۰ نفر
۱۶ شهریور ۱۳۹۷ - ۱۶:۵۳
نرخ دستمزد باید افزایش یابد؟

در شرایط کنونی اقتصاد، انتظار منطقی این است که رشد دستمزدها کمتر از نرخ تورم عمومی تعیین شود. حقوق بگیران باید آگاه شوند که هرچه نرخ رشد دستمزدهایشان بیشتر باشد، بیشتر ضرر خواهند کرد.

بهروز ملکی*

در سال جاری، بعد از چند سال، تورم عمومی در حال افزایش است. از سوی دیگر با توجه به چشم انداز منفی نرخ رشد اقتصاد، سفره ایرانیان در حال کوچک شدن است. در چنین شرایطی، افزایش دستمزدها مورد انتظار جامعه واقع می شود.
اما واقع مطلب این است كه بسياري از مطالبات عوام که در کوتاه مدت برايشان خوشايند است، در بلندمدت پيامدهاي نامطلوبی دارند و برعکس. اين پارادوکس، فضای مناسبی برای بندبازی پوپولیستها فراهم می کند.

دستمزد حقوق بگیران (کارمندان و کارگران)، یکی از مناقشات هر ساله است که در سال جاری از حساسیت بیشتری برخوردار خواهد شد. دستمزد کارمندان دولت، در قانون بودجه کشور (با پيشنهاد دولت و تصویب مجلس) و دستمزد کارگران توسط شورای عالی کار (متشکل از کارگران، کارفرمایان و وزارت کار) تعیین می شود.

با توجه به فضای اقتصادی کشور و خصوصا با عنایت به نرخ بالای تورم عمومی در سال جاری، از هم اکنون، پوپولیست‌ها در حال زمینه‌سازی برای افزایش دستمزدها هستند، صرف نظر از این که افزایش دستمزدها به نفع اقتصاد ملی است یا نه، چیزی که برای ایشان مهم است این است که تعداد کارگران، بیشتر از کارفرمایان است! در خصوص کارمندان دولت هم که ملالی نیست. چون کارفرما، دولت است!

دستمزد

اما باید توجه داشت افزایش حقوق این دو قشر (کارمندان و کارگران) که عمدتا در دهک‌های ۳ تا ۸ درآمدي هستند، با دو مکانیزم متفاوت، به نتیجه یکسانی می‌انجامد:
۱. در خصوص کارمندان: افزایش هزینه های دولت منجر به افزایش کسری بودجه دولت و افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی می شود که نتیجه قطعی آن، افزایش پایه پولی، نقدینگی و تورم است (بماند که کاهش سهم بودجه عمرانی، بیکاری را نیز افزایش و تولید را کاهش می دهد).
۲. در خصوص کارگران: از یک سو موجب افزایش هزینه تولید و تورم فشار هزینه می شود و از سوی دیگر موجب ناتوانی کارفرمایان در ایفای تعهدات مالیشان و به تبع، افزایش مطالبات غیرجاری بانکها شده و بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، پایه پولی، نقدینگی و تورم را افزایش می دهد (بماند که بیکاری را نیز افزایش و تولید را کاهش می دهد).

بر اساس مبانی نظري علم اقتصاد، مردم، کمابیش دچار توهم پولی (money illusion) هستند و متوجه نیستند که اگر تولید افزایش نیابد، با افزایش دستمزدهای اسمی چیزی جز تورم، نصیبشان نمی شود.

نگاهی به تجارب اقتصادهایی که ظرف مدت کوتاهی به تورم‌های بالا رسیده‌اند، حاکی از آن است که بسیاری از آنها در تله افزایش دستمزد گرفتار شده اند. از آنجایی‌ که دستمزدها، بخش عمده هزینه‌های کسب‌وکارخصوصی و همچنین هزینه های دولت را تشکیل می‌دهند، افزایش دستمزدها به افزایش قیمت‌ها منتهی می‌شود. در واقع حقوق بگیرانی که دچار توهم پولی هستند، دستمزد بالاتر را مطالبه می کنند، درحالی‌که با این دستمزد بالاتر، چیزهای کمتری را می‌توانند خریداری کنند. موضوع توهم پولی، خیلی ساده است ولی عوام ترجیح می دهند آن را درک نکنند!

امسال سؤال سختی با ۲ گزینه در انتظار تصمیم‌گیران دستمزد است:
۱. اگر افزایش دستمزد داشته باشند، به مارپیچ تورمی مبتلا می‌شوند.
۲. اگر افزایش دستمزد نداشته باشند، محبوبیتشان در میان عوام، کاهش می‌یابد.
بر اساس تجارب گذشته، کاملا بعید است گزینه دوم انتخاب شود. خصوصا که در انتخابات سال آينده مجلس، نمایندگان در معرض رأی مردم خواهند بود.

