اتحاديه ارتباطات راه دور- ITU- در روز جهاني ارتباطات، پيام جديدي را مورد هدف قرار مي‌دهد. اين پيام در سال 2012، فعاليت زنان و دختران در عرصه ارتباطات و فناوري اطلاعات را مورد هدف قرار داده و البته به مناسبت قرارگرفتن روز زن در اين ماه، حال و هواي ديگري به خود گرفته است. در اين راستا آمارگيري‌هاي انجام‌شده درخصوص جنسيت كاربران اينترنت در سال 1389حاكي از اين است كه از مجموع كاربران اينترنت در كشور، تعداد 6/4ميليون نفر معادل 9/41درصد را زنان تشكيل مي‌دهند كه به اين مفهوم است كه تعداد كاربران مرد ايراني، البته با اختلاف تقريبا ناچيزي از زنان بيشتر است. در اين خصوص كاربران زن اينترنت 7/12درصد از كل جمعيت زن كشور را تشكيل مي‌دهند كه اين سهم در مقايسه با نتايج استخراج‌شده در سال 1387، ميزان 2/3درصد افزايش داشته است. در ادامه رقابت‌هايي كه زنان و مردان ايراني در ميدان ارتباطات و فناوري اطلاعات و بدون آنكه خود باخبر باشند به آن مشغول‌اند، وضعيت آنها درخصوص نوع فعاليت‌هاي اينترنتي است كه بسيار تامل‌برانگيز و قابل توجه است. در اين زمينه، زنان ايراني نسبت به مردان در زمينه بازي‌هاي كامپيوتري، دانلود فيلم، عكس، نرم‌افزار، موزيك يا خواندن نشريات Online، علاقه كمتري نشان مي‌دهند و فاصله قابل توجهي نيز با مردان دارند. به طوري كه از ميان يك‌ميليون و 807هزار و 964 كاربري كه مشغول دانلود نرم‌افزار و ساير موارد هستند، تنها 606هزار و 155 نفر را زنان تشكيل مي‌دهند.
عدم تصدي‌گري زنان در مشاغل حساس
گرچه دختران و زنان ايراني طي سال‌هاي اخير در زمينه تحصيل علم و دانش در حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات، پا به پاي مردان و حتي در مواردي جلوتر از آنان گام برداشته‌اند، اما آنچه در اين خصوص قابل تامل بوده، اين است كه با وجود موفقيت‌هايي كه زنان در تحصيلات دانشگاهي كسب مي‌كنند، متاسفانه توفيق چنداني براي تصدي كرسي‌هاي مديريتي و مشاغل حساس در حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات ندارند. در اين خصوص گرچه برخي به روشني اين ادعا را رد مي‌كنند و با آوردن نمونه‌هايي همچون اينكه معاون علمي و فناوري رييس‌جمهور كه جزو مديران رده‌بالاي مديريتي در كابينه دولت به شمار مي‌رود، صحت عدم تصدي‌گري زنان در مشاغل حساس حوزه فناوري اطلاعات را به زير سوال مي‌برند، اما الزاما هميشه مشت، نمونه خروار نيست. به اين مفهوم كه شكاف لايه‌هاي مختلف مديريتي به‌ويژه در دستگاه‌هاي دولتي نشان مي‌دهد، اغلب زناني كه در حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات مشغول به فعاليت هستند، غالبا در سطح كارشناس يا كمي بالاتر مشغول به كار هستند و به ندرت مشاهده مي‌شود كه به زنان پست‌هاي مديركل به بالا اعطا شود. البته نبايد فراموش كرد كه طي سال‌هاي اخير، زنان موفق شده‌اند در مراكز تحقيقاتي، پژوهشي و دانشگاهي مرتبط با حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات، به پست‌هاي مهمي دسترسي پيدا كنند و به نوعي شايستگي خود را از طريق درخشش در محافل پژوهشي به اثبات برسانند، اما بدون شك اين ميزان پيشرفت كافي نيست. گرچه كشف دلايل عدم توفيق زنان در كسب كرسي‌هاي مهم مديريتي ارتباطات و فناوري اطلاعات در دستگاه‌هاي دولتي، نيازمند مطالعه دقيق است، اما عده‌اي اين ناكامي را قرباني نوعي بي‌اعتمادي به توانمندي‌هاي زنان در اغلب حوزه‌هاي اقتصادي از جمله ارتباطات و فناوري اطلاعات مي‌دانند كه بديهي است با توجه به كارنامه آماري زنان در اين حوزه، اين قضاوت بسيار ناعادلانه بوده و جاي گلايه‌مندي‌هاي بسياري دارد.
