یکی از رسم‌های پسندیده که قشرهای گوناگون جامعه در مناسبت‌هایی مانند محرم به صورت گسترده‌ای به‌جا می‌آورند، دادن نذری است که در اصل برای «اِطعام» درماندگان و قشرهای ضعیف بوده است. در سال‌های کمی دورتر (ده پانزده سالِ پیش به آن‌سو) غذای نذری در ظرف یک‌بارمصرف داده نمی‌شد، بلکه به حاضرانِ در مجلس، در بشقاب‌های استیل، ملامین، یا چینی غذا می‌دادند و هر کسی هم که می‌خواست غذا ببرد، ظرف خود را می‌آو‌رد. اما، در سال‌های اخیر، ترویج ضدفرهنگِ مصرف‌گرایی در کنار تبلیغات تجاری با این مضمون که ظرف‌های یک‌بارمصرف بهداشتی‌تر هستند، به‌اضافه‌ی روحیه‌ٔ راحت‌طلبی افراطی، سبب فراگیر شدن استفاده از ظرف و حتی قاشق و چنگال و سفره‌ٔ دورانداختنی شده است.
گذشته این که بهداشتی بودن ظرف‌های یک‌بار مصرف، به دلیل وجود ذرات پلیمر در آن‌ها و شسته نشدن و امکان آلودگی در روند تولید و انبار شدن و فروش، کاملاً جای تردید دارد، این نکته‌ٔ مهم را هم باید در نظر داشت که نذری دادن که یک معنای آن تخصیص بخشی از مالِ خود به نیازمندان است، نمی‌تواند با ریخت‌وپاش منابع همراه باشد. برای تولید ظرف‌های یک‌بارمصرف (و هر نوع پلاستیک دیگر) مقدار هنگفتی نفت مصرف می‌شود که این به معنای وارد کردن گاز دی‌اکسید کربن به میزانی بیش از وزن آن مقدار نفت به هوا است، گازی که مسئول اول در تغییر اقلیم و گرم شدن زمین است. هم‌چنین برای تولید هر کیلوگرم پلاستیک، چند ده کیلوگرم آب مصرف می‌شود. آیا رواست که در نکوداشت بزرگانی که در تشنگی شهید شدند، این همه آب را هدر دهیم؟!
رفتار به مراتب بدتر از کاربرد ظرف‌های یک‌بارمصرف، رها کردن غیرمسئولانه‌ٔ آن‌ها یا مخلوط کردن آن‌ها با پسماندهای دیگر است. دیدن ظرف‌ها و بطری‌های رهاشده در کوی و خیابان، معنویت مراسم محرم را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
می‌توان با بازگشت به سنت‌های اصیل، و یا بازنگری در پاره‌ای رسم‌ها، محرمی هماهنگ‌تر با محیط زیست داشت:
* در مسجد و تکیه و سالن، نذری را در ظرف‌های دائمی بدهیم.
* محل‌های نذری دادن را به ماشین‌های ظرف‌شویی مجهز کنیم.
* به مردم بگوییم برای نذریِ «بیرون‌بر» ظرف بیاورند.
* به جای دادن آب بطری‌شده، آب‌خوری نصب کنیم.
* پسماندهای پلاستیکی را از بقایای مواد خوراکی پاک کنیم و جدا از دیگر پسماندها به مأموران شهرداری تحویل دهیم.
* به شیوه‌های نذریِ جایگزینِ بیاندیشیم: دادن برنج خشک و حبوبات به مرکزهای نگهداری ناتوانان و سالمندان، کمک مالی به مؤسسه‌های حامی معلولان و بیماران، کمک مالی به مؤسسه‌هایی که برای حفاظت از طبیعت و حیات وحش فعالیت می‌کنند، کمک برای تحصیل کودکان محروم، و مانند این‌ها.
نظر شما