قانعی‌راد با تعلق خاطر به علم و پژوهش زندگی کرد

دریغا که دکتر محمدامین قانعی راد استاد جامعه‌شناسی زود و بی‌هنگام این جهان را وداع گفت و به ملکوت پیوست. مرگ چنین خواجه نه کاری است خرد.
دکتر قانعی راد دانشمند ممتازی بود. او روحی بلند و چشمی گشوده به اوضاع زمان و مسائل جامعه و کشور داشت و فارغ از تعلق‌ها و مصلحت‌اندیشی‌های کوته‌بینانه می‌خواست این مسائل را دریابد. استعداد این را هم داشت که با احتیاط دانشمندانه قدم در راه اندیشه اصلاح اجتماعی بگذارد.
فیلسوف و شاعر تماشاگرند اما کار دانشمند به‌خصوص دانشمند علوم انسانی و اجتماعی صرفاً تماشاگری نیست. آنچه کارل مارکس در باب پراکسیس گفت اگر از زوائد ماتریالیسم تاریخی پاک شود شاید تعبیر مناسبی برای علم جامعه باشد یعنی علمی که در آن نظر نمی‌تواند بی‌تعلق به عمل باشد. دکتر قانعی راد می‌خواست مسائل جامعه کنونی را به قول ماکس وبر با تفهّم و نه صرفاً با تبیین دریابد. شایسته است که کارنامه علمی او را دوستان و شاگردانش تدوین کنند.
آنچه اکنون مسلّم می‌نماید اینست که او با تعلق خاطر به علم و پژوهش زندگی کرد. اقتضای تعلق به علم و معرفت، سادگی و فراغ از تکلفات و کوته‌بینی‌ها و مصلحت‌اندیشی‌های شخصی و گروهی است و انصافاً دانشمند فقید واجد این اوصاف بود.
این ضایعه را به خانواده گرامی و همکاران و دوستان و شاگردانش و به همه دانشگاهیان و اهل دانش تسلیت می‌گویم و شادی روان او را در پناه رحمت و غفران الهی مسئلت دارم.

* رئیس فرهنگستان علوم