درمان روماتیسم با گیاهان داروئی چقدر موثر است؟

داروهای صناعی موجود برای درمان این بیماری ‌ها‌، اثربخشی کم و عوارض نامطلوب قابل توجهی دارند. روش‌ های متعددی به عنوان مکمل و جایگزین داروهای صناعی برای درمان این بیماری‌ ها به کار می ‌روند. یکی از این روش ‌ها‌، استفاده از داروهای گیاهی است.

به طور کلی، بیماریهای روماتولوژیک (روماتیسمی) گروهی از بیماری ها هستند که در آن بافت همبند (پوست، مفصل، عضله، عروق و ...) بطور هم زمان درگیر می شود. علت این بیماریها عموما ناشناخته است ولی اختلال در سیستم ایمنی بدن و یا زمینه ژنتیک باعث بروز علائم این بیماری ها می شود.

"گیاهان دارویی مورد استفاده در درمان بیماری ‌های روماتولوژیک" عنوان مقاله ای است که طی یک مرور نظام ‌مند، مجموعه گیاهان دارویی که بر روی آنها مطالعات پژوهشی پیرامون تاثیرشان در درمان بیماری های روماتیسمی شده را در یکجا جمع‌آوری کرده است.

دکتر ﺳﻌﻴﺪ ﻛﻴﺎن ﺑﺨﺖ اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه ﭘﮋوﻫشی ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻟﻮژی و ﻃﺐ ﻛﺎرﺑﺮدی پژوهشكده گیاهان دارویی، جهاد دانشگاهی در گفتگو با خبرنگار سیناپرس در رابطه با نگارش این مقاله گفت: هدف از نگارش این مقاله این بوده که مجموعه گیاهان دارویی که بر روی آنها مطالعات پژوهشی در رابطه با تاثیرشان در درمان بیماری های روماتیسمی انجام شده را در یکجا جمع‌آوری کرده و مطالعات علمی پیرامون آنها را بررسی کنیم و به این نتیجه برسیم که چه مطالعاتی پیرامون بیماران روماتیسمی و گیاهان دارویی انجام شده است.

وی تصریح کرد: در این مقاله نام یکسری گیاهان ذکر شده و اثر آنها در درمان بیماری مذکور مشخص شده است. روش بررسی و انجام این مطالعات پژوهشی جستجو کردن در بانک های اطلاعاتی بود که مقالات علمی و پژوهشی را درج می کنند.

کیان بخت ادامه داد: مهمترین گیاهانی که می‌توان در درمان انواع روماتیسم از آنها نام برد که نام آنها در مقالات نیز ذکر شده و به شکل دارویی برای استفاده عموم در داروخانه ها برای درمان بیماری وجود دارند، یکی گیاه پنجه شیطان است که برای درمان انواع مختلف آرتروز از آن استفاده می شود.

وی تاکید کرد: چون در بیماری استئوآرتریت زانو که مشخصه آن درد همراه با التهاب و سفتی مفصل است و باعث می‌شود حرکت و فعالیت بیمار محدود شود یکی از داروهایی که به شکل دارویی قرص خوراکی و پماد در داروخانه ها وجود دارد، گیاه پنجه شیطان است که درد، التهاب و سفتی مفصل را که به علت آرتروز ایجاد شده تسکین می دهد و وضع بیمار را بهبود می بخشد.

این پژوهشگر عنوان کرد: گیاه دیگر پیاسکلدین است که مخلوطی از سویا و عصاره آووکادو است و به شکل داروی خوراکی در داروخانه‌ها موجود است. مورد مصرف این گیاه در درمان آرتروز شبیهه گیاه پنجه شیطان است.

کیان بخت در رابطه با روش کار توضیح داد: تمام بررسی های صورت گرفته بر اساس مطالعات بالینی بر روی نمونه های حیوانی و انسانی صورت گرفته تا بر اساس این مشاهدات، صحت و سقم مقالاتی که در رابطه با تاثیر گیاهان دارویی در درمان بیماری مذکور انجام شده مورد تایید قرار گرفته و نتایج آن در این مقاله ذکر شده است.

وی با بیان اینکه این پژوهش با قصد یافتن روش نوینی برای داروهای گیاهی جدید انجام نگرفته و تنها با هدف تایید اثربخشی داروهای گیاهی موجود در بازار این پژوهش را انجام دادیم، ادامه داد: در حال حاضر داروهای گیاهی به شکل قرص، کپسول و پماد در داروخانه ها موجود هستند که البته قبل از انجام این پژوهش نیز تهیه و تولید شده بودند اما، با کمک این پژوهش صحت و سقم تاثیر گیاهان دارویی در درمان به اثبات رسیده است.

این پژوهشگر اظهار کرد: یکی از داروهای مورد استفاده در درمان بیماری ‌های روماتولوژیک و آرتروز Doloteffin بوده که یک داروی گیاهی از عصاره آبی گیاه پنجه شیطان با خواص ضد التهاب ، ضد درد و محافظ غضروف است. علاوه بر آن، قرص پیاسکلیدین یک داروی گیاهی است که ترکیبات تشکیل دهنده آن از یک قسمت آووکادو و دو قسمت سویا تشکیل شده که در درمان استئوآرتریت و آرتروز مورد استفاده قرار می گیرد و به شکل کپسول سیصد میلی گرمی در بازار موجود است.

وی عنوان کرد: طبق مطالعات بالینی که در این پژوهش بر روی پیاسکلیدین صورت گرفته این دارو باعث کاهش درد، افزایش اندکس های کارکردی شده و در نتیجه استفاده از داروهای مسکن دیگر را قطع می کند.

براساس این گزارش، اثرات گیاهان دارویی و مواد مو‌ثره گیاهی مورد استفاده در درمان بیماری ‌های مذکور شامل اسید گامالینولنیک‌، گلوکزآمین‌، پنجه شیطان، گونه‌ های ریحان، گونه ‌های بید، بابونه کبیر، گونه‌ های گزنه، زنجبیل، زردچوبه، کاسنی، نسترن و مواد غیرقابل صابونی شدن از ترکیب آوکادو و سویا حاصل از جستجوی مقاله‌ های منتشر شده به زبان انگلیسی از سال 1966 تا پایان سال 2011 در بانک ‌های اطلاعاتی PubMed و SCOPUS با استفاده از کلمات کلیدی شامل نام‌ های علمی‌، عامیانه و سنتی گیاهان مرور می ‌شوند.

پژوهش ‌های محدودی درباره اثرات ضدروماتیسمی این گیاهان و مواد موثره تاکنون انجام شده است. بنابراین‌، انجام پژوهش ‌های بیشتر برای تعیین مکانیسم عمل‌، تداخل اثرها‌، اثربخشی و ایمنی گیاهان دارویی و مواد مو‌ثره گیاهی بالقوه مفید در درمان این بیماری ‌ها‌، ضروری به نظر می ‌رسد.

5656