۰ نفر
۲۴ خرداد ۱۳۹۷ - ۰۳:۰۰

محمود خاقانی *

بنا بر برخی از گزارش‌ها در آمار سالیانه شرکت بی‌پی که درماه آینده میلادی منتشر خواهد شد از میزان ذخائر گاز طبیعی ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین و اولین نام برده شده است. بنابراین، این نکته مورد توجه قرارداده می‌شود که جمهوری اسلامی ایران دارای بزرگ‌ترین ذخائر گاز طبیعی در جهان  است.

تغییر ساختار شرکت‌های چند ملیتی برای کاهش هزینه تولید
شركت‌هاي چند مليتي نفتي مانند Shell, ExxonMobil, Total  و...بسرعت درساختار خود تجدید نظر و جایگاه ویژه ای به   "گازی طبیعی "اختصاص می دهند.از سوی دیگر شركت هاي مهم توليد برق اروپائي مانندEon,RWE,Enell,EDF,GDF-Sues  درگير مذاكرات براي مشاركت درتولید و انتقال گاز طبیعی شده اند و  در احداث خطوط لوله گاز و خريد گاز طبيعي مايع (LNG ) با كشورهاي عمده صادر كننده گازدرحال مذاکره هستند.

 بنابراین با توجه  به عقب نشيني صنعت توليد برق اتمي(به ویژه در آلمان)  و ضرورت كاهش گاز هاي گلخانه اي (COP 21  پاریس ) توليد برق توسط نيروگاه هاي گازی درحال توسعه می باشند.

ضرورت جلب و جذب سرمایه‌گذاری در صنعت تولید و توزیع گاز طبیعی ایران
سئوال اين است كه تريليون ها يورو ویا دلار سرمايه گذاري مورد نياز در توليد و انتقال گاز به بازار مصرف از كجا تامين خواهد شد؟
در دولت هفتم و هشتم  اتحاديه اروپا براي تامين امينت عرضه گاز به بازار اروپا با وزارت نفت جمهوري اسلامي ايران يادداشت تفاهمي امضاء كرد كه براساس آن " مركز مطالعات همكاريهاي انرژي ايران و اروپا" در محل موسسه مطالعات بين المللي المللي انرژي -  وابسته به وزارت نفت)  تاسيس شد. در چارچوب ديپلماسي انرژي آنزمان ايران و طبق توافق بعمل آمده با اتحاديه اروپا طرف ايراني سخت افزار مركز مذكور را فراهم آورد و قرار بود كه براي تهيه نرم افزار مركز ياد شده اتحاديه اروپا حدود دو مليون يورو تامين مالی نماید. مركز مذكور بطور رسمي باحضور مديران ارشد ذيربط اتحاديه اروپا در تهران توسط  وزیر نفت وقت در آن زمان (مهندس زنگنه) افتتاح شد. اما متاسفانه اتحادیه اورپا به امضاء و توافقی که بعمل آورده بود پایبند نماند و مبلغ مورد نظر را اختصاص نداد. اما ، یادداشت تفاهم امضاء شده هم ابطال نشد و هنوز می تواند فعال شود. در هر حال اروپا قبول داشت و هنوز  دارد كه  بدون گاز ايران تامين امنيت عرضه گازطبیعی  به بازار اروپا ميسر نخواهد بود.

گاز تولیدی از سنگ گاز (Shale  Gas)
تکنولوژی جدید حفاری موسوم به FRACKING برای شکستن سنگهای رسی "Shale" درچاه های عمیق گازی در آمریکا تولید گاز طبیعی و نفت خام درآمریکا  را بطور چشم گیری  افزایش داد و آمریکا امروز بعنوان یک صادر کننده گاز طبیعی مایع ونفت خام  خود را دربازار بین المللی انرژی مطرح کرده است. اما،  به کار گیری این تکنولوژی جدید حفاری دراروپا  صدمات زیست محیطی  و مشکلات عدیده ای به همراه داشت و  مردم را متوجه خطرات آتی کرد. در نتیجه در آلمان و فرانسه ممنوع شد ودر انگلیس و سایر کشورهای اروپایی فعلاً متوقف گردید.

