رئیس سابق ستاد افغانستان وزارت امور خارجه با بیان اینکه داعش در افغانستان قدرت گرفته و اگر دولت و طالبان هم با هم صلح کنند، داعش به نوعی عامل بی ثباتی در این کشور است، گفت: داعش با حمایت سیاسی و امنیتی آمریکا و حمایت مالی عربستان در افغانستان حضور دارد، موضع طالبان هم مشخص است. لذا تا زمانی که چنین وضعیتی باشد واراده جدی برای مقابله وجود نداشته باشد صحبت از مذاکره برای صلح بی نتیجه خواهد بود.
محسن پاک آیین در ارزیابی خود از تحولات و اتفاقات اخیر افغانستان و همچنین مساله آتش بس بین دولت و نیروهای طالبان گفت: سالیان دراز است که طالبان به مناسبت عید فطر به تقاضای دولت مبنی بر آتش بس موقت، پاسخ مثبت می‌دهد و چند روزی هم آتش‌بس بین نیروهای طالبان و دولت افغانستان برقرار شده و امیدهایی در دل مردم افغانستان مبنی بر این که صلح در کشور حاکم خواهد شد جوانه می‌زند.
وی با بیان اینکه واقعیت این است، هر سال چند روز بعد از عید فطر مجددا آتش‌بس نقض می‌شود و این به یک رویه همه ساله تبدیل شده است، اظهار کرد: به نظر می‌رسد طالبان به دلایلی که بیان می‌کنم تقاضای دولت برای صلح و آتش بس را نخواهد پذیرفت البته این موضوع در دوره کرزای هم بوده، الان هم است. دلیل اول این که طالبان معتقد است تا وقتی نیروهای خارجی در کشور هستند، صحبت از صلح موضوعی بی‌معنی است، به همین خاطر هم از دولت سابق و هم از دولت آقای اشرف غنی خواسته که به عنوان یک پیش شرط نیروهای خارجی از کشور خارج شوند و بعد از آن گفت‌وگوهای صلح آغاز شوند.
این کارشناس ارشد روابط بین‌الملل همچنین خاطرنشان کرد: بنابراین موضع طالبان این است که آغاز گفت‌وگوهای صلح بدون خروج نیروهای خارجی بی معنی است و براساس همین موضع ، ناتو تصمیم گرفت که تا سال 2014 نیروهای خود را از افغانستان خارج کند تا مانعی برای استقرار صلح و آرامش نباشد، اما این تصمیم عملی نشد و نیروهای آمریکایی هنوز در افغانستان هستند.
پاک آیین ادامه داد: در راهبرد جدید ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز بحث افزایش نیروهای امریکائی مطرح است و تعدادی از نیروهای ناتو هم کماکان به بهانه های مختلف در افغانستان مانده‌اند، در نتیجه حضور و دخالت کشورهای خارجی علت اصلی این اختلافات داخلی است و در این شرایط آتش بس، موقت و چند روزه خواهد بود.
رئیس سابق ستاد امور افغانستان وزارت امور خارجه ابراز کرد: مساله دیگر این است که دولت فعلی بر خلاف کرزای بحث آتش بس با طالبان را از موضع ضعف مطرح می‌کند چرا که دولت ارتباط نزدیکی با غرب و آمریکا برقرار و با آمریکا پیمان استراتژیک نظامی امضا کرده و در واقع اجازه داده که آمریکا در افغانستان بماند.
وی بیان کرد: بنابراین، در این مقطعی که نیروهای خارجی و آمریکا با حمایت دولت یا حداقل با سکوت دولت در افغانستان مانده‌اند این که دولت تقاضای صلح را مطرح می‌کند در حالی که موضع طالبان را می‌داند، بیشتر یک نمایش است تا تصمیمی که تاثیرگذار باشد.
