محبوبه عمیدی: فروش سیر چندین برابر شده، بازار فروش صلیب‌های چوبی داغ‌داغ است و مردم شهر برای مبارزه با خون‌آشام سرگردان آماده شده‌اند. این نوشته بخشی از یک فیلمنامه یا کتاب نیست، بلکه زندگی ساکنان شهر کوچک Zarozje را که در صربستان واقع شده در این روزها تشریح می‌کند. فروریختن یک آسیاب قدیمی در این شهر که بسیاری از مردم معتقدند محل زندگی خون‌آشامی به نام Sava Savanovic بوده، باعث وحشت مردم شده و حتی شورای محلی را به انتشار هشدارهای بهداشتی در این مورد وادار کرده است.
به گزارش نشنال جئوگرافیک، ویرانی یک آسیاب قدیمی که در افسانه‌های محلی از آن به عنوان خانه خون‌آشامی به نام ساوا ساوانوویچ یاد شده، آرامش Zarozje را به هم زده است. شهردار این شهر کوچک می‌گوید: «مردم نگرانند. همگی آنها این افسانه را شنیده‌اند و از حضور خون‌آشام بی‌خانمانی که در شهر سرگردان شده و به دنبال خانه و قربانیانی تازه می‌گردد، وحشت‌زده شده‌اند».
ببینیم از دیدگاه مارک کالینز جنکینز باستان‌شناس و ماتیو بورینی که انسان‌شناس است، چقدر باید از حضور خون‌آشام سرگردانی که در افسانه‌ها می‌تواند به یک پروانه تبدیل شود، باید ترسید؟
هشدار در مورد وجود خونآشامها تلاشی برای جلب جهانگردان است یا می‌توان آنرا تظاهر امروزی خرافات قدیمی دانست؟
جنکینز می‌گوید: «نمی‌دانم باید چه بگویم. فکر می‌کنم باید به این شرایط بسیارمحتاطانه نگاه کرد. اعتقاد به وجود خونآشامها با اینکه در کشورهای بالکان عمیقا ریشه کرده، نمی‌تواند ناشی از خرافات باستانی باشد».
آیا هشدار شورای محلی در مورد بهداشت همگانی دیوانگی به نظر نمی‌رسد؟
جنکینز می‌گوید: «اگر از دیدگاه تاریخی به این قضیه نگاه کنیم، باید بگویم نه! اصلا! تاریخ نشان می‌دهد وحشت از حضور خونآشامها اغلب با ظهور بیماری‌های مرگباری مانند سل و طاعون، مخصوصا در اروپای مرکزی و شرقی همراه بوده است. مردم نمی‌دانستند چطور ممکن است اعضای یک خانواده همگی با هم از بین بروند یا مرگ یک نفر به کشته‌شدن دیگر افراد بیانجامد. تنها توجیه ممکن برای چنین اتفاقی در آن زمان می‌توانست نفرین جادوگران یا وجود خونآشامها و دیگر مخلوقات ماوراءالطبیعه باشد. به عنوان مثال اپیدمی سل در قرن نوزدهم داشت اعضای هر خانواده را یکی بعد از دیگری از پا درمی‌آورد و مردمی که خرافاتی بودند، فکر می‌کردند این یکی از اعضای خانواده است که پس از مرگ خود به خون‌آشام تبدیل شده و دارد از خانواده خود قربانیان دیگری می‌گیرد».
اعتقاد مردم به خونآشامها از کجا آغاز شده است؟
بورینی می‌گوید: «در فاصله قرن‌های 16 و 18 میلادی مردم اطلاعات اندکی در مورد متلاشی شدن بدن انسان بعد از مرگ داشتند. آنها در خلال اپیدمی طاعون یا سل ناچار از گورهای دسته‌جمعی استفاده می‌کردند و اجساد تازه را به اجساد قدیمی که مدتی از مرگ آنها گذشته بود، اضافه می‌کردند. گاهی نیز به سراغ اجساد دفن شده می‌آمدند و تلاش می‌کردند با نبش قبر آنها به دنبال علت مرگ بگردند. این افراد تغییراتی را در طی زمان در جسد مشاهده می‌کردند که برای آنها قابل‌درک نبود. اغلب در افسانه‌ها نیز می‌بینیم که خونآشامها نیز با نبش قبر به جهان برگشته‌اند».