در نتیجه جمهوری اسلامی ایران بعنوان کشوری که بزرگترین ذخائر گاز طبیعی  را دارد مجددا" مورد توجه قرار گرفت و برای زير فشار گذاشتن و جلوگيري از همكاري اروپا و سایر کشورها  با ایران و بشکست کشاندن برجام درچارچوب یک اتحاد سه جانبه با همکاری برخی در ایران  خانواده آل سعود (تامین کننده مالی ) ، اسرائیل (تعریف کننده تبلیغات ایران هراسی) و آمریکا ( سیاست های تحریم "شدید ترین" ) تلاش قابل توجهی برای  منزوی کردن ایران را شروع و حملات تبلیغی جدیدی را آغاز کرده اند .

دورنمای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز؟ پاتک ایران؟
در صنعت نفت و گاز برنامه ریزی ، سرمایه گذاری و اتخاذ تصمیم برای طراحی و اجرا یک طرح بالا دستی و یا پایین دستی و به تولید رساندن طرحها پنج یا ده سال و یا بیشتر طول میکشد.بهمین دلیل همواره دورنمای تصمیم سازی و تصمیم گیری در صنایع نفت و گاز بلند مدت است. در واقع چنانچه برنامه هائی که درزمان دولت  های قبل از دولت نهم و دهم  برای پارس جنوبی و تولید نفت و گاز در دریای خزر طراحی شده بودند اجرائی وعملی می شدند و در دولت نهم و دهم  دست خوش تغییر مدیریت ها و سلیقه ای عمل کردن  نمی شدند جمهوری اسلامی  ایران امروز یکی از صادر کنندگان عمده گاز طبیعی مایع (LNG)   در جهان محسوب می شد و در حوزه دریای خزر نیز تولید نفت و گاز از چند سال پیش و درزمانی که اقتصاد تولید آن توجیه داشت  شروع شده بود. اما ، حالا چه باید کرد؟

بطور کلی مصرف کنندگان انرژي بویژه برای تولید برق نگران تأمین امنیت نفت خام نیستند ولی نگران تامین امنیت گاز طبیعی می باشند.روسیه با توجه دقیق به این موضوع از چند سال پیش" دیپلماسی انرژی گاز" را در سیاست خارجی اش تعریف کرد و توانست موفقیتهای مهمی نیز در روابط خارجی اش با اروپا بدست آورد. البته همانطور که همگان می دانند از زمان فروپاشی شوروی سا بق در چار چوب سیاستهای برون مرزی  وزارت نفت جمهوري اسلامي ايران   "دیپلماسی انرژی"  تعریف شده بود و بهمین دلیل در اجلاس های اوپک و مجمع کشورهای صادر کننده گاز (GECF) بانضمام سرمایه گذاری ها و معاملات معاوضه (Swap) نفت خام و طرحهای اکتشاف و تولید در حوزه دریای خزر؛ اقدامات و پیگیری های مرتبط با  دیپلماسی انرژی نفت و گاز مثبت ارزیابی می شد که خوشبختانه در دولت یازدهم به خوبی مورد توجه قرارداشت و پیگیری شد و دردولت دوازدهم هنوز باید منتظر تداوم و اعلام برنامه های مناسب باشیم.  دربرنامه ششم توسعه نیز موضوع محور قرار گرفتن ایران برای تبدیل گاز به برق و صادرات برق به بازارهای مورد نظر نظیر اروپا و کشورهای همسایه و نیز تعریف کریدور شبکه انرژی شمال به جنوب برای صادرات برق حوزه آسیای مرکزی ، دریای خزر و قفقاز از مسیر جمهوری اسلامی ایران به بازارهائی نظیر عراق ، سوریه و جنوب خلیج فارس مطرح می باشد.

