محمد اکبری: وزارت خارجه با تغییرات ساختاری جدید عزمش را جزم کرده تا روند دستیابی به اهداف دیپلماسی اقتصادی را بیش از گذشته سرعت ببخشد. سفر اخیر ظریف به اروپای شرقی و بالکان و تیم بزرگ اقتصادی همراه وی برای جبران کمرنگ بودن تعاملات اقتصادی و سیاسی ایران با این منطقه، به خوبی موید همین مسئله بود. خبرگزاری خبرآنلاین در گفتگو با فریدون حقبین، مدیرکل دفتر هماهنگی و راهبرد امور اقتصادی وزارت امور خارجه ضمن بررسی دستاوردهای سفر وزیر خارجه کشورمان به اروپای شرقی به این سوال پاسخ داده که چرا حجم مبادلات با ظرفیت های فیمابین تطابق ندارد و اصولاً چه اقداماتی برای بهبود این روند شکل گرفته است. مشروح این گفت و گو را در ادامه بخوانید:
آقای حق بین اهداف گنجانده شده در سفر وزیر خارجه به اروپای شرقی و بالکان چه مسائلی بودند؟ آیا روندی برای رسیدن به این اهداف شکل گرفت؟
این هفتمین موج سفرهای وزیر خارجه همراه با واحد تجاری و فعالیت اقتصادی بود که انجام شد. این بار به چهار کشور صربستان، بلغارستان، کرواسی و بوسنی این سفر انجام میشود. در مورد دستاوردها و اهداف سفر اگر دستاوردهای اقتصادی را در نظر بگیریم، در دو حوزه روابط دولت با دولت و روابط بخش خصوصی با طرفهای مقابلشان، فکر میکنم از جمله سفرهای بسیار موفق بوده تا آنجایی که به بخش خصوصی مربوط میشود. آنچه که ما شاهد هستیم در کشورهای مربوطه، بهخصوص صربستان، کرواسی و بوسنی استقبال فراوانی از بخش تجاری ما شد و ملاقاتهای قابل توجهی داشتند و مذاکرات تجاری مفصلی شکل گرفت. در حوزه های مختلف که البته چون بخش خصوصی مذاکرات شخصی است و در اختیار خودشان است و این را می توانید از فعالین اقتصادی هم جویا شوید، ولی جمعبندی ما این است که سفر بسیار موفقی از این جهت بوده است.
از جهت هماهنگیهای اقتصادی ما با دولتهایی که طرف مذاکره بودند، باید بگویم که غالبا این دولتها واردکننده انرژی هستند، در سر راه ترانزیت جمهوری اسلامی ایران به اروپا هستند و در حوزههایی مثل پتروشیمی علاقهمندیهای مشترکی وجود دارد و همینطور تولید مشترک LNG. علاوه بر این گردشگری نیز یکی دیگر از موضوعات بسیار مهم مورد توجه این کشورهاست. در این زمینه صحبتهای مفصلی انجام شده است.
همکاریهای بانکی از دیگر مسائل مهم است که راههای متنوع توسعه همکاریهای بانکی مورد مذاکره قرار گرفته و از این به بعد طبیعتا سیستمهای بانکی و بانکهای مرکزی دو طرف در حوزههای فنی و در حوزه مبادلات کالا ساماندهی روابط دوجانبه را پیگیری خواهند کرد. ضمن اینکه این را هم باید اضافه کنم، بعضی از این کشورها در زمینه فناوریهای جدید علاقمند به سرمایهگذاری در ایران هستند. ما با توجه به توانمندیهایی که در حوزه فناوریهای خاص مثل نانو، مثل تولید دارو، تجهیزات پزشکی و بسیاری از حوزههایی که در علم و فناوری و حوزه دانش بنیان دستاوردهایی داشتیم، با استقبال مواجه شدیم و فکر میکنیم از این به بعد این مسائل چارچوب توسعه روابط تجاری را بین ما و این کشورها تشکیل میدهند.
