۰ نفر
۲۹ مرداد ۱۳۹۷ - ۰۹:۴۳

برای نخستین بار حضرت اسماعیل(ع) جامه‌اى بر روی کعبه قرار داد. بعدها قریش این سنت را ادامه داد و پرده‌داری کعبه برای آنان منصبی ویژه شد. رسول خدا(ص) پس از فتح مکه، جامه آن را عوض کرد. بعد از آن همیشه یکی از اقدامات خلفا و امیران توجه به جامه و تعویض سالانه آن بوده است.

پوشاندن جامه بر کعبه به هدف حفظ دیواره‌های آن از آسیب‌های بیرونی و بيشتر حفظ حرمت نهادن به آن بوده و سنت چنين است كه كعبه، برهنه و خالى از جامه نباشد. اين سنتى است كه از دوران حضرت اسماعيل تاكنون ادامه يافته است.

گفتنى است جامه كعبه در طول تاريخ، از پوشش هاى گوناگونى برخوردار بوده كه در اين ميان مى توان به چرم ، وبُرد يمانى ، وپلاس يا پشم ، وحبره يا برد راه راه سفيد يا زرد ، وجز اينها اشاره نمود ونیز رسم بر اين بود كه جامه همچنان بر كعبه مانده تا بپوسد واز ميان برود وهر از گاه ودورانى ، جامه نوين را بر جامه پيشين قرار مى دادند.

قرار دادن جامه بر كعبه از آغاز ،افتخار والايي بشمار آمده واز نظر سیاسی بسیار با اهمیت و برای بافنده آن مایه افتخار بوده است.
تا آنجا که قرار دادن جامه بر کعبه خود نشان از قدرت ورسمیت دولت آن هنگام ،بشمار می آمد .

بی تردید باید از لحاظ تخصص در بافندگی ، مصر را پیشگام دانست، به همین دلیل حتی در دوران عباسیان، در بسیاری از سال ها، کار بافتن پرده به دست مصریان و در كارگاه ( خرنفش در قاهره ) انجام می شد.

تعویض پرده کعبه

در میان دولت های اسلامی، زمانی که در هر گوشه ای از دنیای اسلام ، دولتی حاکم بود، آنهایی موفق به داشتن این افتخار می شدند که از قدرت سیاسی بالاتری برخوردار بودند. پس از امویان؛ عباسیان، فاطمیان، حاکمان یمن، و زمانی نیز برخی از قدرت های پرنفوذ محلی، کار تهیه پرده را بر عهده داشتند.

آنان نام خویش را نیز بر پرده می نوشتند و تا مدتی که پرده برقرار بود، نام حاكم ودولت نیز در دید طواف کنندگان قرار داشت؛
در دوره تیموری در ایران، برای يك سال " شاهرخ" فرزند تیمور پرده برای کعبه فرستاد.

پیش از این در سال ۴۶۶ هجری ، ابراهیم بن محمد بن علی فارسی استرابادی ، کعبه را با پارچه سفید دست بافت هندی ، آذین نمود.
ونیز در سال ۵۰۲ هجری ، رامشت بن حسین فارسی که از اعیان وتجار ایرانی بشمار می آمد ، این افتخار را بدست آورد که جامه نیکویی را برای کعبه ارسال نماید که تنها زمان اندکی بر روی کعبه نهاده شد. ارزش این جامه را هیجده هزار مثقال مصری برآورد کرده اند.
پس از این شاهرخ میرزا بود که در سال ۸۴۸ هجری ، جامه کعبه را در یزد بافته وبه همراه یکصد نفر ، آن را به مصر ارسال نمود واز آنجا به مکه فرستاده شده وبر کعبه قرار داده شد. بدین ترتیب سه بار ایرانیان، افتخار آذین نمودن جامه بر کعبه را از آن خویش نمودند.

در این دوره و تا روی کارآمدن عثمانی ها، این ممالیک و عثمانی ها بودند که خدمت حرمین شریفین را داشته و استثنائا به دیگران اجازه می دادند که پرده برای کعبه ارسال کنند.

