سند ۲۰۳۰ و سو استفاده‌ای که دلواپسان از یک نگرانی کردند

محمد‌حسین نجاتی: دلواپسان دوباره رنگ سیاسی به مسایلی زدند که هیاهویی برای هیچ بود. این‌بار آنها با سو‌استفاده از نگرانی مقام معظم رهبری از جزییات سند ۲۰۳۰ فضای رسانه‌ای را ایجاد کردند که گویی این سند در ایران اجرایی شده و همزمان ساختار آموزشی ایران را درگیر به خود کرده‌است.

برای بسط فضاسازی‌های خود نیز متوسل به ادعایی شدند که هیچ ردی از آن در سند ۲۰۳۰ وجود نداشت و اصلی‌ترین قانون یونسکو در سند‌های بین‌المللی، یعنی توجه به مختصات فرهنگی‌ کشور‌ها را نادیده‌گرفتند.
حتی این نکته را نیز نادیده گرفتند که سند ۲۰۳۰ در واقع سندی در ادامه سند آموزش برای همه است.
سندی که طی سال های ۲۰۰۰ الی ۲۰۱۵ در جمهوری اسلامی ایران اجرا شد و کشور ما به دلیل دستاوردهای موفقی که در ارتباط با برخی از شاخص های آن داشت، مورد تقدیر جهانیان قرار گرفت.

حتی وزیر آموزش و پرورش در دولت دهم، یعنی حمیدرضا حاجی بابایی نیز در اجلاسیه یونسکو در پاریس نیز پشت تریبون رفت و ایران را جز ۶ کشور موفق در اجرای برنامه آموزشی برابری جنسیتی خواند و از تعهد ایران به مفاد سند «آموزش برای همه» سخن گفت. کسی که حالا با چشم بستن بر این واقعیت که سند ۲۰۳۰ مکمل سند آموزش برای همه است، به دلایل سیاسی دلواپس سند ۲۰۳۰ شده‌است.
با این حال 
بررسی‌ها نشان می‌دهد، این سند نه تنها در ایران امضا‌ نشده‌، بسیاری از بند‌های آن با مخالفت مسئولان دولت پیش از ابراز نگرانی مقام معظم رهبری مواجه شده‌بود. به گونه ای که فخرالدین دانش آشتیانی وزیر آموزش و پرورش در تاریخ ۱۱ اردیبهشت، در نشست خبری خود با خبرنگاران توضیحاتی را درباره این سند اعلام کرد. ( اینجا)
 
او گفت: درباره سند ۲۰۳۰ گفته بودم تمام مواردی که در سند هست در سند تحول بنیادین خودمان هم هست. در قوانین یونسکو آمده که اگر مطلبی با فرهنگ کشوری مغایرت داشته باشد می توان آن را اصلاح کرد. در سند هم در داخل کشور روی موضوع برابری جنسیت مانور داده می شود که در این سند این کلمه حذف شده است.
ضمن آنکه در آن سند هم منظور این بود که آموزش برای دختران و پسران برابر باشد اما برداشت هایی شده بود که در سند این واژه تغییر کرد. هرجای سند با فرهنگ و شرع ما تطبیق نداشته باشد به آن توجه می کنیم.

شایعه امضا
علاوه بر این یکی از شایعاتی که از سوی دلواپسان دراین‌باره مطرح شد که سند به امضای مسئولان دولت رسیده‌است. در این‌باره شورای اطلاع‌رسانی دولت در بیانیه‌ خود صراحتا در این باره توضیحاتی را ارائه کرده‌است. (اینجا) در این بیانیه آمده‌است: این شایعه پراکنی ها در حالی است که در تصویب «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» یونسکو، از هیچ کشوری درخواست امضاء نشده است چرا که اصولا در بین اسناد یونسکو به جز پیمان نامه ها که جنبه الزامی دارند، و باید به تایید مجالس کشورها برسند، هیچ سند دیگری مورد امضای فیزیکی واقع نمی شود. سند «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» نیز در زمره پیمان نامه ها نیست و به عنوان یک چارچوب عمل که کشورها مطابق با ساختار ملی خود آن را اجرا می کنند، در حقیقت یک توصیه نامه به شمار می رود و بنابراین توسط هیچ کشوری امضا نشده است.

ادعاهای واهی، از هم‌جنس‌گرایی تا آموزش‌های جنسی
دامنه شایعات در این فضاسازی اما فراتر از شایعه امضای سند رفت و دلواپسان با ادعاهای عجیبی عنوان کردند، در این سند قرار بر آموزش همجنسگرایی تا آموزش‌های جنسی پیش‌ بینی شده‌است. در زمینه وزیر آموزش و پرورش
در خصوص کتاب موهنی که برخی فضاهای مجازی ادعا کرده‌اند در آموزش و پرورش ارایه و آموزش داده شده است، اظهار کرد: در آموزش و پرورش چنین کتاب درسی یا کمک درسی وجود ندارد، این کتاب نه تنها در آموزش وپرورش که در وزارت ارشاد هم مجوز نشر نگرفته است، بنابراین ، ادعای آموزش این کتاب در مدارس خلاف واقع است و این حرکات بنا به فرمایشات مقام معظم رهبری نشأت گرفته از جریاناتی است که می خواهند آموزش و پرورش را از چشم بیندازند و اعتبار آن را مخدوش کنند.

