نبض بازار در اختیار دلالان؛ دغدغه‌های ادامه‌دار باغداران قیروکارزینی

به گزارش خبرآنلاین از فارس : یکی از ارکان جهش تولید بخش کشاورزی است و این بخش از نظر تولید، اشتغال، صادرات، حفاظت و بهره‌برداری اصولی از منابع طبیعی خدادادی یکی از ارکان اصلی و مهم چرخه اقتصادی و امنیت کشور محسوب می‌شود.

از آن جایی که استان فارس رتبه نخست در تولید محصولات باغی کشور را به خود اختصاص داده است، این استان با سطح زیرکشت ۱۶ هزار و ۲۰۰ هکتار و تولید ۵۹۰ هزار تن محصول لیمو شیرین قطب تولید این محصول در کشور است. شهرستان‌های قیروکارزین، فراشبند، جهرم و لار از مهم‌ترین مناطق کشت لیمو شیرین در استان فارس است.

هر ساله از آذرماه برداشت لیمو شیرین از باغ‌های مرکبات شهرستان قیروکارزین آغاز می‌شود که این برداشت تا اوایل اسفندماه ادامه می‌یابد.

شهرستان قیروکارزین با سهم ۴۳ درصدی از تولید کل کشور، رتبه نخست تولید در ایران را به خود اختصاص داده است اما وجود معضلات و مشکلات بسیاری از جمله حضور دلالان و واسطه‌ها در بازار فروش مرکبات، بالا بودن هزینه برداشت محصول، نبود تسهیلات با بهره پایین، نبود صنایع تبدیلی، بسته‌بندی و سردخانه کشاورزان و باغداران را نگران کرده است.

مهدی همتی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان قیروکارزین سطح باغ‌های زیر کشت محصول لیمو شیرین در این شهرستان را ۵۵۰۰ هکتار اعلام و از پیش‌بینی برداشت ۲۷۰ هزار تن محصول از باغ‌های این شهرستان سخن گفته است.

به گفته وی بیش از یک میلیون نفر روز نیروی کارگری در باغ‌های قیروکارزین مشغول به فعالیت هستند و هزینه تولید محصولات کشاورزی به واسطه افزایش قیمت نهاده‌های مورد نیاز و هزینه‌های کارگری افزایش چشمگیری داشته است.

واسطه‌ها دسترنج یک ساله باغداران را به غارت می‌برند

غلامحسین فتحی یکی از باغداران قیروکارزینی که بیش از سه دهه در زمینه باغداری فعالیت دارد و اکنون محصول باغش به مرحله برداشت رسیده و منتظر فروش آن است، با ابراز نگرانی از فروش محصول هر ساله خود گفت: دولت و مسئولان باید برای فروش محصولات، قانون حمایتی مدون کند و نباید بگذارند تا دلالان دسترنج باغداران را به جیب بزنند و سود کلان حاصل از فروش محصول را ببرند.

وی با اشاره به اینکه هر سال در این ایام باغداران برای فروش محصولاتشان دغدغه دارند. دغدغه‌ای که هیچ‌گاه از بین نمی‌رود، افزود: گاهی اوقات محصول روی دستمان تل انبار می‌شود و مشکل فروش داریم خریداری نیست و اگر هم باشد قیمت‌های پیشنهادی بسیار پایین است و مجبور هستیم برای اینکه محصول جلوی چشممان نباشد بفروشیم و دیگر کاری به قیمت نداریم و فقط می‌گوییم خودتان و انصافتان که البته انصافی هم در کار نیست.

این باغدار خاطرنشان کرد: گاهی اوقات دلالان با مراجعه به باغ تقاضای پیش خرید محصول را می‌کنند. این وعده را می دهند که هزینه نهادها و باغ را پرداخت می‌کنیم و محصول باغ خود را که بر فرض مثال کیلویی ۵ هزار تومان است را به ما ۲ هزار تومان بفروشید و اینجا است که درآمد باغدار پایین می‌آید و درآمدها به دست دلال می‌افتد.

فتحی با بیان اینکه بسته بندی مناسبی نداریم و بازارپسند نیست هر چند بسته‌بندی میوه می‌تواند کیفیت میوه را دو برابر نشان دهد گفت: عرضه و فروش محصولات نیز ساماندهی شده نیست.

این باغدار قیروکارزینی عنوان کرد: سبدهای جدید محصولات نیز بسیار ناکارآمد و زود شکسته می‌شود. علاوه بر این موارد واردات بسیاری از میوه‌هایی که در باغ‌های استان داریم باعث شده ما ضرر کنیم.

