بافت تاریخی، گنجینه شهر شیراز یا خاستگاه مشکلات؟

«خبرجنوب» نوشت: گنجینه شهر شیراز، شیرازه فرهنگ و تمدن شهر و بسیاری از القاب دیگر از جمله عناوینی است که سال هاست همه از آن تنها برای یک بخش از شهر و آن هم بافت تاریخی و فرهنگی شهر استفاده می شود جایی که بزرگان بسیاری را در خود پرورانده است محلی که دیگر جز خانه هایی فرسوده که برخی به مامنی برای برخی تخلفات تبدیل شده چیزی از آن باقی نمانده، گوهری که اگر چه می تواند باعث رونق شهر شود اما سال هاست که غبار فراموشی بر روی آن نشسته و انبوهی از مشکلات سال هاست دست از سر آن بر نمی دارد و شاید برای رفع مشکلات آن نیازمند یک عزم ملی هستیم.

نكته اي كه شهردار منطقه 8 بافت تاريخي و فرهنگی شهر شيراز در جلسه كميسيون سلامت، محيط زيست و خدمات شهري شوراي شهر كه به ميزباني اين منطقه برگزار شده بود به آن اشاره كرد و با تاكيد بر موقعيت ويژه و استراتژيك اين منطقه 370 هكتاري شهر گفت:‌ قرار گرفتن بافت فرهنگي و فرسوده شهر همزمان در يك نقطه ما را با مشكلات زيادي رو به رو كرده است از شبكه جمع آوري آب هاي سطحي گرفته تا ساير مشكلاتي كه سال هاست در اين منطقه وجود دارد.
هادي شهدوست ادامه داد:‌ طي 2 سال اخير تمام تلاش خود را به كار بستيم تا رويكرد شهرداري نسبت به اين بافت عوض كنيم و عدم توجه به اين بافت در دهه هاي قبل باعث وجود اين مشكلات در بافت شده كه يك شبه نيز نمي شود مشكلات را حل كرد اگر امروز تعداد زيادي از اتباع افغانستاني در اين بافت جاي اهالي را گرفتند به دليل همين بي توجهي هاست.
وي ادامه داد:‌ يكي از مشكلات اين بافت آن است كه بافت فرهنگي و تاريخي شهر متوليان زيادي دارد و هر كس در خصوص بافت چه به صورت كارشناسي و غير كارشناسي صحبت مي كند اما در عمل و براي انجام كارهاي بافت كسي پيشقدم نمي شود.
شهدوست گفت:‌ در همين ارتباط با توجه به اين كه رفع مشكلات بافت نيازمند عزمي ملي است به شهردار شيراز پيشنهاد دادم تا با كمك نمايندگان مردم شيراز در مجلس شوراي اسلامي احيای بافت تاريخي شيراز در سطح كلان شكل گيرد همان گونه كه نمونه آن در برخي كلانشهرها انجام شده است و با اين كار همه دستگاه ها مكلف شوند تا زير چتر اين شورا كار كنند.
وي با اشاره به برخي اقدامات شهرداري در احيای اين بافت از جمله اجراي چندين گذر تاريخي گفت:‌ ساماندهي روگذر زند پس از 13 سال از اجراي اين پروژه،‌ پياده راه سه راه احمدي تا حرم و نورپردازي ارگ كريمخاني كه قابليت تغيير تا 17 هزار رنگ را دارد از جمله فعاليت هاي ما بود و ثابت كرديم كه از ميراث فرهنگي ها ميراثی تر هستيم و تا پايان سال نيز 6 تا 7 گذر تاريخي منطقه را مرمت و ساماندهي خواهيم كرد.
شهدوست از ساماندهي كوچه «قهر و آشتي» خبر داد و گفت:‌ يكي از مشكلات بافت عدم همراهي دستگاه هاي خدمات رسان از جمله اداره برق است.
وي از ورود شهرداري در خصوص مرمت مدرسه خان خبر داد و گفت:‌ ما معتقديم گردشگري كه به اين محل مي آيد بايد بتواند به صورت پياده و بدون استفاده از خودرو از همه اماكن بازديد كند تا با اين كار اقتصاد بافت هم سامان يابد.
شهردار منطقه 8 شيراز از احيا سقاخانه هاي قديمي بافت به عنوان يكي ديگر از اقدامات اين منطقه ياد كرد و گفت:‌ در حال حاضر تمامي خيابان هاي سطح منطقه جز خيابان هاي تختي و تيموري براي عبور و مرور معلولين و جانبازان مناسب سازي شده كه اين 2 خيابان هم امسال مناسب سازي خواهد شد و در كنار همه اين فعاليت ها در حوزه بودجه نيز كاري كرده ايم تا درآمدهاي ما بيشتر ناشي از مطالبات گذشته باشد.