اقتصادی انرژی و اهمیت آن
پیشنهاد پیوستن کشورهای تولید کننده و صادر کننده انرژی به سازمان کشورهای مصرف کننده انرژی از دیرزمان مطرح است ، در واقع  نمی توان تامین امنیت نفت  را مجزا از تامین امنیت گاز؛ بهینه مصرف کردن انرژی و تولبد برق از انرژی های فسیلی(تبدیل گاز به برق )  در برنامه ریزی ها  مدنظر قرارداد.

یک روش جدید برای حل مسئله نفت ، گاز و دلار

مبتکران طرح شبکه انرژی خزر (موسسه پژوهش در مدیریت و برنامه ریزی انرژی - دانشگاه تهران ، موسسه آموزشی و پژوهشی اتاق بازرگانی ایران و یک شرکت اروپائی - پترواسکاتلند)    اين نكته را مورد توجه قرار داده و می دهند  که  همواره بین قیمت گاز وقيمت  نفت بویژه در مواردی که نفت خام و نفت کوره سنگین برای تولید برق مورد توجه می باشند، رابطه نزدیکی برقرار بوده و هست. بطور مثال،  قرارداد خرید گاز طبیعی اروپا از شرکت گاز پروم از زمان قبل از فروپاشی شوروی  سابق تاکنون به قیمت نفت مرتبط می باشد.

 بهره بانکی دلار هنوز درسطحی قراردارد که   صاحبان سرمایه که برای حفظ قدرت خرید دلار مایلندهر نوع کالایی رابخرند و مالك شوند، به تبلیغات بانکی برای سپرده گذاری  نقدی مردم   در بانکهای سرمایه گذاری برای سرمایه گذاري بانکها  در صنایع نفت و گاز توجه می کنند. مناسبت دارد همین روش نیز درایران مد نظر قرار داده شود.  

از سال 2005 تولید کنندگان نفت از طریق اجاره مالی نفت (FINANCIAL OIL LEASING)به منابع مالی مورد نظرشان دست رسی پیدا کردند و هنوز هم دارند.در واقع صاحبان  مخازن تولید انرژی از طریق نفت  و گازی که بابت آن پولی پرداخت نکرده اند ودر اعماق زمین ذخیره شده است به منابع پولی و مالی مورد نیازشان دست رسی پیدا        می کنند.به عبارتی دیگر تولیدکنندگان نفت و گاز دلارهای صاحبان سرمایه را بدون بهره وام می گیرند و صاحبان دلارها با پول شان در عوض از تولیدکننده،  نفت و گازرا بصورت وام یا اجاره دریافت کرده است.بنابراین از طریق این روش صاحبان دلار این آرامش فکری را دارند که در صورت سقوط ارزش دلار و کاهش قدرت خرید دلار ارزش سرمایه آنها بصورت نفت و گاز حفظ خواهد شد.  

دو حالت همواره دربازارکالا تجربه شده است:
بازار متعلق به فروشندگان: تقاضا بیشتر از عرضه است و در نتیجه قیمت آنقدر بالا مي رود تا اینکه تقاضا کم  می شود.
بازار متعلق به  خریداران: عرضه بیشتر از تقاضا است.در نتیجه تولید صرف نمی کند و قیمت آنقدر کاهش پیدا  می کند که تولید از بازار خارج می شود.

با توجه به دو حالت فوق مبتکران طرح شبکه انرژی خزر یادآوری می کنند  كه  در اوائل سال 2009 قیمت نفت خام در بازار  تا سطح بین   هفتاد تا هشتاد دلار بالا رفت.عربستان سعودی  اعلام کرد که قیمت بازار در این سطح قیمت مناسبی است  و آمریکا هم با عربستان سعودی در این زمینه توافق داشت.اما با شروع نهضت های هشیاری و بیداری اسلامی اعراب برای بدست گرفتن سرنوشت شان و سقوط حکومت های دیکتاتوری ، به ویژه از زمانی که تولید نفت لیبی از بازار بین المللی اروپا خارج شد، شایعه سازان و بازاربازان و بازار سازان مشهور به سفته بازان نقشی را که در سال 2008 در بازار های  بین المللی انرژی داشتند مجدداً احیا کردند و با ایجاد ترس  و نگرانی از آینده تامين امنيت  عرضه نفت خام قیمتها را بالا بردند. متعاقبا" درسالهای اخیر قیمت ها را پائین آوردند و درسطح پائین  نگه داشتند . درحال حاضر ترامپ از عربستان خواسته است که تولید را بالا ببرند تا قیمت ها را کنترل کنند. اما باید منتظر بود که قیمت ها کاهش پیدا خواهند کرد اگرچه هنوز مشخص نیست که در چه قیمتی تقاضا برای نفت خام کاهش پیدا خواهد کرد.اما اتفاقی که توجه همگان را در بازارهای بین المللی انرژی جلب کرده است، اصرار خريداران گاز طبيعي و ضرورت  قطع ارتباط تاریخی قیمت نفت خام و گاز طبیعی است.