پرده کعبه به دلیل قرار گرفتن در معرض آفتاب و باران و باد، هر سال نیاز به تجدید و تعویض داشت. در برخی از سال ها دوبار عوض می شد. در آخرین روزهای پیش از تعویض پرده، به وضوح، لزوم نصب پرده جدید را در آن هنگام می توانستند ملاحظه کنند.

از این رو در بیش از دو قرن اخیر ، تعویض سالانه جامه کعبه ، خود سنتی تغییر ناپذیر گردیده وبا اینکه اکنون جامه از ابریشم واستحکام والایی برخوردار است لیکن همچنان سنت تعویض سالانه آن در روز ترویه یا هشتم ذی الحجه هرسال ، طی مراسمی ویژه صورت می پذیرد.

ازرقی از سال 200 هجری تا سال 244 تعداد پرده های تعویض شده کعبه را شمرده و شمار آنها را 170 جامه دانسته است. با توجه به منابع ، پس از فتح مكه تا كنون بيش از هزار وهفتصد بار جامه بر كعبه قرار داده شده است.

پرده کعبه در قرون اخیر به رنگ مشکی بوده که نوشته های آن به صورت طلایی بافته می شد اما در برخی موارد از رنگ های دیگری هم استفاده شده است. برای نمونه زمان ملکشاه سلجوقی، پرده ای که از زمان سلطان محمود غزنوی برای کعبه آماده شد ،به رنگ زرد بود، كه برای کعبه ارسال گردید.

در زمان الناصرعباسی، ابتدا پرده ای به رنگ سبز برای کعبه بافته شد و پس از آن، واز اواخر خلافت وی، به رنگ مشکی تغيير يافت که از اين هنگام ،جامه كعبه به رنگ سياه رسمى شده وهمچنان تا كنون باقى مانده است.

تعویض پرده کعبه

نصب پرده به طور معمول در روز عرفه و یا روز عید قربان صورت می گرفته است. گفتنی است کعبه، جامه ای نیز در درون دارد که هر چند سال یک بار تعویض می گردد،كه اين به دليل قرار نگرفتن جامه در برابر آفتاب سوزان مكه است ، ونيز فرسایش ناشی از دست مالیدن را هم ندارد،از اين رو به سادگی دچار فرسودگی نمی شود.

جامه کعبه كنونى ، از 54 قطعه تشكيل گرديده است. طول هر قطعه 14 متر و پهنای آن 95 سانتی متر و مساحت کلی آن به 2650 متر مربع بالغ می گردد. کمربند پرده از 16 قطعه ترکیب یافته و محیط آن 45 متر و پهنایش 95 سانتی متر است.

برای تهیه جامه کعبه به 670 کیلوگرم ابریشم سفید خالص نیاز است تا با 720 کیلوگرم مواد، رنگ آمیزی به انجام برسد، اما کمربند و جامه دروازه کعبه وقطعات قرار داده شده در زير كمربند ، با كمربند كعبه ،همه با رشته های نقره ای و طلا فام وخطى زيبا وبا استفاده از آيات زيبايي از كلام الله مجيد ، بافته شده است که وزن مجموعه آن به 120 کیلوگرم طلاى خالص می رسد.

جامه كعبه دارای دو بخش است؛ یکی پوشش ظاهری که همواره رنگ سیاه دارد و دیگر جامه درونى است ، که دارای رنگ غیرسیاه است. جامه درونى كعبه تاسال ١٤١٧ هجرى به رنگ قرمز بود واز اين پس بود كه با ترميم وبازسازى تاريخى از كعبه ، رنگ جامه درونى نيز به سبز تغيير يافت كه تا كنون ادامه دارد. معمولا جامه درون كعبه را هر ده سال يك بار تعويض مى نمايند.

پرده درب کعبه، که " برقع" نام دارد، از پارچه ابریشمی سیاه بافته شده و در روی آن آیات قرآن کریم نقش بسته و با رسم الخط در بالای آن نوشته شده است: این پرده در مکه مکرمه ساخته شده و به کعبه مشرفه اهدا گردیده است. در پایین آن این جمله نقش شده است: (خادم الحرمین الشریفین الملک فهدبن عبدالعزیز آل سعود تقبل الله منه).

