مجید جویا: بنا به ادعای پژوهشگر آی.بی.ام، شاید تنها ده سال با تولید کامپیوترهایی که بتوانند قدرت و کارایی مغز انسان را شبیه‌سازی کنند، فاصله داشته باشیم.
به گفته زرمندرا موذا، مدیر طرح ابتکاری محاسبات شناختی شرکت آی.بی.ام، دانشمندان این شرکت و گروهی از دانشمندان معتبرترین دانشگاه‌های جهان ازجمله استنفورد، توانسته‌اند شبیه‌سازی پیچیدگی محاسبات در کورتکس گربه (بخشی از مغز که مربوط به حافظه است) را با موفقیت به انجام برسانند. این شاهکار می‌تواند پیش‌درآمدی باشد بر روزی که بشر بتواند این کار را تا حد شبیه‌سازی کامل توانایی‌های مغز انسان و حتی بیشتر از مرزهای آن گسترش دهد، روزی که به گفته موذا چندان هم دور نخواهد بود.
به گزارش سی‌نت، سال گذشته آی.بی.ام و پنج دانشگاه دیگر توانستند در قراردادی با دارپا (سازمان پروژه‌های پژوهشی پیشرفته دفاعی)، پروژه محاسبات شناختی را آغاز کنند که هدف نهایی آن رسیدن به این هدف است. موذا می‌گوید که تنها یک سال پس از آن، گروه وی توانسته‌اند دو مرحله مهم این کار را با موفقیت پشت سر بگذارند.
اولی، شبیه‌سازی لحظه‌ای قشر بیرونی کورتکس بود که در آن توانستند اطلاعات را از بیشتر از یک میلیارد نورون به همراه ده‌هزار میلیارد سیناپس مجزا (محل تماس دو نورن) به طور لحظه‌ای بخوانند. به عقیده موذا، این کار بیش از چیزی است که کورتکس یک گربه قادر به انجام آن باشد.
دومین مورد، خلق الگوریتم تازه‌ای با نام ماده آبی بود که هدف از آن، تشریح کلیه ارتباطات بین تمام قسمت‌های قشری و زیرقشری مغز انسان با جزئیات کامل است. طبق استدلال موذا این نگاشت، گام بسیار مهمی برای بدستآوردن درک درستی از این است که مغز چگونه اطلاعات را پردازش و مخابره می‌کند.
موذا گفت که مغز بشر از نظر قدرت و اندازه با رایانه‌های امروز تفاوت‌های بنیادین دارد. او و بسیاری از دانشمندان همکارش مشتاق به فرا گرفتن این نکته از مغز هستند که چگونه می‌توان انواع جدید معماری‌های محاسباتی را ایجاد کرد. بخشی از دلیل آن، این است که پیچیدگی جهان ما هر روز بیشتر از روز پیش می‌شود. سونامی اطلاعاتی که در حال تولید شدن و تحلیل هستند، به نوع جدیدی از سیستم شناختی همانند مغز که بتواند آنها را منطقی کند، نیاز دارند.
برای نیل به این هدف، موذا و گروهش در حال ترکیب پژوهش‌های ابرکامپیوترها، علوم عصبی (نوروساینس) و فناوری نانو هستند تا هرآن‌چه را که ممکن است، تشریح کنند. آن‌چه آنها انجام داده‌اند، در فاصله تنها یک سال پس انعقاد قرارداد با دارپا و رسیدن به موفقیت‌های اخیر، پیشرفت خوبی را شاهد بوده است.
موذا در تشریح مثال‌هایی از آن‌چه در مقیاس کنونی می‌توان با کامپیوترها انجام داد، تحلیل واقع‌گرایانه‌ای از سیستم‌های ذخیره آب در دنیا و یا سیستم‌های مالی را عنوان کرد. همه می‌خواهند که علت این پدیده‌ها کشف شود و بتوان این ارتباطات را درست به همان ترتیبی که مغز انجام می‌دهد به سرعت و آسانی برقرار کرد،. او گفت که نوشتن چنین برنامه‌ای با استفاده از کامپیوترهای امروزی غیر ممکن خواهد بود، اما کامپیوترهای آینده خواهند توانست تا پاسخ این دسته از مشکلات عمده امروزین ما را به سرعت بیابند.
البته هیچ تضمینی وجود ندارد که در ده سال آینده، موذا و همکارانش بتوانند فاصله بین توانایی کورتکس مغز گربه و مغز انسان را در شبیه‌سازی‌های خود پر کنند. گذشته از این‌ها، تفاوتی 20 برابری بین توانایی این دو مغز وجود دارد؛ اما او در مورد این که ده سال زمان برای رسیدن به این هدف واقع‌بینانه باشد، خوش‌بینانه‌ای نگاه می‌کند.
اما صرف‌نظر از زمان‌بندی، هدف مشخص است: مهندسی معکوس مغز انسان و یادگیری الگوریتم‌های محاسباتی آن و سپس، به کارگیری آنها در قالب پیشنهادی برای حل تعدادی از پیچیده‌ترین مشکلات محاسباتی دنیا.
نظر شما