این کارشناس ارشد روابط بین‌الملل همچنین با اشاره به حضور داعش در افغانستان گفت: دلیل دوم اینکه داعش امروز در افغانستان قدرت گرفته و حتی اگر دولت و طالبان بخواهند با هم صلح کنند، به نوعی داعش عامل بی ثباتی افغانستان است و این کشور را می تواند از آرامش خارج کند،گرچه داعش نیروی مستقل نیست و با حمایت سیاسی و امنیتی آمریکا و حمایت مالی عربستان است که در افغانستان حاضر شده است.
پاک آیین یادآور شد: داعش بعد از شکست در سوریه و عراق، بسیاری از نیروهای خود را به افغانستان منتقل کرده و این انتقال نمی‌تواند بدون نظر دولت افغانستان باشد . نیروی خارجی با آن حجم عظیم وارد این کشور شود و نیروهای امنیتی افغانستان هم سکوت کنند،لذا به این شک می‌رسیم که توافقی بین آمریکا، عربستان یا دولت یا مقامات افغانستان انجام شده که داعش در افغانستان حضور پیدا کرده و مناطقی را اشغال کرده و در حال قدرت‌گیری است، وقوع انفجار در ایام عید فطر یکی از اقدامات این گروه است.
وی افزود: بنابراین تا حدودی مسائل در افغانستان پیچیده است، هم نیروهای خارجی حضور دارند، هم دولت نسبت به وجود نیروی خارجی حساسیت نشان نمی‌دهد و داعش نیز با دست باز فعالیت می‌کند، از سوی دیگر بحث آتش بس میان دولت و طالبان مطرح می‌شود در حالی که در چنین شرایطی آتش بس نمی‌تواند با ثبات و دارای آینده روشنی باشد.
رئیس سابق ستاد امور افغانستان وزارت امور خارجه با تاکید براین‌که مشکل اصلی افغانستان وجود نیروهای خارجی به ویژه آمریکا است، گفت: آمریکا در افغانستان به خاطر حمایت مردم این کشور حضور ندارد بلکه به دلیل تامین منافع خود برای مهار روسیه،مح‌اصره چین،ایجاد مزاحمت برای ایران، مقابله با پاکستان، در افغانستان حاضر است. در غیر این صورت حضور آمریکا در افغانستان منافع این کشور را تامین نمی‌کند.
این کارشناس ارشد روابط بین‌الملل یادآور شد: اخیرا آقای کرزای رئیس جمهور سابق افغانستان نیز صریحا اعلام کرد، امروز مشکل اصلی افغانستان وجود نیروهای خارجی به ویژه آمریکا و بخشی از ناتو است، لذا معتقدم تا وقتی که این وضعیت برقرار بوده و اراده جدی برای مقابله با داعش در افغانستان وجود نداشته باشد صحبت از مذاکره برای صلح بی نتیجه خواهد بود.
پاک آیین همچنین اظهار کرد: بیش از 20 سال است که این قضیه مطرح بوده و از سال 90 هم مساله مذاکرات طالبان و دولت جدی شده است و حتی در زمان آقای کرزای هم به نتیجه نرسید، واقعیت این است که نیروهای خارجی نمی‌خواهند ثبات در افغانستان باشد، اگر ثبات در این کشور حاکم شود، اگر جنگ نباشد و یا تروریسم رخت بر بندد، دلیلی برای حضور نیروهای خارجی وجود ندارد.
وی در پایان گفت: نیروهای خارجی از جمله آمریکا برای این که توجیهی داشته باشند، سعی می کنند با ترفندهایی این کشور را ناامن کنند، حضور داعش و اقدامات پیچیده آن‌ها نمونه‌ای از این ترفندها است، تا وقتی که این نیروها مخصوصا آمریکا در افغانستان باشند نمی توانیم شاهد ثبات و صلح در این کشور باشیم.
* این گفت‌وگو نخست در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۹۷ توسط ایسنا منتشر شد.
نظر شما