در چند سال اخیر، پرداخت یارانه ارزی به مسافران کشورهای خارجی باعث شد تا تقاضا برای سفر به کشورهای خارجی و روند خروج ارز از کشور افزایش یابد. دولت برای اصلاح این وضعیت، عوارض خروج از کشور و میزان ارز مسافرتی را کاهش داد اما گویا با وجود این راهکارها هنوز هم سفر به برخی کشورهای خارجی مانند تایلند و... نه تنها هزینه‌ای ندارد بلکه به برکت تخصیص ارز دولتی سودی چند میلیون تومانی هم به همراه دارد!
در چند سال اخیر، پرداخت ارز مسافرتی و ارزان تمام شدن تورهای خارجی برای مسافران باعث شد تا روند مسافرت‌های خارج از کشور صعودی باشد و این روند صعودی باعث خروج ارزهای فراوانی از کشور شود. دولت از ابتدای سال جاری برای کنترل این وضعیت، دو تصمیم مهم را اجرایی کرد: یکی از این تصمیمات، افزایش عوارض خروجی هر نفر از کشور بود.
طبق قانون بودجه سال 97 کشور، وجوه خروج از کشور، موضوع ماده 45 قانون مالیات بر ارزش افزوده برای هر مسافر از تمامی مرزهای کشور برای بار اول 2 میلیون و 200 هزار ریال، بار دوم 3 میلیون و 300 هزار ریال و برای بار سوم به بعد 4 میلیون و 400 هزار ریال و برای هر مسافر حج تمتع و عمره برای بار اول یک میلیون و 100 هزار ریال، بار دوم یک میلیون و 650 هزار ریال و بار سوم به بعد 2 میلیون و 200 هزار ریال و عتبات عالیات از مرزهای هوایی 375 هزار ریال و از مرزهای زمینی و دریایی 125 هزار ریال تعیین شد.
تصمیم دوم دولت کاهش میزان ارز مسافرتی پرداختی به هر مسافر بود. طبق اطلاعیه شماره 2 مورخه 22 فروردین 1397 بانک مرکزی 1397 نحوه تامین ارز مسافرتی، درمانی و دانشجویی بدین شرح اعلام شد: ارز مسافرتی برای یک بار سفر در سال به میزان هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها به مسافران در مرزهای خروجی هوایی پرداخت می‌شود. میزان ارز مسافرتی پرداختی به مسافران هوایی به کشورهای هم مرز و کشورهای مشترک المنافع به غیر از عراق 500 یورو یا معادل آن به سایر ارزهاست.
سفر خارجی رایگان با ارز دولتی
شواهد نشان می‌دهد که این تصمیمات دولت راه به جایی نخواهد برد، چون میزان و قیمت ارز مسافرتی، همچنان به گونه‌ای است که سفر به برخی کشورها، نه تنها هزینه‌ای در پی نخواهد داشت بلکه سودآور است.
به عنوان مثال دولت برای سفر به تایلند به هر مسافر 1000 یورو ارز مسافرتی پرداخت می‌کند. قیمت هر یورو دولتی حدود 5 هزار تومان می‌باشد بنابراین هر فرد مسافر برای دریافت 1000 یورو 5 میلیون تومان پرداخت می‌کند. اگر فرد مسافر هزار یورو خود را به بازار آزاد عرضه کند، از آنجا که قیمت هر یورو در بازار آزاد حدود ده هزار تومان می‌باشد، 10 میلیون تومان عاید فرد خواهد شد. یعنی دولت برای هر مسافر تایلند 5 میلیون تومان یارانه ارزی پرداخت می‌کند.
استعلام از آژانس‌های مسافرتی نشان‌می‌دهد قیمت هر تور ترکیبی بانکوک پاتایا و بانکوک پوکت به ترتیب 2640000 و 3200000 می‌باشد. همچنین قیمت تور پاتایا 13 شب و 7 شب به ترتیب 2650000 و 2510000 تومان است.
حالا اگر هر مسافر تایلند، هزار یورو خود را در بازگشت در بازار آزاد به فروش برساند، در مجموع با کسر هزینه‌های دریافت ارز مسافرتی (5 میلیون تومان) و هزینه‌های تور (حدود 3 میلیون تومان)، مبلغی حدود 2 میلیون تومان سود خواهد کرد.
این وضعیت برای تورهای مالزی نیز برقرار است. با جستجو در اینترنت مشخص می‌شود، هزینه تورهای مالزی نیز تا حدودی مشابه هزینه تورهای تایلند است. در زیر یک نمونه از هزینه تورهای مالزی را مشاهده میکنید.
نتیجه آنکه با تفاوت‌های بسیار قیمت ارز در بازار آزاد و قیمت ارز دولتی، سفرهای خارجی به صرفه‌تر از سال گذشته شده است و دولت باید چاره‌ای برای قیمت ارز دولتی و یا میزان ارزهای مسافرتی بیندیشد، وگرنه تعداد مسافرت‌های خارجی و میزان ارزهای خروجی از کشور نسبت به سال گذشته بیشتر هم خواهد شد.
دلال‌ها در کمین!
این رانت آشکار، پای دلال‌ها را نیز به بازار سیاه خرید و فروش ارز مسافرتی باز کرده‌است؛ طی ماه‌های اخیر و با افزایش قیمت ارز در بازار سیاه، دلال‌ها با تعریف سفرهای ارزان به مقصد هند، مالزی، چین، تایلند و... حواله ارز مسافران را میگیرند تا از مابه‌التفاوت قیمت ارز دولتی با آزاد به رانتی قابل توجه برسند.
هومر برقانی، نماینده نهاد گردشگری تایلند (TAT) در ایران درباره سفر رایگان به تایلند با حواله ارز مسافرتی می‌گوید"این سفرها تنها به مقصد تایلند نیست بلکه کسانی مسافران را رایگان به مالزی، هند و چین هم می‌برند. در فرودگاه گفته می‌شود که در پرواز تایلند آژانس‌های درجه 3 برای به دست آوردن حواله ارز مسافری، مسافر را صبح به مالزی، چین و هند می‌برند و شب برمی‌گردانند؟ یعنی حتی پولی برای هتل و اقامت مسافر هم پرداخت نمی‌کنند. ایرانی‌ها برای رفتن به تایلند، هند، مالزی و... نیازی به ویزا ندارند، بنابراین هزینه‌ای از این بابت به آژانس‌ها تحمیل نمی‌شود!
وی می‌افزاید: مساله دیگر اینکه مخارج ایرانی‌ها در این کشور به دلار محاسبه نمی‌شود بنابراین تفاوت قیمت ایجادشده از ارز دولتی با ارز کشورهای مقصد و میزبان، شرایط و سود بیشتری را نصیب آژانس‌هایی می‌کند که یورو میگیرند اما مثلاً بلیت یا هتل را با ارز «رینگیت مالزی»، «بات تایلند»، «لیر ترکیه»، «روپیه هند» و... پرداخت می‌کنند.
نماینده نهاد گردشگری تایلند (TAT) در ایران درباره مسافرت‌های رایگان برای رسیدن آژانس‌دارها به ارز مسافرتی می‌گوید: این مسافران، توریست و مسافران واقعی نیستند، بنابراین کمکی هم به گردشگری و توریسم نمی‌کنند.
45302
نظر شما