در ۱۶ سپتامبر سال ۲۰۰۱ ( ۵ روز بعد از حادثهء ۱۱ سپتامبر) جرج بوش برای اولین بار از اصطلاح « جنگ علیه تروریسم» (war on terrorism) استفاده کرد. چند روز بعد - در تاریخ ۲۰ سپتامبر - در سخنرانی‌ش در کنگره‌ این اصطلاح را به «جنگ علیه ترور (وحشت)» (war on terror) تغییر داد.

تفاوت میان «جنگ علیه تروریسم» و «جنگ علیه ترور» در این است که «تروریسم» به گروه‌های «تروریست» اشاره دارد که عمدتاً نام و نشان و موقعیت مشخصی دارند. جنگ با آن‌ها یک نبرد محدود و مدت‌دار است که با نابودی ‌آن‌ها به پیان می‌رسد. و وقتی جنگ علیه «تروریسم» تمام شد٬ آمریکا موظف است که نیروهای خود را از منطقه خارج سازد.

اما جنگ علیه «ترور» یک مفهوم بسیار انتزاعی‌تر و مبهم‌تری است. «ترور» به معنی «وحشت» است که یک «حالت روانی» در انسان است. می‌توان به اسم «جنگ علیه وحشت» به یک منطقه لشگرکشی کرد و پیگاه‌های نظامی در آن‌جا مستقر ساخت. اما پایانی برای یک جنگ فیزیکی برعلیه یک حالت روانی متصور نیست.

پس با چنین نام‌گذاری هوشمندانه‌ای برای یک عملیات نظامی٬ دست دولت آمریکا برای حضور دائمی در منطقه باز می‌ماند. «ترور» می‌تواند روزی صدام حسین باشد٬ روزی القاعده٬ روزی برنامه‌ هسته‌ای ایران٬ روزی برنامهء موشکی ایران٬ روزی نفوذ استراتژیک ایران یا روسیه در منطقه...

بر اساس تحقیقات رابرت پیپ (Robert Pape) - استاد دانشگاه شیکاگو و از برجسته‌ترین محققان پدیدهء تروریسم در جهان - از سال ۱۹۸۲ تا سال ۲۰۰۳ (آغاز جنگ عراق) تنها ۳۴۳ عملیات انتحاری در ۱۸ کمپین تروریستی و توسط ۱۱ گروه مختلف در سراسر جهان ثبت شده است.

اما از سال ۲۰۰۴ (بعد از لشگرکشی آمریکا به عرق) تا سال ۲۰۱۵ تعداد عملیات انتحاری ثبت شده در جهان از ۳۴۳ به ۴۶۲۰ رسید.

یعنی نه تنها با آغاز کمپین «جنگ علیه ترور» تعداد عملیات تروریستی در جهان بیش از در ۱۰ برابر افزایش یافته که دهها شبکهء تروریستی حرفه‌ای مانند داعش٬ جبهه‌النصره٬ القاعده٬ جیش النصر٬ جیش الاسلام٬ احرار‌الشام و امثالهم متولد شدند یا به سرعت در سراسر منطقه تکثیر و رشد و نمو یافتند.

مضاف بر این٬ در این مدت٬ میلیون‌ها شهروند عراقی٬ لیبیایی٬ سوری٬ یمنی٬ افغانستانی٬ فلسطینی و..توسط جنگ‌های مستقیم یا نیابتی جان خود را از دست داده‌اند.

می‌توان به صراحت گفت که تنها پیروز عملیات «جنگ علیه ترور»٬ شرکت‌های اسلحه‌سازی یا مجتمع‌نظامی‌صنعتی آمریکا بود که با قرارداد‌های صدها میلیار دلاری فروش اسلحه به کشورهای منطقه و سرمایه‌گذاری ۷ تریلیون دلاری از جیب مالیات‌دهندگان آمریکا٬ کل منطقه را از محصولات جنگ‌افزاری خود اشباع نموده‌اند.

نه تنها پس از این ۱۴ سال حس «ترور» (وحشت) با عملیات «جنگ علیه ترور» در منطقه خاورمیانه و اروپا و آمریکا کاهش نیافته٬ که امروز تمام مردم جهان هر لحظه در وحشت و اضطراب آغاز جنگ‌‌هایی در مقیاس جهانی بسر می‌برند.

امروز چیزی که به اسم «تروریسم»‌ در منطقه یا «ترور» در افکار عمومی جهان٬ می‌شناسیم٬ خود محصول جانبی مجتمع‌ عظیم صنعتی نظامی آمریکاست که تمام کرهء زمین - و از جمله خود خیابان‌ها و خانه‌ها و مدارس آمریکا را - به بازار اسلحه و مهمات خود تبدیل کرده و جان و امنیت روانی انسان‌ها را به مخاطره انداخته است.

«جنگ علیه ترور» تنها یک شعار فریبده است که در لوای آن حضور دائمی نظامی آمریکا در منطقه و تجارت هزاران میلیارد دلاری اسلحه و گروگان گرفتن امنیت روانی ملت‌های جهان امکان‌پذیر می‌شود.

ایران به عنوان کشوری که در آماج هجمه‌های بی‌وفقهء متجمع‌نظامی‌صنعتی آمریکا قرار دارد٬ نمی‌توان تنها با اتکا به نیروی نظامی خود این دستگاه سترگ اقتصادی-نظامی را شکست بدهد. بلکه شکست این «مجتمع» مستلزم شکست «گفتمان» آن در افکار عمومی منطقه و جهان است.

امروز دستگاه دیپلماتیک ایران به یاری جامعهء مدنی و شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های جمعی٬ باید گفتمان «جنگ علیه ترور»‌ دولت ‌‌آمریکا را با گفتمان «اتحاد علیه مجتمع‌نظامی‌صنعتی آمریکا» در افکار عمومی جهان مغلوب سازد.

البته موفقیت چنین طرحی مستلزم بکارگیری تمام ظرفیت‌های دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی و ابزار ارتباط جمعی و گردش آزاد اطلاعات و مجال بخشیدن به خلاقیت‌های جامعهء مدنی در داخل کشور است.

5/آپریل/2018

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 771935

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 14 =