مشتریان اروپایی شرکت گاز پروم روسیه که به منابع جایگزین خرید گازاز شركت گازپروم روسيه نظير خريد گاز طبيعي مايع ( LNG  ) دست رسي دارند ، براي تغيير قيمت خريد گاز  و قطع رابطه آن با قیمت نفت خام که به نظر آنان گران است اهتمام مي ورزند. بدیهی است که این تقاضای خریداران گاز طبیعی با مخالفت تولیدکنندگان و فروشندگان گاز طبیعی نظیر گاز پروم  و بقیه روبرو باشد. اما در زمان حاضر با ورود آمریکا به بازار عرضه گاز طبیعی مایع و اصرار آمریکا به اروپا برای کاهش وابستگی به روسیه و چشم بستن برای واردات گاز از ایران و نیز اختلافات اقتصادی که در اجلاس اخیر سران هفت کشور تجربه شد باید منتظر بود و دید که بازار در چه مسیری حرکت می کند. بسیاری معتقدند که تبدیل گاز به برق و صادرات برق از ایران و منطقه خزر بهترین روش خواهد بود.

پولی شدن بازار انرژی؟
روش جاري جلب و جذ ب برای ورود و خروج پول در  بازارهاي سرمايه  موجب پولي شدن بازار بدون توجه و دقت به واقعیت های پايه اي و اصولی عرضه و تقاضا برای نفت و گاز شده و خواهد شد. روش جاری در بازاربرای  جلب و جذب سرمایه موجب ایجاد نوسانات قیمت و در نتیجه شرایط نا مطمئن برای سرمایه گذار بویژه براي توسعه و احداث  بخش های زیر بنائی صنعت  نفت  و گاز  شده است. در این میان فقط واسطه ها و دلالان فعال در بازار نفت و گاز،سودهای کلانی نصیبشان می شود.بنابراین؛بازار نفت و گاز نیازمند شفا ف سازی،انعطاف پذیری و پایداربودن می باشد.  در قرن 21 تولید کننده نفت وگاز نيازمند  امنیت تقاضا و جلب و جذب سرمایه  در احداث  زیر بناها و مصرف کننده نفت و گاز نيازمند تامین امنیت عرضه براي تجارت(خريد و فروش) نفت و گازمي باشند . بنابراين ،  باید شرایط جدیدی را توافق کنند.

شرایط جدید تجارت نفت و گاز (تبدیل گاز و فرآورده‌های نفتی به برق) قطع ارتباط قیمت نفت و دلار
توليد كنندگان و مصرف كنند گان نفت و گاز چنانچه در باره قطع  قیمت نفت خام با دلار آمریکا ومتعاقبا" قطع ارتباط قیمت گاز با نفت توافق کنند جلوی بروز اختلاف در مذاکرات قرارداد خرید و فروش نظیرآ نچه در مذاکرات اخیربرخی صادر کنندگان گاز طبیعی با مصرف کننده گان  تجربه شد را خواهند گرفت.