در شرایط کنونی اقتصاد، انتظار منطقی این است که رشد دستمزدها کم‌تر از نرخ تورم عمومی تعیین شود. حقوق‌بگیران باید آگاه شوند که هرچه نرخ رشد دستمزدهایشان بیشتر باشد، بیشتر ضرر خواهند کرد.

از صدا و سیما انتظاری نیست اما وظیفه هر رسانه مستقلی و اساسا هر ایران دوستی است که آگاهی جامعه را در این خصوص افزایش دهند. البته بدیهی است که این سخنان را عوام نمی پسندند؛ با این حال هر چه آگاهتر باشند رشد دستمزدِ کمتری را مطالبه خواهند نمود (که در ظاهر به ضررشان و در واقع به نفعشان تمام خواهد شد).

به قول قیصر امين‌پور، دردهای من گرچه مثل دردهای مردم زمانه نیست، درد مردم زمانه است.

* کارشناس اقتصادی

223225

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 802785

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 9 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 6
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • سیاوش A1 ۱۷:۲۲ - ۱۳۹۷/۰۶/۱۶
    29 5
    کاملا بی ربط و غیر علمی است. فرض نگارنده محترم نبود تولید در مقابل افزایش دستمزد که خود هزینه تولید را بالا برده موجب غیر اقتصادی شدن کسب و کار نی شود، بوده است. در حالیکه تحلیل درست آن است که ساز و کار های کسب و کار آنچنان تسهیل شود و جذب سرمایه خارجی برای احداث واحدهای تولیدی جدید یا توسعه واحد های موجود یا به ظرفیت رساندن آنها تسهیل شود که امکان افزایش دستمزد ها فراهم شود.
  • قزميت IR ۱۹:۰۷ - ۱۳۹۷/۰۶/۱۶
    38 0
    به نظر من بايد حقوق کارمند و کارگر بياد پايين تا از محل صرفه جويي شده آغا ها و آغا زاده ها و کشورهای برادر بتونن بيشتر حال کنن
  • بی نام IR ۱۹:۱۳ - ۱۳۹۷/۰۶/۱۶
    1 4
    به نظر میاد که بهترین کار شاید این باشه که بانک مرکزی، برای ریال پشتوانه تعریف بکنه. با توجه به این که ایران برای خرید طلا و فلزات گران‌بها در تحریم قرار دارد و منابع دسترسی به آن محدود شده است، می‌تواند از نفت بعنوان پشتوانه‌ی ریال استفاده بکند. بعنوان مثال عنوان کند که هر یک میلیون ریال معادل میزان معینی از نفت خام است که با توجه به احتمال افزایش بهای نفت به دلیل تحریم‌های پیش‌رو، خود به خود ارزش ریال هم تقویت خواهد شد.
  • بی نام US ۱۹:۲۲ - ۱۳۹۷/۰۶/۱۶
    23 3
    جناب کارشناس اقتصادی، وقتی همه چی سه برابر شده شما به عنوان کلرشناس اقتصادی بفرمایید به همون حقوق ناچیز قبلی چه جوری میشه زنده موند، حقوق کارگر ۱.۲ میلیون و خرجش ۵ میلیون، کمی شعبده بازی نیازه
  • سلیمانی A1 ۱۹:۳۸ - ۱۳۹۷/۰۶/۱۶
    1 5
    افزایش حقوق ویارانه هاهم ازمشکلات مردم خواهدکاست وهم به تولید که باکمبودنقدینگی مواجه هستندکمک خواهدکردمشکل این است که به مردم ونوع انتخاب آنهابهای لازم داده نمیشودواینگونه است که مردمی که سهمی ازتصمیم گیریهارامربوط به خودنمیبینندبه دولت اعتمادلازم رانشان نمیدهندنمونه دستوری یارانه هاسهم بیمه سلامت شدآیاامروزازآن بیمه سلامت روزاول خبری است
  • تاریخ A1 ۲۱:۱۱ - ۱۳۹۷/۰۶/۱۶
    0 1
    من با ایشان موافق هشتم. زیرا اقتصاد ایران توسط غده های سرطانی که همانا دلالیزم مبتنی بر رانت و شارلاتانیزم است اداره می شود. برای مبارزه با غده سرطانی یا باید آن را با جراحی برداشت یا باید مسیرهای تغدیه اش را مسدود کرد تا از بین برود. عدم توان خرید مردم در بازار مسیر دوم است. افزایش دستمرد همان ادامه مسیر توهم پولی است که سبب ادامه تغذیه غده سرطانی دلالیزم حواهد شد و در نهایت منجر به گسترش غده سرطانی و مرگ اقتصاد می شود که نمونه آن را امروز در ونزوئلا می بینیم. البته اگر سیستم دلالیزم مبتنی بر رانت و شارلاتانیزم کوتاه نیاید یقینا با جراحی توسط مزدم برداشته خواهد شد.