در افسانه‌ها می‌خوانیم که روح ساوانوویچ به شکل یک پروانه درآمده، آیا داستان‌های مشابهی در مورد دیگر خونآشامها وجود دارد؟
بورینی می‌گوید: «بعضی افسانه‌ها به تبدیل‌شدن مردگان به گرگ‌ها یا سگ‌ها اشاره می‌کنند، چون مردم می‌دیدند در نزدیکی جایی که فکر می‌کردند خونآشامها دفن شده‌اند، رد پای این حیوانات دیده می‌شود. این موضوع اصلا عجیب نیست، چون می‌دانیم که بوی اجسادی که دارند متلاشی می‌شوند به سادگی می‌تواند سگ‌های گرسنه را به خود جلب کند».
چرا سیر می‌تواند خونآشامها را دور کند؟
جنکینز پاسخ می‌دهد: «در قرن‌های گذشته بسیاری ار مردم معتقد بودند بوی بد سیر می‌تواند خونآشامها و ارواح شیطانی را دفع کند. البته نمی‌توان نقش داستان‌ها و سینما را در ایجاد این ارتباط نادیده گرفت. بد نیست بدانیم خون‌آشام‌های دیگری هم وجود دارند که سوزاندن زردچوبه آنها را فراری می‌دهد و بوی بد سیر روی آنها تأثیری ندارد».
چقدر تفسیر امروزی ما از خونآشامها با افسانه‌های قدیمی متفاوت است؟
بورینی می‌گوید: «در افسانه‌های قدیمی تصویر خونآشامها همان جسد انسان‌های معمولی است با این تفاوت که اطراف دهان یک خون‌آشام خون‌آلود است؛ اما در سینما و رمان‌ها خون‌آشام‌هایی را می‌بینیم که ظاهری فریبنده دارند، اغلب از طبقه اشراف هستند یا نیروهایی فرابشری دارند».
جنکینز می‌گوید: «علاقه انسان‌های امروزی به خونآشامها را کتاب‌ها و فیلم‌ها شکل داده‌اند. در بسیاری از آنها عشق ممنوع میان یک انسان با خونآشامها مطرح شده است. در افسانه‌های قدیمی با چنین سوژه‌ای برخورد نمی‌کنیم».
آیا تاکنون مدرکی در مورد وجود خونآشامها به دست آمده است؟
بورینی پاسخ می‌دهد: «نه! همگی وقایعی که تعریف می‌شوند مربوط به نبش قبر اجساد متعلق به انسان‌ها هستند. عدم شناخت مردم از تغییرات پس از مرگ و سوء‌تعبیر این تغییرات باعث شده این اجساد در حال تجزیه به عنوان مردگانی که خون‌آشام هستند، شناخته شوند».
چرا اعتقاد به وجود خونآشامها هنوز ادامه دارد؟
جنکینز می‌گوید: «ترس از مرگ، همان دلیلی که باعث می‌شود در اعماق وجودشان از ارواح بترسند. خونآشامها هم مردگانی هستند که توسط یک روح خبیث یا شیطانی به جهان ما بازگشته‌اند».
بورینی می‌گوید: «من فکر می‌کنم خونآشامها دو وجه متضاد خون و مرگ را به یکدیگر مرتبط کرده‌اند. مرگ سرنوشت اجتناب‌ناپذیر ما انسان‌ها و خون لازمه حیات ما است. آنها مرده‌هایی هستند که می‌توانند با خوردن خون از جهان مردگان به دنیای ما برگردند».
53273
نظر شما