نبود صنایع تبدیلی و بیمه باغداران قوز بالای قوز

فتحی نبود پایانه صادراتی و میدان را از دیگر مشکلات عمده کشاورزان و باغدارن نام برد و افزود: ما باغداران مکانی برای مراجعه به میدان نداریم و تعاونی تولید هم نداریم که همگی این موارد قوز بالای قوز برای باغداران شده است.

وی با گلایه از بیمه باغداران و وام کشاورزی سخن گفت و ادامه داد: سود تمامی وام‌های کشاورزی بالای ۱۴ و ۱۸ درصد است و پرداخت این گونه تسهیلات برای کشاورزان مقرون به صرفه نیست در صورتی که کشاورز به حمایت‌های کم بهره بانکی نیازمند است و بانک باید باغدار و کشاورز را یاری کند و محل امیدی باشد. همچنین پرداخت غرامت به کشاورزان بسیار ناچیز است.

فتحی بیان کرد: یکی دیگر از مشکلات باغدارن قیروکارزینی مسئله آب است که همه از آب‌های چاه‌های زیرزمینی استفاده می‌کنیم و بسیاری از چاه‌ها خشک شده و ما به اندازه همه استان فارس پشت سد آب داریم اما متاسفانه مسئولان آب به کشاورزان نمی‌دهند آب پشت سد تبخیر می‌شود و زمستان مجبور می‌شوند آب را رهاسازی و به دریا برود، اما در تابستان آب به کشاورزان و باغداران نمی‌دهند.

وی از بالا بودن قیمت نهاده‌های کشاورزی انتقاد کرد و افزود: متاسفانه هر سال این نهادها گرانتر می‌شوند و بسیاری از باغدارن برای استفاده از نهاده‌ها چشم‌پوشی می‌کنند.

حمایت کشاورزان به فراموشی سپرده شده است

عبدالرضا نعیمی مدیرعامل تعاونی باغداران شهرستان قیروکارزین و عضو هیئت مدیره باغداران استان فارس نیز  با اشاره به افزایش قیمت نهادهای کشاورزی و به تبع آن افزایش هزینه‌های تمام شده تولید گفت: وقتی هزینه‌های تولید کشاورز و باغدار بالا می‌رود، کاشت محصولات برای آن‌ها مقرون به صرفه نیست. مثلا قیمت فسفاته و پتاسه را پارسال در همین ماه با نرخ ۶۶ هزار تومان توزیع می‌کردیم و در حال حاضر به ۴۲۳ هزار تومان رسیده است. هزینه‌ها ۸ برابر شده است. در حقیقت باید پرسید با این افزایش قیمت‌ها و کاهش نقدینگی، کشاورز چگونه می‌تواند شرایط را تاب بیاورد؟

وی با انتقاد از اینکه هیچ حمایتی نیست افزود: با توجه به افزایش هزینه‌های تولید متاسفانه باغدار و کشاورز باید محصول خود را به قیمت سال گذشته بفروشند و در این بین تنها کشاورز متضرر می‌شود و در ادامه بی‌میلی کشاورزان را نسبت به تولید محصول به دنبال دارد.

نعیمی ادامه داد: کودآهنی که پارسال با ارز نیمایی ۴ هزار تومان به‌ فروش می رسیده در حال حاضر ارز نیمایی آن برداشته شده و امروز قیمت آن به ۴۰۰ هزار تومان رسیده است در حالی که سال گذشته ۱۳۰ هزار تومان بوده است.

دغدغه کشاورزان قیروکارزینی حفظ باغات است نه توسعه

وی با بیان اینکه در بخش حوزه آبی مشکل کمبود آب داریم با توجه به اینکه حوزه آبریز سد سلمان فارسی در این شهرستان است هیچ آبی برای مردم اختصاص داده نشده است و بیشتر دشت‌ها خشک شده است عنوان کرد: رودخانه قره‌آغاج که معادل ۸۰ کیلومتر آن از شهرستان قیروکارزین عبور می‌کرده در واقع شریان حیاتی این شهرستان بوده چرا که به دلیل فصل‌های مختلف جریان آب از این رودخانه عبور و موجب تقویت سفره‌های زیرزمینی می‌شده است که امروز مسدود و این اتفاق نمی افتد و آب به دریاچه سد سلمانی می رود.

