پس از اثبات حقانیت ایران در دادگاه لاهه در خصوص ملی شدن صنعت نفت، مصدق خواستار افزایش اختیارات خود و عهده دار شدن وزارت جنگ شد. به دنبال مخالفت شاه با این خواسته، مصدق استعفای خود را تسلیم شاه کرد و شاه بی درنگ فرمان نخست وزیری قوام‌السلطنه را صادر کرد. در واکنش به این اقدام شاه، آیت الله کاشانی به مخالفت شدید با قوام برخاست و با صدور اعلامیه‌ای مردم را به مبارزه تشویق کرد.
در روز 29 تیر ماه آیت‌الله كاشانی در مصاحبه با خبرنگاران داخلی و خارجی اعلام كرد كه «اگر قوام نرود اعلام جهاد می‌كنم و خودم كفن پوشیده با ملت در پیكار شركت می‌نمایم.» پس از این موضعگیری قاطع، در سی‌ام تیر ماه بازار تعطیل شد و مردم به خیابانها ریختند و خواستار سرنگونی قوام شدند. به دستور قوام مردم به گلوله بسته شدند و عده‌ای به شهادت رسیدند.
شاه، وزیر دربار خود را به محضر آیت‌الله كاشانی فرستاد تا با تطمیع و دادن امتیاز ایشان را به سكوت وادار كند؛ اما آیت‌الله كاشانی با لحن تندی به وزیر دربار گفت: «اگر بی درنگ دكتر مصدق بر سر كار باز نگردد، شخصا به خیابان رفته و مبارزه مردم را مستقیما متوجه دربار می‌كنم.»
سرانجام شاه مجبور شد در مقابل قیام مردم و موضعگیری بی سابقه آیت‌الله كاشانی عقب نشینی كند تا مصدق بار دیگر در حالی كه وزارت جنگ را نیز به دست آورده بود بر سر كار برگردد.
منبع: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
67282
نظر شما