روزنامه جمهوری اسلامی: چهارشنبه‌سوری، نه در تاریخ ایران ریشه دارد، نه در فرهنگ/ فقط خرافات است

برخی گفته‌اند «چهارشنبه‌سوری» از دو واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته‌است و سوری در زبان کُردی که به معنی سرخ است ساخته شده‌است (این مطلب سندیت تاریخی و علمی ندارد) که در آن آتش بزرگی تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه داشته می‌شود. عده‌ای نیز چهارشنبه سوری را به زرتشت و زرتشتیان نسبت داده‌اند.ولی دکتر کورش نیکنام موبد زرتشتی و پژوهشگر در آداب و سنن ایران باستان، عقیده دارد که چهارشنبه سوری هیچ ارتباطی با ایران باستان و زرتشتیان ندارد.
جالب‌ترین سرمنشا ادعایی که برای برگزاری مراسم چهارشنبه سوری گفته شده، قیام مختار ثقفی است که به خون خواهی شهدای کربلا قیام کرده است. گفته شده مختار، برای آنکه مخالف را از موافق تشخیص دهد، فرمان داد تا شیعیان راستین آن حضرت بر بام خانه‌ها آتش بیفروزند که شب آن فرمان با شب چهار شنبه آخر سال نیز مصادف بوده است. اینکه ایرانیان از دیرباز، در روز چهارشنبه آخر سال، اقداماتی را انجام می‌دهند، بدون اینکه چرایی اقدامات خود را بدانند.، خود نقیصه‌ای بزرگ است. در برخی کتب تاریخی مانند تاریخ بخارا، لزوم برگزاری چنین مراسمی را اینگونه آورده اند: منصور بن نوح از شاهان سامانی در نیمه اول سده چهارم هجری جشنی را برگزار می‌کند که موجب آتش سوزی در قصر او نیز می‌شود، بدین ترتیب یقین حاصل می‌شود که این جشن از سال‌ها و بلکه سده‌های پیش در ایران رایج بوده است.همچنین در منابعی دیگر گفته شده که در روزشمار قدیم اعراب، چهارشنبه روز نا‌مبارکی بوده، لذا سعی می‌کردند شب چهارشنبه را با جشن و سرور بگذرانند و در آن شب و روز دست از خرید و فروش و کسب و کار بکشند.
واقعیت اینست که مراسم چهارشنبه سوری هر منشایی که داشته باشد، یک فرهنگ نیست و ریشه علمی و آئینی قابل اعتنایی ندارد به ویژه آن که با حواشی زشتی نیز آلوده شده است.
45302