۰ نفر
۱۴ مهر ۱۳۹۷ - ۱۱:۲۵

سیاستمداران دنیا معمولا دو رویه پیشه می کنند و دو راه می روند. کردار بر مبنای منطق، مدارا و پایبندی به حقوق و تعهدات بین المللی؛ یا رفتار بر اساس زور، ناسازگاری، بی احترامی و پیمان شکنی در حقوق بین الملل و معاهدات جهانی. آنچه تجربه در این زمینه پیش روی بشریت گذاشته است، ماندگاری سیاستمداران گروه اول در تاریخ و سربلندی نزد ملتها و افکار عمومی، و سرشکستگی گروه دوم مقابل تاریخ و ملتهاست.

رویکرد دولت جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات هسته ای با ۱+۵ و از جمله آمریکا که به توافق برجام منجر شد؛ نمونه ای کم سابقه و موفق از مذاکره بر اختلافی بین المللی بود که جهان از آن استقبال کرد. نتیجه برای همه طرفین "برد" بود. هم مدعیان نگرانی از ماهیت غیر صلح آمیز فعالیتهای هسته ای ایران آسوده خاطر شدند؛ و هم ایران حقانیت و صلح آمیز بودن فعالیت هسته ای اش را با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل (همانجا که ۶ قطعنامه فصل هفتمی علیه ایران صادر کرده بود) تثبیت می کرد و به طور نسبی، و در صورت تعهد طرفین، از روابط کاملا عادی در مناسبات اقتصادی با جهان برخوردار می شد.

رئیس دولت جدید آمریکا، قبل از انتخابات ۲۰۱۶ از پاره کردن برجام گفت، و نهایتا بعد از ۱۸ ماه و بدون اینکه بتواند هر یک از شرکای غربی اش را با خود همراه کند، از برجام یکجانبه خارج شد و اعلام کرد سخت ترین تحریمها علیه ایران را دوباره برقرار می کند. و در ظاهر چنین کرد.

ایران اما، بدون شتابزدگی در برجام ماند تا اینکه چند روز پیش با ۱+۴ در نیویورک و شب سخنرانی ترامپ در نشست هفتاد و سوم مجمع عمومی، برجام بدون آمریکا را محقق کرد. دونالد ترامپ به عنوان رئیس در شورای امنیت، علیه برجام سخن گفت و در رویدادی بی سابقه، ۱۴ عضو دیگر شورا و از جمله همپیمانان غربی آمریکا در ناتو، از برجام و توافق با ایران حمایت کردند. در یکی از ملاقاتهای ۷ گانه دکتر روحانی با سران اروپا؛ احدی از آنها گفت که در طول تاریخ سابقه نداشته که اروپا به صورت منسجم و یکپارچه درباره یک پرونده بین‌المللی روبروی آمریکا بایستد و موضعی متفاوت بگیرد؛ او بلافاصله اضافه کرد که از این مهمتر، در طول تاریخ اصلا سابقه نداشته که اتحادیه اروپا در کنار چین و روسیه، در برابر آمریکا بایستند. و این یکی از دلایل استحکام و کارامدی برجام و نیز توانمندی دیپلماتهای مذاکره کننده ماست.

بعد از ⁧وین (۱۲ گزارش آژانس از پایبندی ایران به تعهدات هسته ای) و⁧ نیویورک (شورای امنیت سازمان ملل)؛ دیروز سومین مرحله از جدال حقوقی و دیپلماتیک ایران⁩ و ⁧ آمریکا ⁩در دیوان ⁧لاهه نیز به حقانیت و⁧ پیروزی ایران انجامید.

دولت فعلی آمریکا علاوه بر برجام، پیمان پاریس، توافقات پاسیفیک، قراردادهای دوجانبه و ... را هم زیر پا گذاشته است و چه بسا حکم دیوان دادگستری لاهه را نیز زیر پا بگذارد. اما شاید مهمترین پیام در رای لاهه برای ما و مردم جهان این باشد که؛ تحریم های "دولت آمریکا جان ایرانیان را هدف گرفته و به خطر انداخته است."

رای دیوان هم نظر آمریکا بر عدم صلاحیت خود را رد کرد، هم شکایت ایران را وارد دانست و هم بر لزوم توقف تحریمها و اقدامات خصمانه علیه ایران مهر تایید زد. هر گونه عمل نکردن به حکم لاهه، بر انزوا و بی اعتباری دولت آمریکا⁩ می افزاید. و البته ترامپ ⁩شاید رای را فراموش کند، اما تاریخ‌ فراموشکار نیست. چه بسا بعد از موفقیت ۶۶ سال پیش دولت دکتر مصدق در قضیه نفت ایران - انگلیس، رای دیروز دیوان، دومین قاب خاطرات تاریخی ملت ما از لاهه شود.

این حکم لازم الاجراست کما اینکه حکم ۶۶ سال پیش آن سرانجام محقق شد؛ اما فارغ از نقض یا اجرای حکم دیوان دادگستری لاهه توسط دولت امریکا، سایر آثار رای دیوان کدام است؟

الف - در عرصه داخلی:
۱. توانمندی در حقوق بین الملل و مهارت های دیپلماتیک از مهمترین مولفه های حفظ و حداکثری کردن قدرت و منافع ملی است. دولت جمهوری اسلامی هم اکنون این بلوغ را در کنار سایر توانایی های ملی به رخ جهانیان کشیده است. این موفقیت باید غرور، همبستگی، ایستادگی و اعتماد به نفس جامعه ما را هر چه بیشتر تقویت کند؛ عناصری که برای موفقیت های بیشتر و عزت و رفاه مردم بدانها نیازمندیم. لذا بی اعتبار و خفیف کردن این موفقیت، و یاس آفرینی و نگران کردن مردم، پشت کردن به ایران و ایرانی و سلام به زور و خشونت است.

۲. التهاب های بازار تا حدودی آرام خواهد شد. مردم باید مطمئن باشند که جهان، حقوق ملت ایران را به رسمیت می شناسد و اقدامات آمریکا در برگرداندن تحریم ها را تائید نمی کند، بلکه دولت آن کشور ناگزیر است دیر یا زود از جاده خاکی خصومت به بزرگراه منطق و تعامل برگردد؛ و یا پاسخگوی تخلف از موازین حقوق بین الملل باشد.

ب - در عرصه بین المللی:
۱. اروپا در موقعیت فعلی می تواند از فشار و قدرت حقوقی این حکم دیوان، در جهت مقابله عملی

با تحریمهای غیر قانونی آمریکا و حمایت از مواضع ایران برای اجرای کامل برجام استفاده نماید. ضمانت سیاسی برای فعالیت شرکتها و بانکهای اروپایی در مراوده اقتصادی با ایران، بویژه در بخش انرژی، و اجرایی شدن مکانیزم مالی یورویی تا اول نوامبر به استناد رای دیوان تسهیل می شود.

۲. بخش دولتی و خصوصی اقتصاد ایران می تواند در مذاکره با شرکت های خارجی، به استناد حکم دیروز دیوان لاهه، بر غیر قانونی بودن تحریم های آمریکا تاکید نماید. مسیر اجرای مجدد توافقات اقتصادی بعد از برجام و بازگشت شرکتهای علاقمند به همکاری با ایران که از ترس تحریم خارج شده اند، هموارتر شد.

۳. مشروعیت مواضع جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک دولت قانون مدار و پایبند به تعهدات بین المللی تثبیت می شود؛ و در کنشهای آتی منطقه ای و جهانی ما، این طلوعی دیگر برای ایران و ایرانی است.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 810117

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 2 =