مطالبات مردم از انتخابات اردیبهشت‌۹۶

ممکن است گفته شود که پیش از این نیز انتخابات در کشور با آرای بالا همراه بوده است و به‌گونه‌ای ‌بر‌آرایش ‌قطب‌ها در هرم ‌قدرت تأثیر‌‌گذاشته، اما به‌اذعان همه ‌ناظران، انتخابات ‌سال‌های 94 و ـ به‌ویژه‌ـ 96 در نوع خود در‌تاریخ جمهوری اسلامی ایران بی‌سابقه بود؛ چون مشارکت‌کنندگان در دو رویکرد ایجابی و سلبی پای صندوق‌های رأی حضور یافتند تا به‌ترتیبی، آرای خود را درباره صلاحیت رویکردهای مدعی در هرم قدرت نظام سیاسی اعلام کنند.

حضور بیش از 40‌میلیون رأی‌دهنده پای صندوق‌های رأی تنها برای حمایت از این یا آن دیدگاه رقیب نبود؛ رقیبانی که در فراگرد انتخابات ممکن است در یک دوره اقلیت باشند و در دوره‌ای دیگر اکثریت آراء را کسب کنند. این بار مردم با همه مطالبات انباشته خود در انتخابات حضور یافتند. این حضور به‌گونه‌ای برای شنیدن مطالبات خود و شنیدن پاسخ به آنها بود. همین مهم دولت اعتدال را در دومین دوره تصدی خود از یکسو و نظام سیاسی را از سوی دیگر با واقعیتی آشکار روبرو می‌کند؛ اینکه فراتر از همه رقابت‌ها میان جناح‌های مدعی در هرم قدرت، مردم مطالبات انباشته و کمتر پاسخ شنیده‌‌ خود را خواستارند. اگر به‌مطالبات چند وجهی مردم پاسخ درخور داده نشود، هم دولت برخاسته از آراء اکثریت و هم نظام سیاسی در یک راستا مسئول شناخته می‌شوند.

رئیس دولت یازدهم در رقابت‌های انتخاباتی کوشید در بیان کارنامه چهارساله خود چنین تبیین کند که با ‌به رسمیت شناختن مطالبات واقعی مردم و توان موجود به آنها پاسخ داده است. برهمین اساس نیز مردم استدلال رئیس جمهور روحانی را در پیمودن پاسخ به مطالبات مردم تا نیمه راه پذیرفتند و به او فرصت چهارساله دیگر دادند. اما شدت مطالبه‌خواهی‌ها در انتخابات اخیر که از قضا هردو سوی قطب‌های رقیب برآن تأکید کردند، لزوم پاسخ‌گویی فوری را برجسته می‌کند. طرفه آنکه در رقابت‌های انتخاباتی اخیر هر دو جناح رقیب به‌گونه‌ای تبلیغ کردند که حیات و ممات طرفدارانشان در گرو نتیجه انتخابات است. این رفتار واکنشی گریز‌ناپذیر به مطالبات اقتصادی، معیشتی، اجتماعی و مدنی بود که به زعم حتی نامزدهای انتخاباتی تاکنون پاسخ رضایت بخش نداشته است‌؛ از همین‌رو فرصت پیش‌رو هشدار دهنده است.

تجربه انتخابات 29‌اردیبهشت این حقیقت عریان را به رخ همگان کشید که عدم پاسخ‌دهی به مطالبات انباشته به نه تنها دولت دوازدهم، بلکه نظام سیاسی باید که برانگیزاننده باشد. بنابراین وظیفه همه‌قواست که برای پاسخ به مطالبات مردم احساس وظیفه کنند. درک مشترک از مطالبات در هرم قدرت؛ شناسایی و منطقی کردن مطالبات و سرانجام تلاش مشترک برای پاسخ به آنها چاره کار است.