مکرون اشتباهاً به‌دنبال اشتون و موگرینی؟!

بنابراین خروج ترامپ از برجام بخشی جدی و پاسخی به همپیمانانش از جمله سعودی و رژیم صهیونیستی و اجرای وعده های انتخاباتی اش است و بخشی بازی و راهی برای امتیاز گیری است که فرانسویها یا به پیچیدگیهای تعاملات آمریکائیها با ایران آشنا نیستند و یا خودشان در این بازی نیز گرفتار و یا نقش تقبل کرده اند. ما از نتایج برجام چندان خرسند نیستیم و مداخله ترامپ تعاملات مالی بین المللی کشور را که ایران امید داشت در اثر برجام روزنه ائی برای اقتصادش باز نماید، تحت تاثیر قرار داده است. برجام بدون آمریکا مشکل است اما نشدنی نیست تا الانهم آمریکا جز سنگ اندازی در جلوی راه اقتصاد ایران و تامین منافع کشور از سرمایه گذاریهای منطقه ائی اش کار دیگری نکرده است. مهم اینست که ایران به برجام متعهد باشد و با اقدامات سیاسی و حقوقی، کاهش هزینه های سیاست خارجی و انسجام بیشتر در اجرای آن، هزینه به شکست رساندن این معاهده بین المللی را بر دوش آمریکا بگذارد.

برجام رویکرد جدید ایران در تعاملات بین المللی بود و آنچه که به ایران اطمینان داد که می تواند روی چنین تفاهمی با غرب اعتماد کند حضور اروپا از دو منظر بود: 1- حلقه اول امنیتی خاورمیانه، اروپا است که ایران در آن دارای منافع، تاثیر و سرمایه گذاری بوده و کشورهای اروپائی فهم درستی از تبعات نا ارامی در این منطقه دارند و 2- عدم اطمینان تاریخی ایران به آمریکا به عنوان کشوری که هم سابقه زیادی در سیاست خارجی ندارد و هم درک درستی از اوضاع و ظرفیتها و چالشهای خاورمیانه ندارد. لذا اروپا را نباید رها کرد و چه کشورهای اروپائی و چه اتحادیه اروپا باید نقش تاریخی خود را در برقرار ثبات و امنیت منطقه ایفا کنند. زیرا تبعات نا امنی خاورمیانه در درجه اول متوجه اروپا میشود و نه آمریکا! و این دریچه ائی است برای تعامل با اروپا.

بسیاری از تحلیلگران از ابتدای روی کار آمدن ترامپ در آمریکا انتظار داشتند بین اروپا و آمریکا مشکلاتی روی دهد و بعید میدانستند این دو در مورد برجام به ضرر ما به نتیجه برسند اما در زمینه های دیگر از جمله حقوق بشر و مسائل موشکی با ایجاد بعضی سختگیریها و تحریمها علیه ایران به تفاهم خواهند رسید. آنها از همان زمان خواهان آن بودند که سیاست خارجی کشور با دورنگری و طراحی سیاستهای مناسب اجازه ندهند این دو بهم نزدیک شده و ایران هراسی دو کلید بخورد. اگر چه اروپا هم به دلیل درکش از برجام و هم مشکلاتش با ترامپ در زمینه های گوناگون و از جمله اقتصادی، تا کنون در مقابل خواسته های ترامپ خوب مقاومت کرده است ولی از سوی دیگر به دلیل وابستگیهایش به آمریکا و مخالفت با بعضی از سیاستهای ایران نهایتا" با او همراه خواهد شد. یعنی اروپا برجام و آمریکا را با هم می خواهد و ناچار است یکی به نعل بزند و یکی به میخ و راه میانه را انتخاب کند. این وضعیت فی نفسه برای ما بد نیست و آنگونه که اروپائیها به معاون وزر امور خارجه گفته اند ناچارا" در حرف و موضعگیری با اصل بعضی تحریمهای موشکی و تروریستی توافق کنند تا ترامپ را کنترل نمایند اما در عمل سعی در تعدیل این تحریمها خواهند داشت.

ولی متاسفانه در اثر فقدان شفافیت در مواضع قدرتهای بین المللی حد یقف خواستهای آمریکا و به تبع ان اروپا و همچنین حد اخر فشارها برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره مجدد چه در زمینه برجام و چه سایر مسائل و از جمله صنایع موشکی ایران معلوم نیست. اگر چه این امر به موضع اصلی ایران در زمینه برجام که تاکید دارد تا از نتایج برنامه جامع مشترک ایران با 5+1 برخوردار نشود امکان ورود به برجام دیگری مفهوم ندارد، اما از آنجا که خواست و منافع آمریکا در منطقه می تواند با دغدغه های امنیتی اروپا متفاوت باشد، ایران باید ثابت کند که برنامه موشکی اش برای تامین اهداف دفاعی است و نه پیشبرد اهداف سیاسی و منطقه ائی اش. از تعلل و انفعال باید دست کشید و با اروپا و مخصوصا" کشورهائی که حاضرند بیشتر در این دوره با ایران کار کنند نزدیک شده و پروژه های جدی سیاسی،حقوقی، اقتصادی و امنیتی مشترک تعریف و اجرا و راه حلهای مشکلات کنونی و آتی را طراحی کرد.