بازگشت نظامی انگلیسی‌ها به منطقه

اگرچه بازگشت نظامی بریتانیا به منطقه پس از چهار دهه با هدف حضور در مهمترین مسیر دریایی انتقال انرژی و ورود کالا به غرب آسیا تفسیر شده، اما نباید از نظر دور داشت که این تصمیم تنها به مسائل مربوط به اهداف اقتصادی ـ امنیتی این کشور پس از برگزیت محدود نیست، بلکه مهمتر از همه محاصره امنیتی ایران در دستور کار قرار دارد. دائمی شدن حضور نظامی بریتانیا در خلیج فارس به معنی علاوه شدن این کشور در کنار نظامیان امریکائی است که مهمترین توجیه آنان، تأمین امنیت متحدان خود در برابر جمهوری اسلامی ایران است. در این رخداد که وقوع و حتی تشدید آن دور از انتظار نبود و نیست، یک نکته کلیدی حائز توجه است؛ اینکه لندن با خروج از برگزیت، خود را از سیاست‌های محدود کننده اتحادیه اروپا در رقابت و حتی چالش با سیاست‌های منطقه‌ای واشنگتن خلاص کرده و حالا با دست باز نه تنها با امریکائیان شراکت می‌کند، بلکه اهداف امنیتی ـ اقتصادی خود را در منطقه دنبال خواهد کرد. علاوه‌براین، متحدان منطقه‌ای امریکا و بریتانیا با اعتماد به نفس بیشتری به سیاست‌های ضد ایرانی خود ادامه می‌دهند.

اگرچه بازگشت نظامی بریتانیا به منطقه الزاماً به مفهوم نزدیک شدن به وضعیت جنگی نیست، اما این وضع تبعات روانی و سیاسی خود را بر افکار عمومی گذاشته و می‌تواند اوضاع را بیش از گذشته پیچیده کند. به عبارت دیگر ایران جدا از رقابت‌های منطقه‌ای با واشنگتن، حالا با صورت مساله‌ تازه‌ای به نام بریتانیا روبروست که در پی مطالبات امنیتی خود در چارچوب تلاش‌ها برای کاستن از نفوذ و انزوای ایران است. افتتاح پایگاه نظامی دائمی بریتانیا در بحرین، استمرار سیاست فرسوده‌سازی توان ایران در حفظ موقعیتی است که به‌ویژه پس از برجام نصیب این کشور شد. افزایش تنش‌های منطقه‌ای و ناکارآمد شدن سیاست‌های تنش‌زدایی با همسایگان جنوب خلیج‌فارس بستر لازم را برای توجیه بازگشت نظامی بریتانیا پس از چهار دهه به منطقه فراهم کرد. این بازگشت، راه‌های کنترل و مدیریت اوضاع را در منطقه آشفته خلیج فارس سخت‌تر خواهد کرد؛ به‌ویژه که بریتانیائی‌ها علاوه‌بر ادعای حمایت از امنیت متحدان منطقه‌ای، مطالبات و دغدغه‌های امنیتی ـ اقتصادی خود را نیز مانند امریکائیان در ترتیبات امنیتی آینده دنبال خواهند کرد.

بازگشت دائمی بریتانیا به منطقه بی‌تردید در آرایش و توازن قوا میان ساکنان این سو و آنسوی خلیج فارس تأثیر داشته و حامل رخدادهایی است که نه تکرار اوضاع در دهه هفتاد میلادی است و نه الزاماً به کاهش تنش‌ها در این منطقه مستعد برای هرگونه اتفاق می‌انجامد.

سیاست‌‌مخالفان ایران، بلاتکلیف کردن و آشفته‌سازی اوضاع برای جلوگیری از هرگونه برنامه‌ریزی بلند‌مدت اقتصادی ـ امنیتی است. این وضع به تهدید ایذایی بیشتر شبیه است تا تهدید مستقیم. از این‌رو بیش از همه، دیپلماسی فعال و هدفدار می‌تواند اوضاع را در خدمت به حفظ موقعیت برآمده پسا برجام کنترل و مدیریت کند.

افتتاح پایگاه نظامی دائمی بریتانیا در بحرین مهمترین رخدادی است که میان انبوه اخبار و گزارش‌های مربوط به منطقه نمی‌تواند از نظرها دور بماند.