شهدوست با تقدير از حوزه پسماند شهرداري به دليل تغيير ساعت جمع آوري زباله هاي اين منطقه از روزها به شبها و مشكلات جمع آوري زباله در شب و نيز كاهش چاه هاي سطح اين منطقه از 3500 حلقه به 790 حلقه چاه به عنوان يكي ديگر از فعاليت هاي مثبت اين منطقه شهرداري افزود:‌ يكي از واقعيت هايي كه بايد در اين منطقه آن را بپذيريم وجود تعداد زيادي منازل مشكل دار است كه تاريخي هم نيستند اما اگر حتي بخواهيم آن ها را تخريب و به فضاي باز شهر تبديل كنيم باز هم معتادين، متكديان در گوشه همان فضاي باز حضور دارند و مشكل منازل مخروبه بافت پايان ندارد و هنوز هم شاهد حضور معتادان و متكديان هستيم كه اين زيبنده نيست كه در كنار اماكن تاريخي، فرهنگي و مذهبي ما و نقاط گردشگر پذير اين افراد حضور داشته باشند؛ بايد براي جمع آوري اين افراد به صورت ويژه كار شود.
وي اظهار داشت:‌ از ديگر مشكلات ما در بافت تاريخي و فرهنگي بوي تعفني است كه به دليل فعاليت برخي از واحدها در دروازه كازرون از آن جا تا تقاطع دفاع مقدس (فلكه خاتون) ادامه دارد.
شهردار منطقه 8 شيراز با اشاره به انبوه مشكلات و خطراتي كه بازار وكيل را احاطه كرده گفت: ‌در بازار وكيل علي رغم توافقاتي كه صورت گرفته بود هنوز هيچ اتفاقي نيافتاده و اگر اتفاقي در بازار وكيل بيافتد فاجعه اي بدتر از پلاسكو به سر شهر مي آيد، ‌به داد بازار وكيل برسيد اصلي ترين مشكل بازار وكيل امروز نا ايمن بودن آن است.
وي اظهار داشت:‌ اگر ما در بافت تاريخي يك تكان بخوريم ميراث فرهنگي سريع وارد مي شود اما در خصوص بازار هيچ كاري نمي شود.
شهدوست با انتقاد از وجود مراكز DIC پخش متادون به عنوان يكي ديگر از مشكلات اين بافت گفت: ‌از ديگر مشكلات ما كه سالهاست با آن مواجه هستيم بازاري است كه روزهاي جمعه در دروازه اصفهان راه مي افتد و از فروش اجناس سرقتي گرفته تا مواد مخدر در آن وجود دارد و بايد فكري به حال آن شود.
وي گفت:‌ سد معبر در سطح منطقه از ديگر مشكلاتي است كه ما با آن رو به رو هستيم و اگر چه در مناطق ديگر مشكل بيشتر بارفروش ها هستند اما اينجا مشكل ما دستفروشاني است كه معابر را بسته اند و تعداد آن ها آن قدر زياد است كه جمع آوري همه آنها در توان ما نيست.
وي خواستار برخورد با برخي مغازه ها و اماکنی كه در نورآرايي جلوی واحد خود از ريسه هاي برق استفاده مي كنند و داراي خطراتي براي شهرندان است، شد و گفت: ‌جايي كه نور باشد به طور قطع امنيت نيز بيشتر است اما گاه شاهديم كه دستگاه هاي خدمات رسان در اين زمينه به ويژه در بافت تاريخي ما را ياري نمي دهند.
رييس كميسيون سلامت،‌ محيط زيست و خدمات شهري شوراي شهر شيراز هم در اين جلسه گفت:‌ مهم ترين سرمايه جامعه ما در 2 چيز خلاصه مي شود يكی سرمايه انساني و نيروي جوان است كه بايد از آن به درستي استفاده كنيم و ديگري اعتماد است كه بايد آن قدر ارتباط ما با مردم نزديك باشد كه صدا و نظر مردم را از نزديك بشنويم تا بتوانيم اين سرمايه اجتماعي را حفظ و ارتقا بخشيم.
علي ناصري گفت: ‌براي ارتقای اين سرمايه اجتماعي يعني اعتماد مردم همه بايد ملزم به اجراي قانون باشيم و قانون را تفسير به مطلوب نكنيم و در كنار آن اخلاقيات نيز بايد رعايت شود و نبايد به سمتي برويم كه ديوار بي اعتمادي ايجاد كنيم.
وي تصريح كرد:‌ در خصوص بازار وكيل شايد روزها چيزي مشخص نباشد اما اگر شب ها بعد از تعطيلي بازار سري به آن جا بزنيد شاهد هستيد كه بسياري از بازاري ها حتي درب مغازه خود را نبسته اند و محوطه ورودي آن ها پر از اجناس است كه با يك جرقه سيم هاي فرسوده بالاي سر آن ها احتمال آتش سوزي وجود دارد.
ناصري گفت: زماني كه ما براي بازديد شبانه به بازار رفتيم 20 دقيقه طول كشيد تا نگهبان بيايد و درب را باز كند حال اگر خداي نكرده يك آتش سوزي آن جا رخ دهد تا نگبهان بيايد همه چيز در آتش سوخته و از سوي ديگر امكاناتي هم براي خاموش كردن آتش سوزي نداريم و از دادستان نيز تقاضا داريم در اين زمينه وارد شوند چرا كه فاجعه اي بدتر از پلاسكو در كمين بازار وكيل شيراز است.