هزینه تهیه جامعه کعبه مشرفه به بیش از 17 میلیون ریال سعودی می رسد.

تعویض پرده کعبه

آیات نوشته شده بر جامه کعبه
کلمه "( لا أله الاّ الله)" و " (محمد رسول الله)" در میان مربع ها، با رشته های ابریشمی بافته شده و در دو کناره راست و چپ آن، در میان مربع بزرگ، لفظ" جلّ جلاله " به شکل شماره 8 و در حالى كه ميان آن لفظ " یا الله" نقش گرديده است.

روی کمربند کعبه و قسمت شرقی آن، با رشته های نقره ای طلا فام، آیات مبارکه " (و إذ جعلنا البیت مَثابة للناس و أمناً و اتخذوا من مقام إبراهیم مصلی و عهدنا إلی إبراهیم و إسماعیل أن طهرا بیتی للطائفین و العاکفین و الرکع السجود )، ( و إذ قال إبراهیم رب اجعل هذا بلداً آمناً و ارزق أهله من الثمرات من آمن منهم بالله و الیوم الآخر و قال من کفر فأمتعه قلیلا ثم أضطره إلی عذاب النار و بئس المصیر)، (و إذ یرفع إبراهیم القواعد من البیت و إسماعیل ربنا تقبل منا إنک أنت السمیع العلیم )،(ربنا و اجعلنا مسلمین لک و من ذریتنا أمةً مسلمةً لک و أرنا مناسکنا و تب علینا إنک أنت التّواب الرَّحیم)" با خط زیبا نقش بسته است.

در قسمت جنوبی کمربند، یعنی در میان رکن حجرالأسود و رکن یمانی، این آیات مبارکه نقش بسته است: (بسم الله الرحمن الرحیم" قل صدق الله فاتبعوا ملة إبراهیم حنیفاً و ما کان من المشرکین )، ( إن أول بیتٍ وضع للناس للذی ببکة مبارکاً و هدی للعالمین فیه آیات بینات مقام إبراهیم و من دخله کان آمناً و لله علی الناس حج البیت من استطاع إلیه سبیلاً و من کفر فإن الله غنی عن العالمین )، ( قل یا أهل الکتاب لم تکفرون بآیات الله و الله شهیدٌ علی ما تعملون).

در قسمت غربی کمربند؛ یعنی میان رکن یمانی و حجر اسماعیل، این آیات مبارکه نقش شده است:" (و إذ بوأنا لإبراهیم مکان البیت أن لا تشرک بی شیئاً و طهر بیتی للطائفین و القائمین و الرکع السجود)، (و أذًن فی الناس بالحج یأتوک رجالاً و علی کل ضامر یأتین من کل فجٍ عمیقٍ).

اما در قسمت شمالی کمربند، این عبارت درج است:" (هذه الکسوة صنعت فی مکة المکرمة بأمر خادم الحرمین الشریفین).
بر روی جامه درب کعبه ، آیاتی از قرآن کریم مثل:"( رب أدخلنی مدخل صدق و أخرجنی مخرج صدقٍ و اجعل لی من لدنک سلطاناً نصیراً) ، به شكل هاى گرد و مربع نقش بسته است، و در پایین تر آن، آیه مبارکه :"( و لا تهنوا ولا تحزنوا و أنتم الأعلون إن کنتم مؤمنین)." و پس از آن آیة الکرسی نقش یافته است. همه این نوشته ها با رشته های نقره ای طلا فام با خط زیبا نقش گردیده است.

در روایات اهل بیت علیهم السلام ، گرفتن پرده کعبه و تضرع و دعا در آن هنگام، تأکید شده و نیز آمده است که حضرت علی بن الحسین (علیهما السلام ) فراوان چنین می نمودند.

تعویض پرده کعبه

۴۲۴۲

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 798484

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 12 =