به گزارش ایسنا عباس کشاورز امروز، دوشنبه، در همایش بحران مدیریت منابع آب که در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، اظهار کرد: سرانه مصرف آب علی‌رغم اینکه برخی مدعی هستند که 1500 مترمکعب است، 1000 مترمکعب بوده و در برخی سال‌ها که وضعیت بهبود پیدا کرده به حدود 1200 مترمکعب رسیده است. البته در حال حاضر در بسیاری از مناطق کشور این میزان کمتر از 500 مترمکعب برآورد شده است.
وی افزود: شاخص برداشت کمیسیون توسعه پایدار سازمان ملل متحد به گونه‌ای است که کمتر از 10 درصد برداشت از منابع زیرزمینی در حد مطلوب، 10 تا 20 درصد برداشت در شاخص کم، 20 تا 40 درصد از برداشت‌ها در حد متوسط، 40 تا 60 درصد برداشت در حد بالا و بیش از 60 درصد برداشت در شاخص فاجعه تعریف می‌شود. در حالی که میزان برداشت ایران از منابع آب زمینی‌اش 74 درصد است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: براساس مطالعات موسسه بین‌المللی پژوهش در سیاست‌های غذایی در سال 2002 که البته طی سال‌های اخیر تغییر خاصی نکرده است، حجم کل برداشت آب و درصد آن به منابع آب تجدید‌شونده در جهان به گونه‌ای است که عمدتا در حد قابل قبولی از شاخص‌های برداشت مذکور قرار دارد؛ به گونه‌ای که در آسیا این میزان 17 درصد است و حتی در کشور‌هایی مانند چین و هند که با جمعیت بسیار بالا و توسعه صنعتی و اقتصادی فزاینده‌ای در حال پیشرفت هستند نیز این وضعیت چندان بد نیست چرا که میزان برداشت آب از منابع زیرزمینی در چین 26 درصد و در هند 30 درصد است.
کشاورز بابیان اینکه آب مجازی از دیگر مسائل مهم در دنیاست، اعلام کرد: در گزارش اخیر بیلان آب مجازی ناشی از صادرات و واردات محصولات کشاورزی وضعیت ایران به روشنی قابل بررسی است؛ به گونه‌ای که در تولید محصول ذرت اگر می‌خواستیم چهار میلیون تن محصول وارداتی در سال را در داخل تولید کنیم باید 10 میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کردیم و با واردات نیاز داخلی کشور به برنج، حدود هشت میلیارد مترمکعب آب صرفه‌جویی کرده‌ایم اما در دیگر محصولات کشاورزی مانند جو اینگونه نیست و قابلیت توسعه کشت براساس سیاست‌های آبی کشور وجود دارد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: در صادرات آب مجازی از طریق محصولات کشاورزی نیز می‌توان به سیب، کیوی، پسته، سبزیجات و برخی محصولات صیفی مانند هندوانه و خربزه اشاره کرد که نسبتا از نظر اقتصادی قابل قبول هستند. البته صادرات محصولاتی مانند سیب، کیوی و پسته کاملا به صرفه‌تر از دیگر محصولات است؛ بنابراین باید به این مساله توجه کرد.
بهره‌وری آب در تولید برنج بسیار اسفناک‌تر از گندم است
وی در خصوص میزان بهره‌وری آب در بخش کشاورزی نیز اظهار کرد: وضعیت بهره‌وری آب در بخش کشاورزی به گونه‌ای است که برای تولید هر 450 تا 550 گرم گندم یک مترمکعب آب مصرف می‌شود، در حالی که به ازای مصرف هر مترمکعب آب در پاکستان بیش از یک کیلوگرم گندم تولید می‌شود که در دیگر کشور‌ها بعضا تا بیش از دو کیلوگرم هم تولید می‌شود. البته وضعیت بهره‌وری آب در تولید برنج بسیار اسفناک‌تر از گندم است چراکه به ازای مصرف هر متر مکعب آب در ایران 120 گرم برنج تولید می‌شود.
کشاورز تاکید کرد: با این شرایط می‌توان گفت به هیچ وجه در مناطقی غیر از استان‌های شمالی کشور کشت برنج توجیه‌پذیر نیست و تولید مرکبات در خوزستان، بوشهر و کرمان نیز مزیت ندارد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه در حوزه آب و آمایش سرزمینی اسناد، قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های فراوانی وجود دارد، گفت: در حوزه آمایش سرزمینی و مساله آب مشکل اصلی این است که مسئولان دستگاه‌های مختلف ذیربط در حوزه‌هایی مانند آب، مسکن و غیره اعتقادی به آمایش سرزمینی ندارند، چرا که در این زمینه حتی به یک بند از قوانین عمل نشده است.
وی پیشنهاد کرد که در این شرایط باید تقاضای آب در کشور بر مبنای توسعه پایدار کاهش پیدا کند و وزارت نیرو باید با کمک مصرف‌کنندگان بخش مانند کشاورزان، مردم، صنایع و غیره مدیریت تقاضا را انجام دهند، چرا که وزارت نیرو نمی‌تواند به تنهایی این مساله را مدیریت کند.
کشاورز افزود: سال‌هاست انتقال آب بین حوزه‌ای در دنیا رد شده و مساله علمی نیست اما همچنان انتقال آب خزر به ارومیه روی میز دولت قرار می‌گیرد و وزارت نیرو دستور مطالعه درباره این موضوع را صادر می کند اما باید انتقال آب بین حوزه‌ای متوقف شود و این مساله تنها به آب شرب منحصر باشد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی تاکید کرد: تخصیص آب باید در اختیار سازمان محیط زیست باشد و در این میان سازمان محیط زیست به جای سکوت در برابر اتفاقات و مخاطراتی زیست محیطی باید مدافع محیط زیست باشد و در همه حوزه‌ها ورود پیدا کند.
به گفته وی سالانه حدود 15 میلیارد مترمکعب آب از طریق ضایعات مواد غذایی دور ریخته می‌شود که باید در راستای کاهش این ضایعات تلاش کنیم، چرا که می‌تواند یکی از عوامل کاهش تقاضای آب در این شرایط بحرانی کشور باشد.
45503
نظر شما