چیزهایی که معمولاً از آن ها غافل هستیم

اخیراً «یک جفت چکمه برای هزارپا»ی فرانتس هولر سوئیسی را خواندم، که مترجمش علی عبداللهی و ناشرش نشر آموت است. کتاب مجموعه ای است از داستان هایی که غالباً در یک صفحه یا حتی چند سطر است، تعداد اندکی از آن ها هم در چند صفحه هستند.
یکی از داستان های کتاب درباره باغبانی است که پاهای سنگی شهره عالمش کرده اند. برای همین گروه گروه آدم از همه جای دنیا به دیدنش می آیند تا وقتی او دارد باغچه ها و کرت هایش را آب می دهد پایش را لمس کنند یا وقتی در گلخانه اش سرگرم کار است دستشان را به ساق پایش بکشند. بعد هم بگویند آدم تصورش را هم نمی تواند بکند که پر و پای یک نفر از سنگ است. اما هیچ گاه کسی از گل های او چیزی نمی گوید.

وقتی شروع کردم داستان های این کتاب را خواندن، طولی نکشید که متوجه نکته ای شدم. احساس کردم در بعضی از آن ها چیزی هست که یکدفعه ظاهر می شود و وقتی آن ظاهر شد داستان به وجود می آید.
معمولاً در هر موقعیتی از زندگی چیزهایی هست که ازشان غافل هستیم. اما ای بسا که بسیاری از آن ها خیلی مهم تر از چیزهای دیگری است که ذهن ما را به خود مشغول می کنند. داستان ها سر و کار زیادی با این مسئله دارند. چیزهایی که معمولاً از آن ها غافل هستیم گاهی نقش مهمی در داستان ها بازی می کنند.

وقتی به داستان باغبان رسیدم، احساس کردم همین نکته است که خود نویسنده هم در آخر داستان می گوید. هرچند که او ظاهراً فقط برای ساختن داستانش است که آن را می گوید.
البته رمان ها و داستان های بلند جایگاه خودشان را دارند. اما زیبایی واقعاً می تواند در یک قالب خیلی کوچک و در نهایت سادگی هم به درخشش درآید و صورت کمال پیدا کند: «داستان عاشقانه- یک بشکه مواد ترانزیتی و یک واگن زغالبر، توی یکی از ایستگاه های اصلی قطار مونتس به هم برخوردند و احساس کردند که برخوردشان به هیچ وجه تصادفی نیست، زغالبر زمزمه کرد: «دوست دارم عزیزم.» بشکه مواد ترانزیتی از شنیدن این حرف، تا بناگوش سرخ شد و مدتی هر دو خیره به هم نگاه کردند. بعد هم آه کشان به حرکت در آمدند، بشکه مواد ترانزیتی به سمت کیاسو رفت و زغالبر به سمت کوپنهاک. واقعاً متأسفم که آنها هرگز دوباره همدیگر را ندیدند.» احساس کردند که برخوردشان به هیچ وجه تصادفی نیست.

بعضی از داستان های «یک جفت چکمه برای هزارپا» برای کودکان و نوجوانان هم مناسب هستند. اما نکته های ظریفی در بسیاری از آن ها هست که درک آن ها ذهنی ورزیده تر از ذهن کودک و نوجوان می خواهد. در هر حال تعدادی از داستان ها ممکن است بعد از این که آن ها را خواندی برای همیشه در ذهنت بماند. بس که زیبا و صمیمی هستند. علی عبداللهی که کارنامۀ عالی و پرباری در شعر و ترجمه دارد این کتاب را هم خیلی زیبا و عالی ترجمه کرده است.
 

6060