وي افزود:‌ يكي از آثار تاريخي و برجسته اين منطقه مدرسه خان است كه بزرگاني مانند ملاصدرا در آن درس خوانده اند كه بخشي از آن در حال احيا است اما بخشي تخريب شده است.
عضو شوراي شهر شيراز هم در اين نشست با اشاره به مشكلات بافت تاريخي از گذشته تا كنون و نيز ظرفيت هاي اين منطقه شهر گفت: شهردار در شروع كار خود در برنامه هايي كه به شورا ارايه كرد يكي از محور ها و مسايلي كه به آن توجه داشت بحث منطقه تاريخي و فرهنگي شهر بود كه حتي در مصاحبه هاي خود عنوان كرد كه حتي بخشي از دفتر كار خود را هم به اينجا مي آورد ؛ اين اتفاق نيفتاده و يا حداقل تا كنون ما بازخوردي از ورود شهردار به اين منطقه نديده ايم كه به همين دليل نيز ابتدا به خود تذكر مي دهم و بعد به شورا، ‌شهرداري و معاونين شهردار كه در خصوص رفع مشكلات اين منطقه به صورت عملي و اجرايي وارد شويم و بيش از آن چه شعار مي دهيم به آن عمل كنيم.
سيروس پاك فطرت افزود: نگاه شهرداري بايد به اين منطقه اجرايي و عملياتي باشد و پيشنهاد من اين است كه مانند مشهد كه در اطراف حرم زمين و عوارض رايگان براي ساخت زائرسرا به شهرها و استان هاي ديگر مي دهد كه زائرسراي فارس نيز در 10 طبقه در آن جا در حال احداث است ما نيز در اطراف حرم اين كار را انجام دهيم و با اين كار شاهد رونق گردشگري مي شويم چرا كه استان ها در طول سال هيچ گاه نمي گذارند زائرسرا، ‌هتل يا مهمانسراي آن ها خالي بماند.
وي افزود: ‌زماني كه شهري با اين وسعت مي خواهد گردشگر بگيرد نبايد فقط شعار بدهيم.
پاك فطرت در ادامه با اشاره به فرا رسيدن روز روابط عمومي ها خواستار استفاده از نيروهاي متخصص در اين حوزه شد و گفت:‌ در حالي كه بايد در روابط عمومي ها از نيروهاي متخصص در اين حوزه استفاده شود متاسفيم كه امروز مديراني را مي بينيم كه نيروهاي مازاد خود را كه جايي ندارند به روابط عمومي ها مي فرستند؛ روابط عمومي تنها براي برگزاري چند مراسم نيست و اين يك اشتباه است كه برخي مرتكب مي شوند چرا كه روابط عمومي نقطه اتصال مردم و مسئولين است.
رييس كميسيون تلفيق شوراي شهر شيراز هم گفت: ‌بافت تاريخي و فرهنگي قلب شهر است و در گذشته همه چيز به اين بافت ختم مي شد اما چرا اين قلب تپنده شهر امروز به بافتي فرسوده تبديل شده جاي تامل دارد.
قاسم مقيمي ادامه داد:‌ ما با نگاه انسان محوري و با شعار فرهنگي وارد شوراي شهر شيراز شديم و مهم ترين كميسيون براي رسيدن به اين شعار كميسيون سلامت و محيط زيست است و معتقديم اگر در شهر انسان سالم نداشته باشيم شهر گل و بلبل مفهوم پيدا نمي كند.
مقيمي با اشاره به برخي مشكلات شهر گفت: اگر بتوانيم روي جنبه هاي فرهنگي بيشتر كار كنيم بخش اعظم مشكلات شهر قابل حل است.
معاون خدمات شهري شهرداري شيراز هم گفت:‌ براي رفع مشكلات بافت تاريخي و فرهنگي معتقدم كه بايد كارگروهي تشكيل و تمامي مسايل ريز و درشت بافت در آن مطرح و راهكارهايي براي رفع آن ها پيدا كنيم.
حسن پور افزود: در خصوص بازار وكيل اميدواريم هر چه سريع تر با همكاري دستگاه هاي مختلف اين بازار سامان يابد و با تزريق مالي شهرداري كف سازي آن و كانال مشترك تاسيساتي هم به سر انجام برسد.
وي افزود: در حالي كه ما در يزد شاهديم كه آن ها براي اماكن تاريخي خود نگهبان مي گذارند اما در شيراز جالب است كه با بيل مكانيكي به جان بافت تاريخي مي افتند.
معاون خدمات شهری شهرداري شيراز گفت:‌ با بافت تاريخي نمي شود احساسي برخورد كرد، ‌معتقديم بافت بايد اقتصادي شود نه تجاري و به سمتي برويم كه اين بافت تبديل به گران ترين نقطه شهر شود.