در بلگراد معاون نخست وزیر صربستان در سخنرانی خود علاقه بسیاری برای شکل گیری مذاکرات در مورد مشکلات بانکی نشان داد تا این مسائل رفع شود. این اراده از طرف ایران هم وجود دارد؟ چه تعاملی شکل خواهد گرفت؟
طبیعتا آنها پیشنهادات خوبی داشتند که سیستمهای بانکی ما باید از منظر فنی آنها را بررسی کند و راجع به آن تصمیم بگیرد. این اراده نه تنها در مورد این کشور بلکه همه کشورهایی که ایران با آنها تعامل دارد، وجود دارد و خود ایران برای حصول به اهداف پسابرجامی بعد از رفع تحریم ها این سیاست را دنبال می کند.
حجم مبادلات در این حوزه پس از تجزیه یوگسلاوی چرا تا به حال کم بوده و پایین مانده است؟ در حال حاضر چه راهکار عملی برای این موضوع شکل گرفته است؟
یک نکته خیلی مهمی هست که بعد از برجام ما خودمان متوجه شدیم که سالها تحریم یک مقدار ما را از روندهای عادی و مجموعهی روابط تجاری خارجی باز نگه داشته، ضمن اینکه در گذشته بخش اقتصادی ما بیشتر علاقمند بودند با کشورهایی که صاحب تکنولوژی پیشرفته بودند، کار کنند. ما امروز خودمان به تدریج داریم یکی از آن کشورهای صادرکننده تکنولوژی میشویم، ما یکی از کشورهای دارای پیشرفت سریع در حوزه علمی و فناوری هستیم و امیدواریم با سرمایهگذاریهایی که امروز در ایران اتفاق میافتد و همچنین ایجاد شرکتهای مشترک، بتوانیم هم تولیدکننده باشیم، هم صادرکننده و هم تامینکننده نیاز مردم این منطقه باشیم. ما از نظر جغرافیایی در وضعیت مناسبی با این منطقه هستیم. همینطور از نظر گرایشات سیاسی و فرهنگی، قرابتهای خاصی داریم. لذا روی اینها برای توسعه روابط باید سرمایهگذاری کنیم. فکر میکنیم که زمینههایی دارد فراهم میشود که در آینده قاعدتا جنس سوالات شما متفاوت خواهد بود و طبیعتا فکر میکنم در یک بازه زمانی پنجساله در شرایط بسیار متفاوتی با مردم این منطقه خواهیم بود.
بعد از تغییرات ساختاری در وزارت خارجه، این اولین سفری است که وزیر خارجه با هیئت اقتصادی به یک سفر می آیند، البته سفرهایی هم قبلا بوده که فعالان اقتصادی همراه وزیر بوده اند. به نظر شما تغییر ساختار و اقتصاد محورشدن و رویکرد دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه چه تاثیری در این گونه سفرها و کلیت وزارت خارجه خواهد داشت؟
آقای دکتر ظریف این جهتگیری را از گذشته شروع کردند و توسعه درگیری وزارت خارجه در حوزههای روابط اقتصادی خارجی منجر به ایجاد یک معاونت اقتصادی و تغییر ساختار در وزارت خارجه و اولویتدادن در ساختار تشکیلات به بخشهای اقتصادی شد. اما در عین حال توجه داشته باشیم که ما در ابتدای راهی هستیم که امیدواریم در ادامه مسیر بتوانیم خدمات گستردهای در جهت تسهیل روابط اقتصادی خارجی به بخش اقتصادی داشته باشیم، ضمن اینکه امیدواریم بقیه دستگاهها هم خودشان را متناسب با شرایط پیچیده در یک دنیای پیچیده برای گرفتن بازارهای رقیب و برای رقابت در بازارها آماده کنند، ضمن اینکه ما مشکلاتی داریم که میطلبد با ظرفیتهای بیشتری وارد حل این مشکلات و درگیری برای گرفتن بازارها و توسعه روابط اقتصادی خود با دیگر کشورها شویم.
52312
نظر شما