ضرورت جلب و جذب تریلیون ها دلارسرمایه گذاری  برای صنعت تولید و انتقال  گاز بعنوان سوختی که می تواند دوست محیط زیست باشد این نکته را مورد توجه قرار می دهد که این حجم لازم پول و سرمایه را نظام پولي و اقتصادی فعلی که وابسته به دلار و مشکلات دلار می باشد و کارائی اش را بکلی از دست داده است، نمی تواند تامین کند. درواقع باید به پذیریم که  نمی توان مشکلات قرن 21 را با  راه حل های قرن بیستم حل و فصل کرد.

اتاق پایاپای تسویه گازی (سکه گازی یا سکه انرژی)
راه حل قرن 21 تشکیل اتحادیه تسویه گازGas Clearing Union-GCU   می باشد. در صورت تشکیل اتحادیه تسویه گاز GCU شاهد خواهیم بود که با سازمانهای عریض و طویل و غیر پاسخگو بین المللي فعلي كاملا" تفاوت خواهد داشت .زیرا،این سازمان بین المللی جدید به سادگی در بر گیرنده توافق همگانی میان مصرف كنند گان مثلا" اعضاءINTERNATIONAL EMISSIONS TRADING ASSQCIATIAN-IETA   و تولید کنندگان ، مجمع کشورهای صادر کننده گازGECF  خواهد بود و تمامی آنها عضو اتحادیه تسویه گازGCU خواهندشد.

در این اتحادیه قراردادها و معاملات گاز پیگیری و ثبت خواهند شد و شماره ثبتی تحت عنوان تسویه گاز به انها تعلق خواهد یافت که توسط یک سوم شخص بی طرف امانت دار بعنوان قیم (Custodian) نگهداری خواهد شد و سیاست گذاریهای بازارگاز نیز توسط پیمانکاران توسعه،مدیریت و عملیاتي خواهند شد. دراین راستا جمهوری اسلامی ایران می تواند دست به یک انقلاب در صنعت انرژی بزند و درچارچوب برنامه ششم توسعه بورس بین المللی نفت ایران که در جزیره کیش پس از مطالعه در دولت هفتم و هشتم تاسیس شد و فعال نیست را به این منظور فعال کند و با تبدیل گاز به برق و شبکه انرژی خزر یک تکنولوژی نوین (سکه گازی و یا سکه انرژی ) را تعریف کند که ارزی مجازی نخواهد بود و پشتوانه واقعی دارد.

اجرای قرارداد در برگیرنده یک طرف قرارداد متمرکز (Central Counter Party-CCP) که تمامی خطر بازار در یکجا جمع شود نخواهند بود،بلکه توسط یک  ضمانت  دو جانبه توافق و مورد حمایت قرار خواهد گرفت که می توان یک چار چوب اعتماد (a trust framework) نام داشته باشد. بر اساس این روش جدید:
الف: ارزیابی را تأمین کنندگان مالی و یا ضمانت  کنندگان که در مجموعه سازمان،تشکیلات و...قيم (Custodian) عضویت دارند انجام خواهند داد.
ب:  دقت در اجراي مقررات ، بطور مثال محدودیت ها ، تعليق  یا فسخ حق ثبت معامله در بازار گاز توسط اتحادیه پایاپای  تسویه گازGCU
ج: ضرب المثلي است كه مي گويد  تابش نور آفتاب بهترین ضدعفونی کننده است در این روش جدید نیز شفاف سازی بازار گاز(درنتیجه برق)  را تجربه خواهیم کرد.

تولید کنندگان گاز طبیعی عضو اتحادیه پایاپای  تسویه گازGCU  از مدیران اتحادیه مذکور درخواست می کنند که اوراق  اعتباري بدون سررسید بصورت  واحدهای سهام گازی   Gas Unitsرا ایجاد و صادر کنند که قابل مبادله برای پرداخت بصورت مقدار گاز ثابت و استاندارد-معادل انرژی - باشد.

واحدهای سهام  مورد نظررقمي در برگيرنده حجم استاندارد گازيعني مترمكعب  نخواهندداشت.بلكه بصورت استاندارد  انرژی نظیر یک میلیون بی تی یو 1MMBtu خواهد بود كه توليد كنندگان گاز طبيعي آنرا قبول می کنندو گاز طبیعی را بصورت فیزیکی به  مصرف کنندگان عضو اتحادیه پایاپای تسویه گازGCU  به هر قیمتیي - به دلار و یا هر چه طرفین توافق  کنند- مي فروشند و خريدار گاز واحدهای سهام گازی -Gas Units-  را بعنوان ثمن  معامله به فروشنده   تحویل     مي نمايد. این روش قیمت برق را هم تعیین می کند.

