مجید جویا: انسان‌ها از جمله معدود موجودات روی زمین هستند که فیل‌ها را تهدید می‌کنند، اما همه انسان‌ها برای آنها خطرناک نیستند و به نظر می‌رسد که فیل‌ها هم این را خوب می‌دانند. این حیوانات غول پیکر توانایی قابل ملاحظه‌ای در تشخیص و تمایز قائل شدن بین نژادهای مختلف آفریقایی که سابقه تاریخی در حمله به آنها داشتند و گروه‌های دیگر که کاری به کار آنها نداشتند، دارند. حالا تحقیقی جدید نشان می‌دهد که فیل‌ها حتی می‌توانند این تفاوت‌ها را از کلماتی که در زبان‌های محلی با صحبت می‌شود، تشخیص دهند.
دو زیست شناس به نام‌های کارن مک‌کمب و گریم شنون از دانشگاه ساسکس انگلیس گمان می‌کنند که فیل‌های آفریقایی احتمالا می‌توانند سخنان انسان‌ها را بشنوند و از آنها استفاده کنند. آنها در تحقیق جدید خود که نتایج آن به تازگی منتشر شده، صدای مردانی از دو گروه نژاد کنیایی را ضبط کردند که به ارامی به زبان بومی خود می‌گفتند: «آنجا را نگاه کنید، گروهی از فیل‌ها دارند می‌آیند». یکی از این گروه‌ها نیمه چادر نشینان ماسای بودند که برخی از آنها متناوبا در جریان دوره‌های رقابت شدید برای آب یا جا برای چریدن احشام این فیل‌ها را می‌کشتند. گروه دیگر قوم کامبا بودند که کشاورزی می‌کردند و به ندرت پیش آمده که متوسل به خشونت علیه فیل‌ها شوند
محققان این صداهای ضبط شده را برای 47 گروه از خانواده فیل‌ها در پارک ملی آمبوسلی در کنیا پخش و رفتار این حیوانات را بررسی کردند. تفاوت‌ها چشمگیر بود. زمانی که انها صدای قوم ماسای را می‌شنیدند، در مقایسه با زمانی که صدا مردان کامبا را می‌شنیدند، بیشتر احتمال داشت که با احتیاط هوا را بو بکشند یا حالت دفاعی بگیرند و با فاصله کمتری از همدیگر بایستند. علاوه بر این، زمانی که صدای گروه ماسای گذاشته می شد، در مقایسه با حالت‌های دیگر، فیل‌ها فاصله ایستادنشان را از همدیگر به نصف کاهش می‌دادند.
جانور شناسی به نام فریتز ولراس از دانشگاه آکسفورد انگلستان می‌گوید: «ما می‌دانستیم که فیل‌ها می‌توانند دو قبیله ماسای و کامبا را از روی لباس‌ها و بویشان تشخیص دهند، اما اینکه انها بتوانند صدای آنها را نیز از یکدیگر تمیز دهند واقعا جالب است».
مک کمب و شانون و همکارانش که مجذوب این یافته‌ها شده بودند. حال می‌خواستند بدانند که آیا زبان قبیله ماسای به نوع خودش یک نشانه خطر بوده یا اینکه این حیوانات به ترکیب زبان و صدای مرد بالغی که احتمالا نیزه‌ای هم در دست داشته، پاسخ می‌دادند. برای یافتن پاسخ، آنها صدای زنان و بچه‌های ماسای را ضبط کردند که همان جملات بالا را تکرار می‌کردند، و سپس با پخش این صدای جدید برای فیل‌ها پاسخ‌های خانواده فیل‌ها را نسبت به آنها بررسی کردند.
شنوندگان دقیق
تفاوت‌ها شبیه به همان چیزی بود که در مورد مردان کامبا دیده شدن بود. فیل‌ها از صدای زنان و پسران ماسای کمتر از مردانشان می‌گریختند و با احتمال کمتری به هم می چسبیدند. جالب اینکه، محققان دریافتند خانواده‌هایی که یک ماده فیل بالای 42 سال رهبری آنها را بر عهده داشت، نسبت به صدای پسران هیچ عکس العملی نشان نمی‌دادند ، اما زمانی که مادرهای جوان‌تر رهبر خانواده بودند، در 40 درصد مواقع عکس‌العمل نشان دادند.
هنوز مشخص نیست که آیا فیل‌ها از بدو تولد می‌دانند که صدای کدام انسان‌ها خطرناک است، یا اینکه انها از بزرگ‌ترهایشان این توانایی را می‌آموزند، اما مک‌کمب حدس می‌زند که این آگاهی بیشتر فرهنگی باشد تا غریزی. او می‌گوید: «به رغم اینکه کشتار توسط قبیله ماسای در سال‌های اخیر بسیار کاهش یافته، هنوز آشکار است که ترس از آنها در فیل‌ها بالا است. احتمالا این ترس در فیل‌های جوان‌تر ناشی از این است که از فرامین مادرانشان که کشتارها و خطرها را از زمان‌های دور به یاد می‌آورند، تبعیت می‌کنند».
طبق پژوهشی که مقاله آن ماه گذشته در ژورنال PLOS One چاپ شد، به نظر می‌رسد که فیل‌ها می‌توانند درباره رویایی خود با افراد خطرناک با همدیگر گفتگو کنند. این تحقیق یافته است که این حیوانات فرکانس‌های صوتی‌شان را در هنگام مواجه با تهدید‌های مختلف تغییر می‌دهند و وقتی با افرادی که از گذشته‌ها به عنوان خطر محسوب می‌شدند، مواجه شوند، صدای منحصر به فردی را تولید می‌کنند که با صدای دیگری که هنگام روبرو شدن با گله زنبورهای خشمگین تولید می‌کنند، تفاوت دارد. اینکه ایا این صداها چیزی مرتبط با زبان گفتاری هستند یا نه، هنوز معلوم نیست، اما این یافته‌ها به طور قطع اشاره به این دارد که آنچه در ذهن این حیوانات می‌گذرد، بیش از آنی است که تا پیش از این تصور می‌شد.
53271
نظر شما