در ماهواره به دنبال چه چیز می‌گردید؟

قائم‌مقام صداوسیمای جمهوری اسلامی، آمار داده است که «مردم دو برابر سال گذشته به ماهواره روی آورده‌اند». عدد و رقمی که ایشان ارائه داده‌اند، یک رقم چهل درصدی رو به افزایش است. البته این رغبت عمومی به ماهواره را جناب قائم‌مقام به حساب فعالیت رو به افزایش دشمنان گذاشته‌اند و به صراحت گفته‌اند که‌ «دشمن برای پیاده کردن اهداف خود دیگر در میادین نظامی سرمایه‌گذاری نمی‌کند بلکه سرمایه‌گذاری اصلی او در جنگ رسانه‌ای و از طریق شبکه‌های ماهواره‌‌ای است.» اینکه دشمن بیکار ننشسته و با انگیزه و توان و سرمایه دارد برنامه می‌سازد و فیلم نشان می‌دهد و مخاطب جذب می‌کند، تردیدی نیست، اما فکر می‌کنم یک‌سری اشکالات اساسی هم این طرف ماجرا هستند که موجب میدانداری دشمن می‌شوند. منطقی‌تر این است که این دشمن‌شناسی را تلویزیونی‌ها به نهادهای امنیتی بسپارند‌ و هر چه زودتر فکری برای صداوسیمایی کنند که روز به روز مشتری‌هایش را از دست می‌دهد.

آیا همه آنها که به سراغ ماهواره می‌روند، خواسته و ناخواسته، در دام دشمن می‌افتند؟ یا نه، سؤال را یک جور دیگر طرح کنیم. مردم - یا لااقل همین چهل درصد- به چه دلیلی و با چه انگیز‌ه‌ای به سراغ ماهواره می‌روند؟ آیا همه دنبال رقص و آوازند؟ آیا همه دنبال روایت‌های ضدانقلاب از اخبار سیاسی هستند؟ آیا دلشان برای فیلم‌های مستهجن تنگ شده است؟ توی ماهواره چه چیزی را نشان می‌دهند که تلویزیون خودمان نشان نمی‌دهد؟ تلویزیون خودمان چه چیزی کم دارد که مردم حاضرند کار غیرقانونی کنند و به آسانی، این بوق و منتشا را بالای پشت بام بگذارند و زیر بلیت دشمن بروند؟ من مردم محتاطی را می‌شناسم که در عمر خود هیچ عمل غیرقانونی را مرتکب نشده‌اند، حتی از کوچه‌های خلوت ورود ممنوع هم رد نشده‌اند، اما به ماهواره که رسیده‌اند، نتوانسته‌اند جلوی خود را بگیرند و این بی‌قانونی را مرتکب نشوند. اینها توی ماهواره دنبال چه چیزی می‌گردند؟

قطعاً شما هم در بین این چهل درصد می‌شناسید زنان و مردان با ایمان و وفادار به نظامی که مصرانه از هر فعل قبیح و گناهی پرهیز می‌کنند، با این حال این علمک دشمن در خانه آنها هم برپا داشته شده. سؤال اینجاست که در میان این همه رقص و آواز و فحش و ناسزا و مشاوره‌های پزشکی و روانشناسی و تحلیل سیاسی، دنبال چه چیزی می‌گردند که شبیهش را در تلویزیون خودمان پیدا نمی‌کنند؟ متوجه عرضم هستید؟ سؤال اساسی اینجاست که تلویزیون خودمان چه باید می‌کرده که نکرده و عرصه را برای عرض‌اندام ماهواره باز گذاشته؟

می‌گویند در ساعاتی که تلویزیون برنامه جذاب و دیدنی پخش می‌کند، تعداد کاربران ماهوار کاهش پیدا می‌کند و کم‌تر به سراغ عرب و ترک و فرانسه و آلمان و ایتالیا و لس‌آنجلس می‌روند. این را حتی از خود مدیران رسانه ملی شنیده‌ام که مثلاً در دفاع از سریالی، یا برنامه‌ای در جواب بعضی منتقدان سخت‌گیر که گیر می‌دادند و ان‌قلت وارد می‌کردند، می‌گفتند که به خاطر جذابیت این برنامه‌ها مردم پای تلویزیون خودمان نشسته‌اند و به سراغ بیگانه‌ها نرفته‌اند. این قبیل دلایل حتی بعضی از دست‌اندرکاران را به این خیال خام انداخته بود که بیایند و در یک کانال اختصاصی، گزیده‌ای از برنامه‌های جذاب بی‌خطر و فیلتر شده ماهواره را نشان دهند. آیا اگر تمام برنامه‌های تلویزیون نمره بالای جذابیت بگیرند و همچین کانالی هم عینیت پیدا کند، دیگر کسی به سراغ ماهواره نمی‌رود؟ جواب این سؤال‌ها را به سادگی نمی‌شود داد. اصلاً مسئله به این سادگی که فکر می‌کنیم نیست. باید بیشتر در این باره فکر کنیم.

تلویزیون، در همه جای دنیا جزو مبتذل‌ترین امور بشری است. همین چهل درصد می‌توانند گواهی بدهند که در هیچ کجای دنیا چیز دندان‌گیر به در بخوری وجود ندارد. زیبایی و جذابیت‌های ظاهری و خوش آب و رنگی ‌هم چیزی نیست که در درازمدت بتواند یقه مخاطب را بچسبد. تلویزیون همه جای دنیا مبتذل است، اگر چه بعضی‌ها زیبایی ظاهری چشمگیرتری دارند. یعنی پس از مدتی حوصله مخاطب سر می‌رود و با ملالت و کسالت شروع به کانال عوض کردن می‌کند. اصلاً یک روش تلویزیون دیدن، این است که تلویزیون نبینند و به جایش کانال‌ها را بالا و پایین کنند.