۰ نفر
۵ بهمن ۱۳۹۶ - ۰۸:۰۷

در غیاب لابی‌های بومی، قوی و تاثیرگذار ایرانی، در قبال تحریم‌های قریب‌الوقوع اتحادیه اروپا چه اندیشه‌ای شده است و منافع آحاد این کشور تا چه انداره تامین می‌شود؟

کشورها از تحریم اقتصادی برای اعمال فشار علیه یکدیگر  استفاده می کنند که قدمت و سابقه آن به  چندهزار سال می رسد. ایران بلافاصله بعد از انقلاب مورد تحریم اقتصادی غرب قرار گرفت. برخی از این تحریم ها بعد از چهل سال همچنان بر نظام جمهوری اسلامی ادامه دارد. علاوه بر تحریم های آمریکایی، اسناد و مدارک موجود گواهی می دهد که تحریم های قریب الوقوع اروپایی در راه است.

با به بار نشستن برجام، برخی تحریم ها معلق شد، اما به علت سابقه طولانی و فراگیرشدن تحریم ایران، بتدریج شرکتهای بین المللی و کشورهای پیشرفته، با این روند کنار آمدند و بازارها ی تجاری دیگری را جایگزین ایران کردند. استمرار تحریم ها علیه ایران در مدت 4 دهه، متاسفانه برای کشورهای پیشرفته غربی به عرف بین المللی تبدیل شده است. یکی از منابع عرف در حقوق بین الملل، استمرار رویه های بین المللی و اعمال آن از سوی کشورهای قدرتمند است.  

از دستاوردهای مهم برجام، ایجاد تردید و تزلزل در مبانی و اصول عرف بین المللی ایجاد شده در مورد تحریم علیه ایران بود. برخی از سیاستمداران ما متاسفانه هنوز از عمق اهمیت برجام  بی اطلاع هستند و یا به مصلحت سیاسی داخلی، آن را نمی پذیرند، برجام توانست پایه های این عرف را متزلزل کند. اما به نظر می رسد به سبب عوامل متعدد داخلی و بین المللی، ما نتوانسته ایم از این دستاورد به نحو موثر و مطلوب، استفاده حداکثری نماییم که این خود، عمدتا وابسته به عوامل داخلی و روند پیچیده  و متغیر تصمیم گیری در سیاست خارجی ایران است. ممکن است بر روی مسئله ای از مسائل سیاست خارجی، صدها ساعت کار کارشناسی شده باشد، اما به یکباره با ورود یک یا چند فرد از مقامات میانی و حتی حاشیه ای، براساس مصلحت، روند و نتایج تصمیم گیری کاملا تغییر نماید. و چه بسا این تغییر بر اساس عقلانیت و منطق روند تصمیم گیری، بویژه به نفع آحاد مردم نباشد. در واقع، ممکن است منافع  مردم آخرین حلقه توجه در روند اینگونه تصمیم گیری ها باشند، این فرایند در دوره دولت نهم و دهم وجود داشت.

در ماه های آینده، به علت مخالفت اتحادیه اروپایی، کشور بشدت با تنش و و التهاب بین المللی مواجه خواهد شد، و ما در برابر این وضعیت با مشکلاتی روبرو هستیم. از جمله  عدم اعتقاد، اعتماد و دوراندیشی به تقویت لابی بین المللی ایرانی غیر دولتی برای پیشگیری و یا تخفیف و کم اثر کردن بحران هاست. مایه تاسف است که توان و ظرفیت مدیریت این نیروها را کسی در کشور بعهده ندارد. چون افراد را برای این امر تربیت نکرده ایم. ضعیف ترین کشورهای منطقه ما، از لابی های خود در جهت منافعشان، مدیریت و استفاده حداکثری می کنند. معمولا لابی قبل از توافق های رسمی سیاسی و حتی بعد از آن صورت می گیرد اما ما هیچ لابی بومی نداریم، برخی لابی گری را مساوی با جاسوسی و خیانت می دانند. عربستان و کشورهای مخالف ایران ید طولایی در لابی دارند که مد نظر این بحث نیست، اما کشورهای دوست، نسبت به ایران در استفاده از لابی های خصوصی خود بسیار موفق هستند. لابی نه تنها یک حرفه و فن، بلکه اهرم قدرت ملی کشورهاست و تنها در شهر اروپایی بروکسل، حدود چند صد لابی بین المللی اقتصادی، سیاسی و حقوقی وجود دارد. لابی بزعم برخی، به معنای سازش نیست. لابی برای توضیح منطقی روندهای موجود به گروه های ذی نفوذ غیر دولتی در کشورهای دیگر با زبان حرفه ای و البته غیر رسمی است. 

 جای تعجب است که ایران با این همه مسائل پیچیده بین المللی و رقبای قدرتمند، در دفاع از منافع ملی در عرصه جهانی فقط متکی به دولت و دیپلماتهای رسمی اش می باشد. براستی حاکمیت از پاگرفتن لابی های خصوصی و کاربلد و جهان شناس، بشدت بیم دارد. در حالیکه تقویت لابی ها بخش جدایی ناپذیر از سیاست گذاری و نیز اجرای موفق و موثر سیاست کشورهاست. البته در هرکاری، هزینه هم وجود دارد، که با تدبیر باید به حداقل برسد.

اما پرسش این است که در غیاب لابی های بومی، قوی و تاثیرگذار ایرانی، در قبال تحریم های قریب الوقوع اتحادیه اروپا چه اندیشه ای شده است و منافع آحاد این کشور تا چه اندازه تامین می شود؟ در جهان پیچیده امروز، هیج کشوری با جهان ترسی، عدم اعتماد به نخبگان و متخصصان، عزلت نشینی و کم دانشی راه به جایی، به غیر از جنگ نمی برد. سقوط برجام  ما را یک گام بزرگ به سوی جنگ خواهد برد. برای شروع جنگ ها فقط بهانه لازم است نه منطق و عقلانیت. کسانی که اطلاع ندارند، تاریخ روابط بین الملل را نه از روی ترجمه های پر غلط، بلکه از متن اصلی مطالعه کنند و با کارشناسان جهان شناس، درس خوانده  و مورد اعتماد مشورت نمایند.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 749061

برچسب‌ها