در ادامه وضعيت تصدي‌گري زنان در پست‌هاي مديريتي ارتباطات و فناوري اطلاعات در بخش خصوصي، آنها به مراتب داراي اوضاع بهتري هستند و چه بسا مديران عامل بسياري از شركت‌هاي خصوصي در حوزه فناوري اطلاعات را كه به عضويت تشكل خود، يعني سازمان نظام صنفي رايانه‌اي كشور درآمده‌اند زنان تشكيل مي‌دهند. در زمينه دلايل نقصان‌هايي كه درخصوص حضور زنان در سطوح مديريتي كلان ارتباطات و فناوري اطلاعات وجود دارد، برخي از كارشناسان بر اين باورند كه حضور زنان در گذراندن دوره‌هاي آموزشي تكميلي كه خارج از محيط دانشگاه و در آموزشگاه‌هاي آزاد برگزار مي‌شود، بسيار كمرنگ است و اين جريان در كسب مهارت‌هاي فني بالاتر مي‌تواند تاثيرگذار باشد.
تاثيرگذاري زنان در بلوغ رسانه
ممكن است عده‌اي به وسط كشيدن پاي رسانه‌ها در روز جهاني جامعه اطلاعاتي را اندكي بي‌ربط بدانند. اما در دنياي امروزي نقش رسانه‌ها واقعا تاثيرگذار و غيرقابل انكار است و مي‌تواند تاثير تكان‌دهنده‌اي در تصميم‌گيري اساسي يك كشور يا حتي چيدمان اعضاي يك كابينه داشته باشد. در اين ميان رسانه‌هاي حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات اعم از روزنامه، مجله، خبرگزاري، پايگاه خبري و نيز وبلاگ، با بيش از 15 سال فعاليت توانسته‌اند، جاي خود را به عنوان يكي از اركان اصلي اين حوزه باز كنند. به طوري كه بسياري از فعالان حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات، امروزه حضور اهالي رسانه در رويدادهاي خبري را يك الزام مي‌دانند و مانند گذشته از اطلاع‌رساني و شفاف‌سازي نمي‌هراسند. بنابراين آنچه در اين گزارش يادآوري مي‌شود، حضور زنان در تركيب‌بندي رسانه‌اي حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات است. گرچه گفته مي‌شود، پايه‌گذاري و راه‌اندازي ابتدايي رسانه‌هاي حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات توسط مردان صورت گرفته است، اما نقش زنان در كسب اقتدار و همچنين توسعه رسانه‌هاي اين حوزه، چشمگير بوده و غيرقابل انكار است. به طوري كه امروزه بسياري از خبرنگاران، دبيران سرويس و سردبيرهاي حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات را زنان تشكيل مي‌دهند و چه بسا حضور آنها در نشست‌هاي خبري و نيز اطلاع‌رساني دستاوردهاي حوزه، بعضا دستمايه برخي از روابط عمومي‌ها قرار گرفته است. همان‌طور كه پيش از اين نيز به آن اشاره شد، گرچه زنان ايراني در مقايسه با ساير هم‌نوعان خود در كشورهاي منطقه نظير مالزي، سنگاپور و كره‌جنوبي در حال برداشتن گام‌هاي نخست ورود به حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات هستند و تا رسيدن به وضعيت مطلوب و جايگاه واقعي‌شان، فاصله بسياري دارند و با موانع عديده‌اي مواجه هستند، اما نبايد فراموش كرد فرهنگ‌سازي و اصلاح رويكردها نسبت به نقش زنان و دختران در حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات، بسيار حايز اهميت است. در اين ميان، كاهش شكاف جنسيتي در باورهاي عمومي جامعه نسبت به تاثيرگذاري زنان در حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات، برگزاري همايش‌ها و كارگاه‌ها به منظور آشناسازي زنان با آنچه در دنياي ارتباطات و فناوري اطلاعات مي‌گذرد، ايجاد دوره‌هاي آموزشي، اطلاع‌رساني از چگونگي وضعيت پيشرفت زنان موفق دنيا در اين حوزه، تامين زيرساخت‌هاي فني و غيرفني براي حضور بهينه آنها و نيز فرهنگ‌سازي صحيح و كارآمد مي‌تواند باعث برداشتن بسياري از مرزبندي‌هاي جنسيتي در اين حوزه شود و موج تازه‌اي از تحولات مثبت را به همراه داشته باشد.
2121
نظر شما