همین ویژگی کاربردی و مؤثر دوچرخه است که سازمان ملل را در فروردین امسال
بر آن داشت تا براساس پیشنهاد ترکمنستان و با رأی موافق تمامی 193 عضو این سازمان،
روزی را به نام دوچرخه در تقویم محیط‌زیستی جا دهد. امروز سوم ژوئن برابر با 13
خرداد روز جهانی دوچرخه است.
بر این اساس، تمام دولت‌های عضو سازمان ملل موظف هستند
سالانه گزارش‌هایی را به صحن علنی این سازمان ارائه کنند مبنی بر اینکه دولت
متبوعشان چه تمهیداتی را برای ترویج استفاده از دوچرخه و امکان دوچرخه‌سواری ایمن
برای شهروندان فراهم کرده است.
**دوچرخه در مبارزه با غول آلودگی هوا
رفاه‌طلبی، تغییر سبک زندگی و گرایش مردم به سمت تجملات به‌مرور
مشکلاتی را ایجاد کرده است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، آلودگی هوا است. تهران و
برخی کلان‌شهرهای کشور نیز درگیر آلودگی هوا هستند، معضلی که خودرو یکی از عوامل
اصلی دخیل در آن است و سلامت و محیط‌زیست را به خطر انداخته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم وسایل نقلیه در آلودگی هوا بیش
از 70 درصد است، این در حالی است که در کشورمان، خودروهای تک‌سرنشین در سطح شهرها به‌وفور
تردد دارند و بیشترین سهم را در اشغال خیابان‌ها به خود اختصاص داده‌اند.
محمد درویش مدیر بخش سیاست محیط‌زیست در شبکه مطالعات
سیاست‌گذاری عمومی وابسته به مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری روز
یکشنبه دراین‌باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: سازمان ملل بر این باور است که برای
مقابله با غول آلودگی هوا، ترافیک، آلودگی صوتی و کم‌تحرکی شهروندان، هیچ راهی
بهتر از این نیست که افراد ترغیب شوند به‌جای استفاده از خودروهای شخصی به استفاده
از وسایل پرتحرک‌تری مانند دوچرخه رو آورند.
*** آلودگی صوتی و نزاع‌های خیابانی
این فعال محیط‌زیست گفت: آلودگی صوتی از عوامل اصلی منجر
به افزایش پرخاشگری و نزاع‌های خیابانی است، درنتیجه سازمان ملل هم تصریح دارد که
اگر می‌خواهیم با پدیده‌های مخرب و تهدیدآفرین برای حیات بشر مقابله کنیم، هیچ راهی
جز رفتن به سمت ترویج استفاده از دوچرخه نداریم.
*** تهران، سومین شهر نزاع خیز دنیا
مدیر بخش سیاست محیط‌زیست در شبکه مطالعات سیاست‌گذاری
عمومی گفت: تهران هفت هزار نزاع در هر 100 هزار نفر را تجربه می‌کند و سومین شهر
نزاع خیز جهان است، پایتخت کشورمان بر اساس اعلام موسسه مرسر در لندن در سال 2016
در بین 230 شهر بزرگ دنیا ازنظر
کیفیت زندگی 188 شد، 20 میلیون ساعت از عمر شهروندان آن در ترافیک تلف می‌شود که
ارزش آن 10 هزار میلیارد تومان است.
وی گفت: در راستای این آمار، آلودگی صوتی در تهران موردبررسی
قرار گرفت و مشخص شد میزان آلودگی صوتی زیر پل سیدخندان 82 دسیبل، منطقه ستارخان
80 دسیبل و زیر پل فردیس کرج 91 دسیبل است درحالی‌که حداکثر توان تحمل بشر برای
زیستن در یک سکونتگاه انسانی 60 دسیبل است بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید که
یکی از دلایل نزاع‌های خیابانی، پرخاشگری و عدم تحمل می‌تواند همین مسئله باشد .
*** سهم دوچرخه در جلوگیری از مرگ‌ومیرها
عضو هیئت‌علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری
گفت: به‌طور رسمی اعلام می‌شود که پنج هزار نفر در سال در تهران بر اثر آلودگی هوا
می‌میرند، البته به نظر می‌رسد این آمار بسیار خوش‌بینانه است چون سال گذشته در اتحادیه
اروپا اعلام شد که سالانه در لندن 9 هزار و 500 نفر در اثر آلودگی هوا جان می‌بازند،
بنابراین در قیاس با اتحادیه اروپا و یا در شهری مانند لندن که زیرساخت‌های بسیار
بهتری دارد و خودروها و سوخت یورو 6 استفاده می‌شود، معلوم است که در تهران آمار جان‌باختگان
بیشتر است.
وی ادامه داد: ضمن
اینکه تهران به‌شدت دچار پدیده جزیره گرمایی است و تمام این‌ها ناشی از بیش از 21
میلیون سفر در روز با وسایل نقلیه موتوری است که باید تلاش کنیم تا این رقم را
کاهش دهیم در غیر این صورت تهران دیگر عملاً قابل زیستن نخواهد بود و هیچ راهی جز
ترغیب شهروندان به استفاده از دوچرخه، وسیله حمل‌ونقل عمومی و ایجاد معابر امن
برای پیاده‌روی باقی نمی‌ماند.
