بالاغیرتا، فقط ۵ دقیقه/ آب نیست، به گِل نشسته‌ایم

در همان سالها، بسیار می گفتند که هوای آب را داشته باشید، هدر ندهید. این آب حیف است به هرکسی که می پرستید. اما گوش کسی بدهکار نبود. خانه های بسیاری روی آب بنا شده بود. منظور را حتما می فهمید؛ بعضی مادران آنقدر بشور و بساب داشتند که معروف بود فلانی خانه اش روی آب است.

اما آن سالها گذشته. اکنون به بحران واقعی رسیده ایم. اگر زمانی خانه های روی آب وجود داشت، جمعیت هم 55-60 میلیون نفر بود. اما حالا حول و حوش 80 میلیون نفر شده ایم. آن هم با تراکم بالا در شهرها و مخصوصا تهران.

همین هفته گذشته بود که معاون اول رییس جمهور اعلام کرد تهران فقط چند روز دیگر آب دارد سدهای تهران به کمترین میزان ذخیره آبی خود رسیده اند و به گل نشسته اند.

تصورش سخت است؛ به گل نشستن سد یعنی هدررفت چند صد میلیون متر مکعب آب. همین الان از آب های مرده سدها توی لوله های شهر سرازیر می شود. آب سدها که تمام شود، امید هم به آب معدنی نمی توان داشت؛ تمام ذخیره و توان تولید کارخانه های آب معدنی و آشامیدنی به اندازه مصرف یک روز تهران هم نمی شود.

اما چه می شود کرد؟ دو کار از ما بر می آید. اول دعا کنیم و التماس به آسمان که ببارد، هرچه زودتر. اما قبل از دعا و اظهار عجز و ناله و پشیمانی، راه دومی هم هست؛ همچنان صرفه جویی کنیم. همان چیزی که کمتر کسی از ما به آن عمل می کند. راه های صرفه جویی را بسیار شنیده اید و ما هم گفته ایم، فقط کافی است سرسری از کنارش نگذرید.

اما این تصویری که در زیر می بینید، یکی دو روزی است دست به دست می چرخد؛ 

همین یک نکته می تواند نجاتمان دهد. نجات البته نه فقط از بی آبی، از نوشیدن آب آلوده.

وقتی ذخیره سدها کم و مثل امسال تمام می شود، دو راه برای گذر از بحران وجود دارد؛ اول، تن دادن به قطعی زمان بندی شده و جبران افت فشار از طريق منابع دیگر. دوم، عدم قطعی و جبران افت فشار با افزودن غيرمتعارف آب چاه ها. در صورت دوم به علت وجود بار ميکروبی بالا ناشی از کشيدن آب از چاه‌های عميق تر مماس با مجاری فاضلاب، شرکت های آب و فاضلاب منطقه ای ناچار از افزودن مقادير غيرمتعارف ميکروب کش به آب هستند که به تبع آن آب سرشار از نیترات را تناول می کنیم. 

چون جیره بندی چندان خوشایند نیست. پس راه دوم انتخاب می شود. همانطور که شده و بیش از ۴۰ درصد آب تهران همین الان از چاه ها تامین می شود. یعنی حداقل ۱۵ درصد بیش از معمول. به هرحال آب سدها که کم شود، وزارت نیرو، آب چاه را بیش از پیش وارد شبکه توزیع می کند. و این یعنی افزایش نیترات موجود در آب.

البته انتظار هشدار درباره افزایش نیترات آب شرب را نداشته باشید. چه اینکه تجربه چندسال پیش درباره افزایش نیترات در آب هم به تغییر استاندارد آب در ایران منجر شد. استانداردی که بسیار ضعیفتر از حداقل های جهانی است. 

به هرحال هیچ کاری در این برهه زمانی از کسی بر نمی آید. خودمان به عنوان شهروندان باید کاری بکنیم. صرفه جویی مهم‌ترین و تنها راه است. خوددانید.