نتیجه این روش کار وام گازی- GAS LOAN- خوانده می شود. برای تولید برق هم همین‌طور.

كنسرسيومي  كه توسط بورس تهران تشكيل شد و بازار بورس بين المللي نفت ايران در جزيره كيش را مطالعه و ساختار آنرا تعريف كرد دراین راستا می تواند مجددا" فعال شود.  بسياري از كارشناسان انرژي با توجه به پيشنهاد دبير كل سابق سازمان همکاری اقتصادی - اكو معتقدند كه در اين شرايط خاص مي توان تاسيس سازمان همكاري هاي اقتصادي كشور هاي صادر كننده و وارد كننده پتروليومEconomic Cooperation Organization of Petroleum Exporting & Importing Countries -ECOPEIC  به ابتكار سازمان همكاري اقتصادي اكو كه چهار كشور عضو سازمان مذكور از جمله كشورهاي ساحلي درياي خزر مي باشند را بطور جدي پيگري كرد و در چارچوب آ ن سازمان اتحاديه پایاپای تسويه گازGCU  را برای شبکه انرژی دریای خزر- اکو و تعریف ارز جدید سکه گازی یا سکه انرژی را تعريف كرد.

نتیجه‌گیری
دولت ترامپ قصد دارد به هرطریق ممکن جلوی رشد اقتصادی و افزایش توان وظرفیت تولید نفت وگاز ایران گرفته شود. زیرا، از یک سو با جلوگیری از توان و افزایش ظرفیت تولید نفت وگاز درایران موجب ادامه  مشکلات اقتصادی فعلی ایران می باشد  و متحدان داخلی آمریکا درایران که با بازار سازی های مجازی و بالا وپائین بردن نرخ دلا و سکه  طلا برنامه های اقتصادی دولت را متزلزل می کنند قدرت را دردست خواهند گرفت و  از سوی دیگر متحدان آمریکا در منطقه و صنعت نفت وگاز آمریکا از منزوی کردن نظام جمهوری اسلامی ایران متنفع خواهند شد. درشرایط فعلی بازار بین المللی نفت و گاز طبیعی (تبدیل گاز به برق) احداث خطوط لوله انتقال نفت و گازحوزه دریای خزر از هر مسیر غیر از مسیر جمهوری اسلامی ایران و یا احداث  تاسیسات و کارخانه های تبدیل گاز به گاز مایع (LNG)   و ... از نظر اقتصادی بودن مورد سئوال می باشند. اما، توافق با ایران و مشارکت با صنعت نفت و انرژی ایران از طریق آورده تکنولوژی برای تبدیل حامل های اولیه انرژی به انرژی برق در شرایطی که آلودگی هوا موضوع مطرح روز است و استفاده از برق در شبکه حمل و نقل عمومی و سرمایه گذاری در این صنعت از نظر اقتصادی توجیه دارد. کارشناسان معتقدند که درصورت توجه به ایجاد شبکه انرژی خزر و محور قرار گرفتن ایران نه فقط نفت و گاز منطقه  می توانند به برق تبدیل شوند و از طریق شبکه بسیار موثر اچ وی دی سی (HVDC)  خطوط انتقال برق مستقیم با ولتاژ بالا - انتقال یابند بلکه شرایط برای تولید هرگونه انرژی بادی، خورشیدی (تجدید پذیر) و غیره  نیز مهیا خواهد بود تا برای برق تولید شده از انرژی های تجدید پذیر از همین شبکه انتقال یابند. تعریف اینگونه طرح ها مورد حمایت بانک جهانی نیز می باشد و در ایران نیز ماده ۱۲ قانون رفع موانع توليد رقابت پذير و ارتقاي نظام مالي كشور پتانسيل هاي بالايي بمنظور تعريف طرح هاي ملي دراين حوزه وجلب و جذب سرمايه هاي داخلي و خارجي فراهم آورده است.