وزیرآموزش و پرورش در درباره سند 2030 ، ضمن اعلام این مطلب که دولت یازدهم به فرهنگ و هویت دینی و ملی خود احترام می گذارد، خاطرنشان کرد: همانگونه که رئیس جمهور محترم فرمودند به ملت بزرگ ایران و رهبر معظم انقلاب اطمینان می دهیم که وزارت آموزش و پرورش صرفا متناسب با فرهنگ اسلامی - ایرانی خود و در چار چوب قوانین و اسناد بالا دستی حرکت خواهد کرد.
علاوه بر وزیر آموزش و پرورش، دولت در بیانیه رسمی خود نوشت: همه متاسفانه برخی جریانات و گروه های سیاسی خاص، از فرصتِ همزمانی و قرابتِ فرمایشات حکیمانه مقام معظم رهبری با فضای انتخابات ریاست جمهوری، نهایت سوء استفاده را بعمل آورده و از آن دستاویزی سیاسی برای وارد آوردن فشار به دولت در ایام انتخابات و تخریب چهره آن خصوصا در میان قشر متدین و مذهبی کشور کردند، مانند انتشار شایعه پذیرش آموزش همجنسگرایی در مدارس و یا انتشار گسترده شایعه توزیع کتابی در خصوص آموزش های جنسی در نمایشگاه کتاب که همگی کذب محض بوده و با نیت تشویش اذهان عمومی و مکدر کردن خاطر مردم شریف و متدین ایران اسلامی علیه دولت تدبیر و امید بوده است.


دلواپسان امروز، مجریان دیروز
سرعت عمل منتقدان سند و گروهی که شایعات واهی درباره این سند را اعلام کردند اما به جایی رسید که سندیت و صحت موضوع را فدای سرعت خود در تخریب کردند. به طوریکه این سند یک فرآیند یک‌شبه‌ای را طی نکرده است. ماجرا به اینگونه بود که
چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰ در امتداد برنامه «آموزش برای همه» قرار دارد که سابقه آن به سال ۱۹۹۰ باز می گردد. برنامه‌ای که پیش‌تر در دولت‌های قبل نیز در ایران اجرا می‌شد و در دولت‌های نهم و دهم دولت خود را مقید به الزمات سند آموزش برای همه می‌دانست و مورد تقدیر نهاد‌های بین المللی قرار گرفت.


این اتفاق حتی به تایید وزیر آموزش و پرورش در دولت دهم نیز رسید. به طوریکه حمید‌رضا حاجی در سفر خود به پاریس پایتخت کشور فرانسه، که برای شرکت در اجلاس «آموزش برای همه» یونسکو حضور داشت، ایران را یکی از شش کشورهای موفق جهان در اجرای برنامه آموزشی برابری جنسیتی خواند. او حتی عنوان کرد:« جمهوری اسلامی ایران اقدامات متعددی را برای تحقق اهداف ششگانه آموزش برای همه به مورد اجرا گذاشته و این اقدامات، نتایج بسیار خوبی را تاکنون در پی داشته که بویژه برخی از این نتایج بسیار قابل توجه است.»
در واقع سند ۲۰۳۰ سندی است در ادامه سند آموزش برای همه است و مشخص نیست چرا دلواپسان امروز سند خود در دولت دهم مجریان آن بوده‌اند.


به طوریکه، امروز حمید‌رضاحاجی بابایی به عنوان نماینده مجلس می گوید: وزارت آموزش و پرورش فقط باید سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و قوانین موجود را اجرا کند و این مطابق برنامه ششم است؛ چیزی غیر از این را نمی‌تواند اجرایی کند. یعنی این سند 2030 و نسخه رشد یافته آن در سال‌های بعدی هم از نظر قانونی لغو است و اگر کسی غیر از این عمل کند، مجرم است.


پیشگیری در سال ۹۴

علاوه بر موارد فوق هیات اعزامی دولت در سال ۹۴ رویکرد پیشگیرانه‌ای را نسبت به سند ۲۰۳۰ داشتند. طبق اعلام یونسکو سند ۲۰۳۰ مکمل کننده برنامه آموزش برای همه بوده ‌است. بر همین اساس، پیش نویس اولیه «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» در اجلاس مجمع جهانی آموزش که از تاریخ ۱۹ الی ۲۲ می ۲۰۱۵ (۳۰ اردیبهشت لغایت ۲ خرداد ۱۳۹۴) در اینچئون کره جنوبی برگزار شد، ارائه شد.