این فعال محیط‌زیست تأکید کرد: مدیران شهری به‌جای
استمرار رفتارهای اشتباه مانند ساختن اتوبان‌ها، بزرگراه‌ها، پل‌ها، تونل‌ها، تقاطع‌های
غیر هم‌سطح و پارکینگ‌های طبقاتی که به‌منزله چراغ سبز نشان دادن به ورودی خودروی
بیشتر در تهران است، باید تلاش کنند فضا را برای ورود خودروها تنگ‌تر و برای دوچرخه‌ها
بازتر کنند.
درویش گفت: دوچرخه هیچ نوع آلودگی ندارد، هر خودروی شخصی
در فضایی تردد می‌کند که به‌راحتی 6 دوچرخه می‌تواند در آن فضا حرکت کند، علاوه بر
این هر خودروی شخصی در هر 100 کیلومتر مسافت، اکسیژن مصرفی روزانه 365 انسان را می‌سوزاند درحالی‌که دوچرخه
هیچ اکسیژنی را هدر نمی‌دهند.
*** سه‌شنبه‌های بدون خودرو نشانه پیشگامی ایران
مدیرکل سابق دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست
افزود: شکل‌گیری پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو در ایران نشان‌دهنده این است که
ایران حتی پیشگام‌تر از بسیاری از کشورهای جهان و سازمان ملل عمل کرده است.
درویش گفت: آذرماه سال 94 پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو در
ایران با هدف تشویق مردم و مسئولان به استفاده بیشتر از دوچرخه و کاهش گرایش به
خودرو شکل گرفت و اکنون 131 هفته را با موفقیت پشت سر گذاشته است. درواقع اعضای
این پویش سه‌شنبه‌ها از دوچرخه یا وسیله حمل‌ونقل عمومی برای رفت‌وآمد استفاده می‌کنند.
مدیر بخش سیاست محیط‌زیست در شبکه مطالعات سیاست‌گذاری
عمومی افزود: نتیجه این پویش تاکنون پیوستن 200 شهر به آن و ایجاد بیش از 900 کیلومتر
مسیر ایمن دوچرخه‌سواری در برخی از این شهرها است، همچنین شهرهایی مانند یزد و
اصفهان علاوه بر اینکه درصدد برآمده‌اند مسیرهای ایمن برای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی
ایجاد کنند حتی در تلاش هستند تا مسیرهای ایمن برای سرنشینان ویلچر و کهن‌سالان
ایجاد کنند.
این فعال محیط‌زیست اظهار داشت: به‌واقع مسئولان این
شهرها به سمت ایجاد شهرهای زیست محور که مشخصه آن فراهم کردن حرمت زندگی برای
شهروندان است، حرکت می‌کنند.
*** اختراع اولین دوچرخه
26 ژوئن 1819 اختراع دوچرخه به ثبت رسید. به‌درستی معلوم
نیست که در چه تاریخ و به دست چه فردی، نخستین دوچرخه ساخته‌شده است. طبق تحقیق
برخی از مورخان، نخستین دوچرخه در سال 1790 در فرانسه ساخته‌شده بود. اسناد دقیق، از
ساخت دوچرخه کامل‌تر و بازرگانی شدن این صنعت (تولید انبوه) در سال 1817 در آلمان
و توسط «کارل دریس Karl Drais» حکایت می‌کند.
دوچرخه‌های اولیه دارای زنجیر و خودرو نبودند. زنجیر
دوچرخه (انتقال نیروی رکاب‌زن به چرخ) در سال 1885 ساخته شد و حرکت با دوچرخه را
آسان و بدون زحمت کرد.
پیش از عمومی‌شدن استفاده از خودرو ، دوچرخه به‌صورت سه و
یا چهارچرخه، دو نفره و سه نفره هم ساخته می‌شد که دوچرخه‌سوار می‌توانست همسرش را
همانند نشستن در اتومبیل (نه روی زین و ترک‌بند) با خود ببرد و سواری دهد.
طبق برآورد رسمی، درسال 2005، جهان دارای بیش از یک
میلیارد دوچرخه بود. پیش‌بینی‌شده است که با گران شدن بهای بنزین و نیز به خاطر
حفظ تندرستی (لزوم ورزش روزانه)، استفاده از دوچرخه بار دیگر افزایش یابد.
طبق یک میثاق بین‌المللی، از سال 1968 دوچرخه در ردیف وسایط
نقلیه که در ردیف «خودرو» هستند در آمده و راکب دوچرخه عنوان «راننده» یافته و لذا
باید همه مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کند. به‌علاوه، رانندگان خودرو باید به‌حق
دوچرخه‌سوار در معابر احترام بگذارند و ضمن حرکت، حق تقدم و فاصله قانونی را با آن
رعایت کنند.
5656
نظر شما