درکارگاهی (سی ام خردادماه از ساعت 9 الی 11 صبح ) در دوازدهمین همایش بین المللی انرژی 29و30 خردادماه 97 - تهران توسط مبتکران طرح شبکه انرژی خزر http://irannec.com/Home.aspx مطرح خواهد شد:

1- با همکاری شرکاء بالقوه اقتصادی ایران می تواند زیرساخت های فنی و تجاری لازم  برای تبدیل  حامل های اولیه انرژی (گاز طبیعی ) به  برق با قیمتی که مصرف کننده توان پرداخت بهای آنرا داشته باشد و در تولید و انتقال برق  نیز سهام دار باشد رافراهم و نقش ویژه ای  ایفا کند ( توجه به برنامه  ششم  توسعه کشور) . مصرف کننده ایرانی نیز به جای  دریافت یارانه نقدی با سرمایه گذاری این یارانه ها در اینگونه پروژه ها سود سهام انرژی و یا سکه گازی و سکه انرژی دریافت خواهند کرد که می توانند برای خرید انرژی مورد نیازشان در زمان آینده به تولید کننده انرژی بازپرداخت کنند (یادآوری - انرژی ارز خارجی است و طلا نیز محسوب می باشد) . طبیعی است که قبول این نظریه موجب خواهد شد که میلیارد ها دلار پول نقد و سکه طلا که در متکا و تشک مردم در خانه ها نگهداری می شوند برای سرمایه گذاری درصنعت نفت و گاز و برق (صنایع پائین دستی صنعت انرژی)  به کار گرفته شوند. این نکته هم مهم است که بدانیم برق را به راحتی در مسیر صادرات به مصرف کننده غیر ایرانی نمی توان تحریم کرد درحالیکه گاز و نفت را می توان تحریم کرد.

2- وزارت نفت ووزارت نیرو  باید لایحه های لازم برای تقدیم به  مجلس شورای اسلامی به منظور تبدیل به  قانون و مقرارت تازه ای برای تجارت انرژی را پس از مطالعات مشترک تعریف نمایند. این قوانین و مقررات تازه   تامین امنیت عرضه انرژی برای مصرف کننده و تامین امنیت  تقاضا برای تولید کننده را در داخل و خارج از کشور  تضمین  خواهد کرد.  

3- این بحث مطرح است که  چگونه همکاری مردم برای حل مشکل  کمبود آب و برق جلب شود؟  تجربه اخیر آقریقای جنوبی را باید مد نظر قرارداد. زیرا،  فقط تعریف مکانیسم های بهنیه /کاهش مصرف همانطور که درکیپ تاون آفریقای جنوبی جواب داد کارساز خواهد بود.  درطول برگزاری دوازدهمین همایش بین المللی انرژی در تهران با مشارکت شرکت های خصوصی و نمایندگان مجلس در کارگاه مورد نظر می توان درباره ضرورت ایجاد اتاق تسویه پایاپای گاز GCU   و یا درصورت تبدیل گاز به برق اتاق تسویه پایاپای انرژی EnergyClear و  آشنا سازی افکار عمومی با تکنولوژی های نوین   مالی انرژی - energy  fintech - بشرح ذیل:

* انرژی فراهم آورنده خدمات است و نه یک کالا - مثال در این باره معاوضه نفت وگاز در حوزه دریای خزر و معاوضه گاز با برق با جمهوری ارمنستان و ...

* سکه انرژی (درصورت تبدیل گاز به برق) و سکه گاز (درصورت مد نظر قراردادن گاز بطور مستقل) . این نکته را توجه کنید که نوع پول چه ریال ، چه دلار ، چه یورو و غیره فقط یک قول هستند به این معنی که با ارائه آن کاغذ یا سکه به بانک مرکزی ویا  تولید کننده و عرضه کننده آن ارز معادل آن چیزی که بعنوان استاندارد پشتوانه قرار داده اند را می دهند. بنابراین ، تولید کننده سکه گاز می تواند وزارت نفت و سکه انرژی می تواند وزارت نیرو با نظارت بانک مرکزی و امکان مبادله از طریق اتاق پایاپای تسویه گاز یا اتاق پایاپای تسویه انرژی مورد نظر باشد.

