ابوالفضل کریمی: جهان با خطر از دست دادن تنوع زیستی روبه‌رو است. به همین دلیل سازمان ملل نشست طولانی‌مدتی را ترتیب داد تا بتواند کشورهای جهان را برای حفظ طبیعت و گونه‌های زیستی به توافق برساند.
به گزارش بی‌بی‌سی، نشست تنوع زیستی سازمان ملل که در شهر ناگویای ژاپن برگزار شده بود، با توافق بر سر طرحی 10 ساله با هدف حافظت از طبیعت به پایان رسید. البته اهداف معین شده برای محافظت از بخش‌هایی از خشکی و دریا و هم‌چنین کاهش سرعت نابودی تنوع زیستی، کمتر از آن چیزی بود که دانشمندان حفظ منابع طبیعی انتظار داشتند. اما در عین حال بسیاری از کشورهای در حال توسعه از اهداف توافق‌شده راضی هستند، چرا که این اطمینان به آن‌ها داده شده تا در سود محصولاتی که از گیاهان و دیگر موجودات تراریخته ساخته می‌شود، سهیم باشند. کشورهای دنیا 2 سال وقت دارند تا طرح‌های خود را برای تامین بودجه این طرح ارائه کنند.
جیم لیپ، مدیرکل صندوق بین‌المللی حیات وحش در این باره گفت: «این توافق‌نامه نیاز اساسی به حفظ محیط زیست را به عنوان زیربنای اقتصادی و اجتماعی بشر تائید می‌کند. دولت‌های دنیا با برگزاری این نشست اعلام کردند محافظت از سلامت سیاره زمین جایگاه مهمی در مناسبات سیاسی بین‌المللی دارد و کشورها آماده‌اند برای حفظ حیات روی کره زمین تمام تلاش خود را به کار گیرند».
در این ملاقات اهدافی تعیین شد تا به واسطه تحقق آن‌ها از 17 درصد از خشکی‌های زمین و 10 درصد از اقیانوس‌ها محافظت شود. اما بسیاری از دانشمندان حفظ منابع طبیعی این اهداف را بسیار کوچک دانسته‌اند. آن‌ها اعتقاد دارند پیش از این، 13 درصد از خشکی‌های زمین و 10 درصد از اقیانوس‌ها تحت حفاظت بوده‌اند. این در حالی است که بسیاری از کشورها فقیر اعلام کرده‌اند منابع لازم برای تحقق این اهداف را در اختیار ندارند.
یوهانسن ووکر از آژانس حفاظت زیست‌محیطی کشور لیبریا گفت: «جنگل‌ها و دیگر منابع بیولوژیکی ما به محیط زیست بین‌المللی سود می‌رساند. بنابراین ما نیاز به کمک‌های موثر دیگر کشورها داریم تا بتوانیم از این منابع برای حفظ منافق مشترک جهانی محافظت کنیم».
در همین راستا کشورهای توسعه یافته توافق کرده‌اند مکانیسم‌ها و سازوکارهایی برای افزایش کمک‌های مالی به این کشورها تدارک ببینند که تا سال 2020 به رقم صدها میلیارد دلار در هر سال خواهد رسید. از این کشورها خواسته شده تا سال 2012 که دومین نشست تنوع زیستی در ریودوژانیروی برزیل برگزار شود، میزان کمک‌های خود را به این رقم برسانند. البته این رقم ممکن است بسیار بزرگ به نظر برسد، خصوصا اگر به یاد بیاوریم کشورهای دنیا متعهد شده‌اند تا سال 2020 رقم 100 میلیارد دلار در هر سال را برای تغییرات آب‌وهوایی اختصاص دهند.
اما چنتال جوآنو، وزیر بوم‌شناسی فرانسه این موضوع را غیرممکن نمی‌داند. او در این باره به بی‌بی‌سی گفت: «اگر شما فکر می‌کنید برای حل مشکل تنوع زیستی فقط بودجه‌های عمومی کفایت می‌کند، اشتباه می‌کنید؛ چرا که مقادیر تعیین شده بسیار زیاد هستند. به همین دلیل ما به بودجه‌های خصوصی هم نیازمندیم. منظور من هم بودجه‌های خصوصی داوطلبانه است و هم بودجه‌هایی که می‌توان از صنایع و تجارت‌های گوناگون به دست آورد. شما در حال سود بردن از تنوع زیستی و طبیعت هستید، پس منطقی است که این سودها به خود طبیعت بازگردد».
در این اجلاس یکی از مشکلات بسیار ظریف به نام دسترسی و تقسیم منافع (ABS) حل شد. به این ترتیب موافقت شد کشورهای در حال توسعه در سود به دست آمده از ساخت محصولاتی که از منابع ژنتیکی تهیه می‌شوند، سهیم باشند؛ به‌خصوص کشورهای توسعه یافته به رهبری اتحادیه اروپا توافق کرده اند این موضوع همه محصولات به دست آمده از منابع ژنتیکی را که از آن‌ها به عنوان مشتقات یاد می‌شود، تحت پوشش خود قرار دهد. این در حالی است که قبلا روی موارد بسیار کم‌تری توافق شده بود.
اما در مقابل، گروه‌های حافظ محیط زیست هشدار داده‌اند موافقت‌های حاصل، متوقف شدن نابودی گونه‌های زیستی و اکوسیستم را ضمانت نمی‌کند. جین اسمارت، رئیس برنامه گونه‌های زیستی در اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) در این باره گفت: «نشست تنوع زیستی به پایان می‌رسد، اما از همین امروز باید کار برای حفظ حیات در سیاره زمین را آغاز کنیم. ما باید از این اجلاس انرژی بگیریم چرا که کشورهای دنیا تعهد کرده‌اند سیاست‌های خود را تغییر دهند و کشورهایی مانند ژاپن نیز پرداخت پول زیادی برای حفظ محیط زیست را تقبل کرده‌اند. در عین حال تعهد شده است مناطق محافظت شده در بخش‌هایی از جهان مانند گینه بیسائو بیشتر شود»
نظر شما