بارزانی باید همه واقعیت را قبول کند

تورا به مسیح از کندن خاکی که اینجا را در بر گرفته دست بدار!. "شکسپیر"

چند سال پیش یک مسئول محلی کردستان عراق در تهران به من گفت "ریشه پاره یی مشکلات اقلیم و مردم کردستان عراق به نگاه ها و باور های شخصی مسعود بارزانی باز می گردد. او موضوع کرد و کردستان عراق را تا حد خواست های شخصی تقلیل داده . مسعود تاریخ ملت کرد را در خود خلاصه و تجلی یافته می بیند. مسئله این است.شرایطی که حتی در گذشته عملا منجر به جداشدن جلال طالبانی از دایره مبارزات کردهای عراق در نیمه دهه 70 میلادی و عدم همراهی با مرحوم ملا مصطفی شد. تاریخ را بخوانید.جلال و نیروهای نسبتا مستقل تر کرد مانند فواد معصوم هیچوقت قرائت بارزنی ها از تاریخ مردم کردستان عراق نپذیرفتند و کنار آمدن ملا مصطفی با صدام حسین را برنتابیدند.آنها بازیچه صدام حسین و حکومت وقت ایران شدند و عواقب آن را هم دیدیم اما تاوانش را مردم کرد پس دادند. اشتباه در اشتباه".

قضاوت این مقام کرد با توجه به تجربه تاریخی کردستان عراق تا چه میزان دقیق و قابل اعتناست؟ نکته مناقشه برانگیزی ست که می توان بر روی آن بحث کرد. بیشتر به این دلیل که در میان رهبران محلی و سیاستمداران مطرح کرد، هیچ معلوم نیست  آنها الزاما با دیدگاه های بارزانی موافق بوده باشند. نه به این معنا که آنها با مسئله خود مختاری کردستان عراق مخالف بودند (حتی خارج از چارچوب های عرفی در اداره مناطق خود مختار) بلکه بیشتر به این اعتبار که مطرح کردن موضوع استقلال تمام عیار منطقه اقلیم از خاک عراق به لحاظ تبعی محدود به این منطقه نخواهد شد و پیامد های ویرانگر و غیر قابل پیش بینی برای سایر مناطق همجوارکردستان ، بقیه استان های عراق با ترکیب سنی و شیعه و صد البته امنیت منطقه به دنبال خواهد داشت. آنگاه آیا مسعود بارزانی و پارلمان اقلیم چندان محق و قادر خواهند بود  اززیر بار تبعات ویرانگر آن شانه خالی کنند؟. اینکه می گویند بقیه عراق و منطقه به ما مربوط نیست !!که نشد حرف و استدلال !.در یک نمونه واضح از این نگرانی های به گفته منابع و تحلیل گران سیاسی محلی"عمیقا نگران کننده وتنش زا"، روز 4 شنبه شورای استان کرکوک با مشارکت این استان در همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان موافقت کرد.در حالی که هم بغداد و هم تهران، آنکارا، واشنگتن،اتحادیه اروپا و مجامع بین المللی (هریک بنا به دلایل خود) با این همه‌پرسی به شدت مخالفت کرده اند. هاله نورالدین، عضو شورای استان کرکوک گفته" روز سه‌شنبه 29 آگوست، شورا با حضور نجم الدین کریم استاندار کرکوک با همه پرسی 26 سپتامبر موافقت کرده است.".حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق این تصمیم را غیرعاقلانه و یک مساله اشتباه بزرگ توصیف کرده است. "رشد الصالحی" رئیس جبهه ترکمانی نیز این اقدام را به شدت محکوم کرده است.در همین حال" نصرالدین سندی" رئیس هیئت مناطق کردستان نیز گفته "طی روزهای گذشته شهرستان‌های سنجار، خانقین و توابع آن‌ها با شرکت در همه‌پرسی موافقت کردند. شهرستان‌های شیخان، مخمور و سهل نینوا نیز خواهان همه‌پرسی شده اند".آیا قابل قبول است بارزانی و دولت اقلیم از تبعات تصمیم شان بر تمامیت ارضی عراق، بی ثباتی منطقه و به راه افتادن موج خشونت ها ی محلی بی اطلاع بوده باشند؟. 

پاسخ منفی یک ساده انگاری محض تمام عیاراست.آنها به خوبی می دانند فعال کردن دومینوی تجزیه عراق محدود به کردستان نخواهد ماند و سایر گسل های جمعیتی ،قومیتی و مذهبی عراق را فعال خواهد کرد. ادعای بارزانی مبنی بر " رفراندم یک موضوع صرفا محلی و کردی ست" با نگاهی استراتژیک، مطلقا با واقعیت انطباق ندارد.خواست بارزانی بی شک خواستی نخواهد بود که تبعات آن حتی در بدترین وضعیت فقط دامن خود عراق را بگیرید و مسلما خشونت در منطقه را نهادینه خواهد کرد. اودر پس بی اعتنایی به خواست جامعه جهانی ،همسایگان و متحدان عراق،با ابرام بر ساده جلوه دادن تصمیماتش نمی تواند صورت مسئله را بی اهمیت نشان داده و همه را در برابر کار به قول او "تمام شده "قرار دهد. دولت اقلیم و شخص آقای بارزانی می گویند "عراق دیگر امن نیست، جای ما هم نیست!". بسیار خب!،از جنبه تئوریک او خود را محق به بیان نظراتش می داند.اما از جنبه عملی زمانی که نه جامعه جهانی، نه مجامع حقوقی بین المللی ، نه همسایگان عراق خصوصا ترکیه و ایران و نه حتی اتحادیه اروپا و ایالات متحده با او همراه و همفکر نیستند،دیگر نه می تواند و نه حق دارد از زیر بار تبعات آنچه که همه را به شدت نگران کرده شانه خالی کند. اکنون از موضعی بین المللی و استراتژیک حق داریم نگران باشیم. اگر بارزانی و پارلمان اقلیم می گویند لازم است واقعیت را پذیرفت!،بسیار خب، پس متقابلا همه واقعیت را ببینید و بپذیرید و مسئولیت آن را هم قبول کنید.منطقه مطلقا تحمل یک آشوب و ناامنی دیگررا ندارد.
matinmos@gmail.com