* این موضوع می تواند توسط مبتکران طرح شبکه انرژی خزر با حمایت وزارت نیرو و وزارت نفت مطالعه شود و پیشنهاد برای این مطالعه قبلا" توسط موسسه پژوهش در مدیریت و برنامه ریزی انرژی دانشگاه تهران در دولت یازدهم به وزارت نیرو داده شده است.

* چنانچه این نظریه قبول شود و به اجرا درآید و موفق شویم تحولی در بازار انرژی داخلی و برون مرزی ایجاد خواهد شد. درواقع بازار خرده فروشی و عمده فروشی انرژی دست خوش دگرگونی خواهند شد. ما می توانیم بازار عمده فروشی انرژی را از نگاه به انرژی بعنوان یک کالا و فروش یک کالا تغییر بدهیم و به انرژی بعنوان فراهم آورنده خدمات (از سرچاه نفت و گاز تا پریز برق در دیوار) نگاه کنند و به جای فروش انرژی آنرا عرضه کنند. بدیهی است این تغییر نگاه دانش بسیار بالائی از بازار ، صنایع ، روش های حقوقی مبتکرانه برای تبدیل انرژی به جای اینکه بعنوان یک کالا فروخته شود بعنوان  فراهم آورنده  خدمات نظیر سی ان جی که اتومبیل را به حرکت در         می آورد ، برق( قطار برقی و غیره جا به جائی مسافر و بار، راه اندازی پمپ و موتور و غیره ) . عرضه شود. در واقع تولید کننده انرژی به جای فروش انرژی با عرضه انرژی فراهم آورنده خدمات می شود و انرژی را با ارزش افزوده و بطور مشارکت با مصرف کننده  در ارائه خدمات  به بازار عرضه می کند.

* خب چنانچه موفق شویم به جای دور زدن تحریم ها و توسعه فساد و اختلاس و کمک به خلق مافیاهای مختلف ما یک واحد جدید برای تجارت انرژی جایگزین دلار و یورو و غیره می کنیم. به این معنی که واحد تجارت انواع انرژی میزان ارزش حرارتی آنها خواهد بود : مثلا" بی تی یو به این ترتیب با بالا و پائین رفتن نرخ برابری ارز ها قیمت انرژی دچار نوسانات نخواهد شد. البته همانطور که در بالا مورد تاکید قرار گرفت این موضوع پس از مطالعه و نهائی شدن گزارش پژوهش مورد نظر  بهتر قابل فهم خواهد بود.

* یک نظریه غلطی در جامعه مطرح است که یک ارز باید کمیاب و دست رسی به آن سخت باشد تا با ارزش شود. اما واقعیت این است که یک ارز باید قابل استفاده باشد تا ارزش گردش در اقتصاد را داشته باشد (مثلا" ارزی که بشود با آن انرژی و یا دارائی مثل زمین و خدمات وکالاهای مختلف  خرید). با درنظر گرفتن این موضوع می توانیم این بحث را مطرح کنیم که ارز تعریف شده برمبنای انرژی می تواند برای خرید مایحتاج عمومی و در اقتصاد خرد وکلان کشور مورد استفاده قرار گیرد. زیرا، یک ابزار اعتباری (نظیر ارز) می باشد.

نهایتا" تبدیل گاز به برق و توسعه صنعت پائین دستی انرژی مشارکت در تولید با تکنولوژی را درصنعت پائین دستی انرژی کشور تشویق و میسر خواهد کرد.

* کارشناس بین المللی انرژی

1735

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 783474

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
9 + 9 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام A1 ۱۶:۱۶ - ۱۳۹۷/۰۳/۲۴
    2 0
    خوب که چی؟