۰ نفر
۳۱ شهریور ۱۳۹۷ - ۰۵:۵۷

ایسنا نوشت: انسان از زمانی که به صدای باد، صدای رودخانه و ریزش آبشارها از کوهستان، آواز یک پرنده، آه و ناله‌های اطرافیان از درد و رنج، انتقال احساسات خود به دیگران و یا دریافت آن آشنا شد به تاثیر این پدیده‌ها بر روی ذهن و احساسات خود پی برد. در آن زمان انسان‌ها نمی‌ دانستند که این آواها نوعی از موسیقی هستند، ولی تحت تاثیر آن مسرور یا دلتنگ و ملول می‌گشتند. ‌ازجمله آوازهای نخستین بشر که گاه آنرا به اهورا مزدا مرتبط می‌دانند ،"هوره" است که قدمتی حدوداً 7000 ساله دارد.

هوره آوازیست بی ‎ ساز و برآمده از اعماق تاریخ زاگرس نشینان که احساسات پاک و همنوع دوستی مردمان دیار لک نشین را فریاد می‌‎‌زند. این آوای اهورایی توسط مردمان لک زبان در مواقع محتلف غم و شادی و قرار گرفتن در نقاط مرتفع و غرور آفرین کوه‌ ها و بزم ‌آرایی و گذراندن زمستان‌های سرد و شب‌نشینی‌های گروهی، اجرا می‌شود. نوایی بسیار غنی از احساس و مفهوم که متاسفانه امروزه کمتر ترویج شده و برای نسل امروزی ناشناخته است.

هوره به معنای آواز برتر و نغمه برجسته است

استاد ایرج رحمانپور، خواننده نامدار موسیقی لرستان هوره را چنین تعریف می‌کند: "هو" به معنای خوب، برجسته و نیکو است؛ و "ره" یا "راه" نیز به معنای آواز و نغمه؛ از این رو "هوره" می‌شود نغمه خوب، آواز برتر و نغمه برجسته.

تفاوت هوره لرستان با دیگر مناطق در چیست؟

وی می‌افزاید: هوره‌ها و مویه‌هایی که از گذشته در موسیقی امروزِ لرستان برجای مانده، با هوره‌ها و مورهایی که در دیگر منطقه‌های ایران خوانده می ‎ شود، متفاوت است. مورها و هوره‌ها را در لرستان درست در دستگاه می‌خوانند و بر خلاف دیگر منطقه‌ها، این طور نیست که خواننده با متر آزاد تا هر جایی که خواست خواندن را ادامه دهد.

بسیاری از موسیقی ‎ دانان معتقدند هوره آواز سرخوشی و مستانگی است و این مور است که گاه بصورت دلتنگی و غم سروده می‌شود و این در حالیست که استاد رحمانپور معتقد است که هوره روایتگر اندوه آدمی است.

رحمانپور در این باره معتقد است: برخلاف هوره‌هایی که مثلاً کردها می‌خوانند و جنبه عاشقانه دارد، هوره‌ها و مویه‌ها در منطقه لرستان روایتگر اندوه آدمی است؛ چه آنجا که برای شادی می‌خوانند، چه آن هنگام که برای غم، این هوره‌ها و مورها پرده‌ای از اندوه را بر روی خود دارد؛ و این از ویژگی‌های هوره‌ها و مویه‌های لرستان است.

آوازی با قدمت ۷ هزار سال

"هوره" آوایی غنی از احساس

سید سیامک موسوی، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی اظهار کرد: هوره آوازیست که در بین ساکنان غرب کشور، شمال غربی و جنوب غربی و عمدتا در بین لک‌ها و کردها رواج دارد و در هر منطقه رنگ و بوی خاص خود را دارد.

وی با بیان اینکه هوره دارای دو وجهه ادبی و موسیقیایی است، ادامه داد: ابیات هوره عمدتا هجایی است که دارای درون‌مایه‌های متفاوتی از جمله عشق، مرگ، بداقبالی، ناکامی و ... است.

موسوی با اشاره به اینکه تک‌بیت‌های هوره بسیار ساده و معمولا ده تا دوازده هجایی است، اضافه کرد: از نظر احساس بسیار قوی است و مفاهیم بسیار غنی دارد.

انتساب هوره به دوره زرتشتی ‎ گری یا مهرپرستی

این مدرس دانشگاه افزود: برخی از محققین ایرانی هوره را به زرتشتی‌گری نسبت داده‌اند و معتقدند هوره همان نواهای اهورایی است.

وی یادآور شد: محققان دیگری معتقدند هوره متعلق به پیش از زرتشتی‌گری و مربوط به دوران مهرپرستی است.

