از فرمان امام خمینی تا طرح پلیس نامحسوس

دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور محترم به عنوان فقیهی حقوقدان، در سخنانی در هیات دولت مخالفت علنی خود را با طرحی به نام «امنیت نامحسوس» اعلام کرده است.

بیان دکتر حسن روحانی سه محور اصلی دارد:

اول: این طرح ضد امنیت مردم است و نتایج اجتماعی عکس دارد.

دوم: اینکه معلوم نیست چه کسانی یک شبه این نوع طرح ها را در یک نهاد اجتماعی مثل پلیس طراحی و عملیاتی می کنند؟

سوم: اینکه این نوع طرح ها شرعی و قانونی نیست و با مرام اسلام علوی و نبوی همخوانی ندارد.

طرح هایی ضد امنیت اجتماعی: از گشت ارشاد تا پلیس نامحسوس

آغاز دهه 80 آغاز ایجاد روندهای علمی - اجتماعی برای پلیس بود. تلاش های فراوانی شد تا از پلیس، یک نهاد اجتماعی امنیت آفرین بسازند و این روند چه نیکو بود.

اما عجب آنکه این روند نیکو، پس از آن سال ها آرام آرام، کم رنگ شد و سیاست های حاکم بر ناجا به سمتی رفت که پلیس به عنوان یک نهاد اجتماعی برای مردم، به اهرمی رعب آفرین و ترسناک برای مردم تبدیل شود.

از مدل های غیر کارشناسانه مانند «گشت ارشاد» گرفته تا برخورد با خلافکاران در ملاء عام و .... تا طرح جدیدی به نام « پلیس نامحسوس» نشان از این داشته و دارد که سالیانی است که سیاستگذاری های پلیس در عرصه اجتماعی از روندهای حرفه ای و علمی جامعه شناختی فاصله گرفته اند.

حتی در نوع اطلاع رسانی این طرح، کمال بی تدبیری دیده می شود. چنانکه در هیچ کجای دنیا حتی اگر اهرم های نامحسوس در فضای اجتماعی بسازند، این اهرم ها را به شیوه غیرحرفه ای اخیر نیروی انتظامی با عنوان - 7000 نفر نیروی پلیس نامحسوس- اطلاع رسانی نمی کنند.

این قلم در آغاز طرحی به نام «گشت ارشاد» که به نام غلط امنیت اخلاقی مطرح می شد، یادداشتی با عنوان « نتیجه گشت ارشاد و پیشنهادی برای فرمانده ناجا» منتشر کردم. این مطلب البته بازتاب های فراوانی در رسانه های داخلی و خارجی داشت. برخی بازتاب ها عبارت بودند از: ( پاسخ معاون اجتماعی ناجا به یادداشت خبرآنلاین درباره برخورد با بدحجابی. متن کامل اینجا   و نتیجه گشت ارشاد و پاسخ به سردار کارگر. متن کامل اینجا ) 

مروری بر فرمان هشت ماده ای امام خمینی(ره)

اینک که طرح دیگری با عنوان « پلیس نامحسوس» با کارکردهایی شبیه با گشت ارشاد رونمایی شده است، ضرورت دارد تا ما دوباره پیام امام خمینی با عنوان پیام هشت ماده ای را مرور کنیم.

چه انکه به یاد داریم در سال های آغازین انقلاب نتیجه همه آن فشارها و جریان ها که توسط افراد یا نهادهایی به نام دین و اخلاق و نهی از منکر پیاده می شد، بالاخره به فرمان هشت ماده ایِ بنیانگذار انقلاب رسید که همه اشخاص حقیقی و حقوقی را مخاطب خود قرار داده بود. فرمان امام البته برای تندروها و افراطی هایی که خود را عین قانون و عین اسلام می پنداشتند، تکان دهنده بود.
آنچه از برایند اینگونه طرح های نیروهای انتظامی در برخورد با عموم مردم مشاهده می شود، ضرورت بازخوانی دوباره این فرمان توسط سیاستگذاران ناجا را دو چندان می کند.

برخی بندهای فرمان هشت ماده ای امام خمینی در سال 1361 را به یاد آوریم:

1- هیچ کس حق ندارد کسی را بدون حکم قاضی که از روی موازین شرعیه باید باشد،بازداشت و توقیف کند یا احضار نماید،هر چند مدت توقیف کم باشد. توقیف یا احضار به عنف جرم است و موجب تعزیر شرعی است.

2- هیچ کس حق ندارد به تلفن یا نوار ضبط صوت دیگری به نام کشف جرم یا کشف مرکز گناه گوش کند و یا برای کشف گناه و جرم هر چند گناه بزرگ باشد, شنود بگذارد و یا دنبال اسرار مردم باشد و تجسس از گناهان غیر نماید یا اسراری که از غیر به او رسیده ولو برای یک نفر فاش کند. تمام این ها جرم و گناه است و بعضی از آن ها چون اشاعه فحشا و گناهان از کبائر بسیار بزرگ است و مرتکبین هر یک از امور فوق مجرم و مستحق تعزیر شرعی هستند و بعضی از آن ها موجب حد شرعی می باشد.

3- هیچ کس حق ندارد در خیابان ها کسی را جلب یا تعقیب کند یا به نام کشف جرم یا ارتکاب گناه، تعقیب و مراقبت نماید و یا نسبت به فردی اهانت نموده و اعمال غیر انسانی ـ اسلامی مرتکب شود.

4- هیچ کس حق ندارد هتک حرمت مسلمان و تعدی از ضوابط شرعیه نماید. فقط باید به وظیفه نهی از منکر به نحوی که در اسلام مقرر است عمل نمایند و حق جلب یا بازداشت یا ضرب و شتم را ندارند و تعدی از حدود الهی ظلم است و موجب تعزیر و گاهی تقاص می باشد.

5- باید ملت از این پس که حال استقرار و سازندگی است احساس آرامش و امنیت نمایند و آسوده خاطر و مطمئن از همه جهات به کارهای خویش ادامه دهند و اسلام بزرگ و دولت اسلامی را پشتیبان خود بدانند و قوه قضائیه را در دادخواهی ها و اجرای عدل و حدود اسلامی در خدمت خود ببینند و قوای نظامی و انتظامی و سپاه پاسداران و کمیته ها را موجب آسایش و امنیت خود و کشور خود بدانند. و این امور بر عهده همگان است و به کاربستن آن موجب رضای خداوند و سعادت دنیا و آخرت بوده و تخلف از آن موجب غضب خداوند قهّار و عذاب آخرت و تعقیب و جزای دنیوی است...."

بی شک امروز شاهد آن هستیم که اینگونه طرح های ضد اجتماعی چقدر با نظرات فقیهان اصیل اسلامی فاصله دارند.

تصاویری از مراسم رونمایی از طرح گشت نامحسوس/ فرمانده نیروی انتظامی تهران از ساماندهی بیش از 7000 مامور نامحسوس پلیس امنیت در راستای اجرای طرح امنیت اخلاقی در پایتخت خبر داد.