عضو هیئت مدیره باغداران استان فارس افزود: نزدیک به یک میلیارد آب ذخیره پشت سد سلمان فارسی داریم در حالی که ۸۰ کیلومتر مسیر را بستند و آب عبور نمی کند و به همین دلیل در این سال‌ها ۲ هزار هکتار زمین و باغات شهرستان قیروکارزین به دلیل کمبود آب خشک شده است.

نعیمی اظهار کرد: این انتظار بود که در طرح اولیه اجرای سد ۲۳ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی و باغی شهرستان قیروکارزین تحت پوشش آبیاری سد قرار بگیرد اما در حال حاضر بعد از سالیان سال ۳۰۰ تا ۴۰۰ هکتار آن کانال‌کشی شده است.

وی ادامه داد: بنده ۴۱ هکتار باغ با ۸ هزار اصله درخت داشتم که به دلیل نبود آب همگی کامل خشک شده و حتی یک برگ سبز را هم ندارد و تقاضا دارم یک هیئت کارشناسی صالح، سالم و مصلح در این شهرستان بیاید و آسیب‌های سد سلمان فارسی را که به این شهرستان وارد کرده ببیند، هر چند سد محسنات دارد اما هیچ فایده‌ای برای مردمان این دیار نداشته است چرا که جنگل‌ها و درختان تنومندی به‌ واسطه ایجاد همین سد خشک شده است. این زنگ خطر در سال ۸۴ به صدا درآوردم و هنوز کسی صدای ما را نشنیده است و مسئولان درد ما را درمان نکردند.

مدیرعامل تعاونی باغداران شهرستان قیروکارزین خاطرنشان کرد: دغدغه اصلی مردم این شهرستان حفظ اصلی باغات است نه توسعه.

وی اظهار کرد: کارشناسان آب به ما توصیه می‌کنند حفظ منابع آبی را در دستور کار قرار دهید. اما من از آن‌ها می‌پرسم شما به‌ عنوان کارشناس برای افزایش منابع آبی چه‌ کاری را انجام دادید؟ این سد به اندازه مصرف سالانه شهرستان قیروکارزین، تبخیر آب دارد. متاسفانه دشت‌های حاصلخیز با ارزش آسیب دیدند و هیچ حقابه‌ای برای آنان در نظر گرفته نشد چرا که اگر طرح‌های تغذیه مصنوعی برای آن امکان سنجی و اجرا کرده بودند وضعیت تغییر می‌کرد.

مدیرعامل تعاونی باغداران شهرستان قیروکارزین، از حذف واسطه‌ها برای فروش محصولات سخن گفت: حضور دلالان هر ساله در زمان برداشت محصولات مشاهده می‌شود، کشاورز با زحمات زیاد در تولید محصول، به ناچار تصمیم به فروش محصولات به دلالان می‌کند که این امر مشکلات زیادی برای کشاورز به‌وجود می‌آورد و دولت بایستی برنامه زیرساخت‌ها را فراهم کند.

وی با تصریح بر اینکه نخستین قطب تولید لیمو شیرین در ایران و جهان بدون صنایع تبدیلی است، گفت: متاسفانه سردخانه امکان نگهداری ۲ تا ۳ هزار تن بیشتر محصول را ندارد در صورتی که زیرساخت‌ها در این شهرستان فراهم شود، به طور قطع باغداران محصولاتشان را در سردخانه نگهداری کرده و با قیمت واقعی بفروش می‌رسانند.

نعیمی با بیان این موضوع که هزینه برداشت بالاتر از فروش محصولات باغدار است، خواستار حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده شد و افزود: زمانی که برداشت میوه باغدار رسیده شده باشد، راهی جهت نگهداری آن ندارد و مجبور است برای اینکه هزینه کارگران و غیره را بدهد آن را بفروشد.

 برای تهیه این گزارش ساعت‌ها پای صحبت‌های این دو مصاحبه شونده نشست، صحبت‌ها و دغدغه‌هایشان بسیار بود و آن‌ها گلایه‌مند از این بودند که گوش شنوایی برای رسیدگی به مسائل کشاورزان وجود ندارد.

 کمبود صنایع تبدیلی، عدم بسته‌بندی مناسب، پایین بودن قیمت فروش محصول نسبت به هزینه‌های تولید آن، مبحث بیمه، افزایش قیمت نهاده‌های باغی، بالا بودن هزینه‌های حمل و نقل و دستمزد کارگری و واردات مرکبات هر سال از بزرگترین مشکلات باغداران فارس به شمار می‌رود.

46