در این اجلاس جناب آقای دکتر فانی، وزیر وقت آموزش و پرورش، در راس هیاتی شامل نمایندگان دستگاه های مختلف از جمله کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و وزارت امور خارجه شرکت داشتند. با توجه به برخی ملاحظات و حساسیت های مهم موجود در سند، هیات شرکت کننده از سوی کشورمان «تحفظ رسمی» جمهوری اسلامی ایران نسبت به کل سند را در جلسه ارائه نموده و این تحفظ در صحن اجلاس توسط وزیر محترم آموزش و پرورش قرائت شد.
مهم‌ترین بخش این بیانیه به این شرح بود:« "جمهوری اسلامی ایران خود را متعهد به بخش هایی از «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» که به هر شکلی در تعارض با مقررات و اولویت های ملی، باورهای دینی و ارزش های فرهنگی جامعه ایرانی تفسیر و تعبیر شوند، نمی داند
این اتفاق یک پیام روشن داشت و آن این بود که دولت یازدهم از زمان تدوین پیش نویس سند ۲۰۳۰، رویکرد پیش‌گیرانه خود نسبت به تعارضات فرهنگی سند را پیش گرفته بود.

لک لکی در کار نیست
یکی دیگر از نکاتی که دلواپسان آن را مصداقی از فضاسازی رسانه‌ای خود علیه دولت در ماجرای سند اعلام کردند، انتشار کتابی در مدارس تحت عنوان «لک لکی در کار نیست» بود. چندی پس از انتشار این خبر، پایگاه اطلاع رسانی دولت از قول سیدرضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی این خبر را تکذیب کرد و اعلام کرد که عوامل انتشار این شایعه را تحت پیگرد می‌گیرند.
پایگاه اطلاع رسانی نوشت: «وزیر ارشاد در واکنش به شایعه صدور مجوز چاپ کتاب غیر اخلاقی «لک لکی در کار نیست» گفت: «همانگونه که معاون فرهنگی وزارت ارشاد بارها اعلام کرده هیچ گونه مجوزی برای چاپ این کتاب و عناوین مشابه که حاوی نکات غیر اخلاقی است صادر نشده. پیش از این نیز وزارت آموزش و پرورش صدور مجوز کتاب مذکور را تکذیب نموده بود. شایسته نیست آقایان برای دستیابی به چند رای اخلاق و شرافت انسانی را زیر پای بگذارند. عوامل انتشار این شایعه از سوی مراجع قضایی تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.»
همچین سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد هم در گفت‌وگویی که با خبرآنلاین داشت، صدور مجوز برای این کتاب را رد کرد و گفت: «این کتاب در یک سال اخیر چند باری به عنوان کتابی که دارای مجوز است مطرح شده٬‌ اما ما بارها اعلام کرده‌ایم این کتاب دارای مجوز نیست و نشر آن به صورت غیرقانونی صورت گرفته است.»
او با تاکید براینکه نشر این کتاب تخلف محسوب می‌شود و حتما نسخه‌های مشاهده شده جمع‌آوری می‌شود٬ در مورد بهره‌گیری‌های سیاسی از این کتاب گفت: «برخی با بهره‌گیری‌هایی این کتاب را با سند ۲۰۳۰ پیوند زده‌اند٬ اما حقیقت آن است که همانطور از ناحیه دوستان در توسعه کتابخوانی اعلام شده این کتاب دارای مجوز نیست و باز هم اعلام می‌کنم هیچ‌گونه مجوزی به این کتاب داده نشده است و هر جا که دوستان نظارتی با این کتاب مواجه شوند به عنوان کتاب بی‌مجوز با آن برخورد می‌کنند.»
«لک لکی در کار نیست» هرگز قابل تأیید برای مدارس نیست
محمد ناصری، مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی خبر انتشار 9 هزار نسخه این کتاب برای تدریس در مدارس را تکذیب کرد و گفت: «شورای ساماندهی کتاب تاکنون چنین کتابی را دریافت نکرده است. گرچه مجوز اولیه چاپ هرگونه کتاب با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است اما هر کتابی برای ورود به مدرسه باید مجوز دبیرخانه ساماندهی کتاب‌های آموزشی و کمک آموزشی را کسب کند.»
او همچنین گفت: «دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی وزارت آموزش و پرورش به عنوان تنها مرجع صلاحیت‌دار برای صدور مجوز ورود کتاب‌های کمک آموزشی به مدارس است.»
بهرام محمدیان، رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش هم ضمن رد این خبر، گفت: «در فضای مجازی مطلبی منتشر شده مبنی بر اینکه کتاب «لک لکی در کار نیست» جزو کتاب‌های درسی است، که این مطلب به هیچ وجه صحت ندارد. مترجمان به صورت انتخابی آن را چاپ و در فضای مجازی منتشر کرده‌اند.»

۴۲۴۲