موسوی تصریح کرد: با این حال هنوز مدارک و شواهد قوی وجود ندارد که هوره را به آن انتساب کنیم و این‌ها گمان هستند.

این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در بررسی موسیقایی هوره تصریح کرد: با توجه به تحریرهای مختلف هوره به چند دسته تقسیم می‌شود؛ منبع این تحریرها در هنجره است و صدا در دهان می‌پیچد.

نسل جوان امروزی هوره را کسل ‎ کننده می ‎ دانند و بیشتر به دنبال موسیقی شاد هستند و جذابیتی در آن نمی‌ بینند اما پژوهشگران موسیقی لری و لکی اعتقاد دارند هوره کسل کننده نیست و تحریرهای متنوع آن را برای مخاطب جذاب می‌کند.

هوره کسل کننده نیست

وی افزود: موسیقی هوره بسیار ساده بوده و ممکن است بسیار کسل کننده باشد اما تحریرهای متنوع آن را برای مخاطب جذاب می‌کند.

موسوی افزود: هوره یکی از عناصر ارزشمند فرهنگ ماست و مربوط به استان و کشور ما نیست بلکه جهانی است.

تفاوت هوره و مور در چیست؟

دکتر امین عباسیان، موسیقیدان و رئیس انجمن موسیقی لرستان در این باره با بیان اینکه "هوره" که برخی معتقدند از هور یا هُوَر گرفته شده است به معنای خورشید است، می‎ گوید: هوره به باور خیلی‌ها آوازی اساطیری است و درواقع قدیمی‌ترین آواز منطقه لرستان و مناطق غرب‌نشین از جمله کردستان، ایلام و کرمانشاه و برخی از نقاط آذربایجان غربی است اما خوانش آن به تبع لهجه هر منطقه متغیر است و خوانش آن به تأسی از زبان و لهجه هر منطقه فرق می‌کند و البته خوانش آن در هر منطقه نیز با هم متفاوت است ولی در کل هوره در هر منطقه سبکی آوازی دارد.

وی با انتقاد از اینکه چرا برخی ‎ ها به اشتباه و بدون علم اظهار می ‎ کنند که هوره غم انگیز بوده و آن را در مواقع غم می ‎ خوانند، ادامه داد: هیچ‌وقت هوره را هنگام غم و مصیبت نمی‌خوانند چراکه هوره آوازیست که انسان‌ها در حالت سرخوشی عاشقانه و مستانگی(حالت عرفانی) می ‎ خوانند و این مور است که در آن مواقع سروده می‌شود و به تعبیری مور سرود مرگ است. 

این دکترای موسیقی اضافه کرد: مصداق مور همان مویه است. هوره و مور دسته‌بندی می‌شوند و هنگام خوانش مور و هوره در لحظات اولیه شنونده فکر می‌کند که این دو با هم مشابه‌ند در صورتی که این چنین نیست و قرابتی با هم ندارند.

در هوره تحریر وجود ندارد

وی همچنین با رد برخی اظهارات مبنی بر اینکه در هوره تحریر وجود دارد، تصریح کرد: تحریر به معنای نرمی و لطافت بوده و مصداق آن در موسیقی ایرانی است. در هوره زنگ صدا و به تعبیر لری شَقه صدای هوره چران و آوایی که از انتهای حلقوم او بیرون می‌آید، باعث اوج گرفتن سروده ‎ها می‌ شود و چنین می‌نمایاند که هوره چران در حال تحریر زدن است! در حالیکه صدای وی پرتاب می‌شود.

هوره؛ شعری نهفته در دل آوا

عباسیان در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: تحریر از لطافت می‌آید در صورتی که در هوره شخص در ارائه اصوات آزاد است و تحریر در هوره و مور وجود ندارد و آوا حرف اول را می‌زند و شعر است که در دل آوا نهفته می ‎ شود.

رئیس انجمن موسیقی لرستان افزود: هوره بیشتر بازی با آواست. آواهای هوره و مور از ناحیه انتهایی گلو سراییده می‌شود و با آوازهایی که امروزه به اسم تحریر می‌شنویم، مغایرت دارد.

ثبت ملی هوره و مور به اسم لرستان

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه سال 1388 هوره و مور را به عنوان آثار میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی ثبت ملی کرده است، اظهار کرد: خوشبختانه این دو آوا به عنوان مقام‌های آوای لرستان ثبت شدند.

واضح و مبرهن است که هوره دارای اصالت لکی بوده ولی چون نوایی برخاسته از دل و بسیار گیرا است، در فرهنگ بسیاری از مناطق لک‎نشین رسوخ کرده است.

241241

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 806289

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 6 =