياسي شناخت. اما متاسفانه مي بينيم كه در ثبت نام هاي انتخاباتي اخير، حتي افرادي كه سيكل هم نداشتند را ثبت نام كردند كه اين اتفاق واقعا خنده دار است.
برهمين اساس مي خواهيم بگوييم حسن شهرت سياسي و مذهبي براي شخصيت‌هايي صدق مي‌كند كه فعاليت هاي سياسي و مذهبي در پرونده كاري خود داشته و سوابق علمي، تجربه حضور در مقام وزارت و مجلس را به دست آورده باشند.
اين شرايط شخصي رئيس جمهور است كه در قانون كاملا روشن است اما بايد بدانيم كه لازمه انتخابات، يك فضاي اجتماعي مناسب نيز هست. وقتي قرار است انتخابات انجام شود، ما صحبت از دموكراسي مي كنيم، دموكراسي اصولي همچون آزادي، برابري، همگاني بودن مشاركت و كثرت گرايي دارد.
منظور از كثرت گرايي اين است كه تعدد احزاب و گروه ها را شاهد باشيم. بايد قبول كنيم كه جامعه زماني مي تواند توسعه يافته باشد كه تشكل هاي خوبي را در دل خود به مرحله بلوغ رسانده باشد و در زمان انتخابات نيز مظاهر اين تشكل ها وارد گود رقابت شوند. اگر تشكل ها براي انتخابات فعاليت كنند، ديگر هر آدم كوچه و بازاري به خود اجازه نمي دهد كه براي انتخابات،دواطلب شود.
پس لازمه اينكه افراد متعدد در انتخابات ثبت نام نكنند، حضور احزاب فعال است. آزادي احزاب در قانون به رسميت شناخته شده است و زماني كه آزادي احزاب خودجوش باشند، به هدف خود نزديك مي شويم. رقابت وقتي گروهي و حزبي شود، آن حزب و گروه شخصي را معرفي مي كند كه سواد،حسن سابقه، سابقه مديريتي و ... داشته باشد.اما متاسفانه در كشور ما به دليل نبود حزب قوي، شاهد هستيم كه يك بچه محصل در انتخابات ثبت نام مي كند. در اين ميان نبايد فراموش كرد كه مشكل ايجاد شده، ارتباطي به قانون ندارد و اين ايراد اجتماعي است.
بنابراين بايد گفت كه كشور ما مشكل اجتماعي و سياسي دارد و مشكل را نبايد در قانون جستجو كرد. وقتي تشكل‌ها و احزاب فعال نباشند،نتيجه اي جز خيل عظيم ثبت نام كنندگان را نبايد انتظار داشت.
*حقوقدان
29217
نظر شما