۰ نفر
۵ فروردین ۱۳۹۷ - ۱۳:۳۳

ابراهیم بهادرانی*

 برخی دیدگاهها بر این باور است که اقتصاد بدون نفت یعنی اینکه نفت را از اقتصاد باید کنار گذاشت و گفت که بقیه اقتصاد را بدون نفت چگونه می توان اداره کرد،در حالی که تجربه کشورهای موفق مثل نروژ نشان می دهد که باید از پتانسیل نفت برای ایجاد ارزش افزوده، در بخش های دیگر سرمایه گذاری و راه انداختن بقیه بخش ها استفاده کرد.

بهتر است به جای صادرکردن نفت خام و بعــد واردکردن محصولات آن به کشور، همانگونه که در بخش پتروشیمی و صنایع مربوطه اقدام شده است، نفت خام را در صنایع بالا دستی و پایین دستی به کار گرفت و با ایجاد ارزش افزوده برای کشور، هم وابســتگی به نفت را کاهش داد و هم آن را پایه ای برای رشد سایر بخش ها قرار داد. بنابراین از این نعمت خدادادی باید به نحو مطلوب استفاده کرد، یعنی به جای صدور نفت خام باید سرمایه گذاری و ایجاد ارزش افزوده کرده و تا حد امکان کالاهای نهایی را صادر کرد.

حتما این شیوه که نفت خام صادر شود و بعد کالای ساخته شده با ارزش افزوده بیشتر، از خارج از کشور وارد شود، به زیان اقتصاد کشور است؛چراکه در این صورت هم اشتغال برای خارجی ها ایجاد می شود و واقعیت این است که فقط در بخش نفت نیست که مدیریت اشکال دارد بلکه در بقیه بخش ها نیز لازم است که تخصیص بهینه انجام بگیرد.

براساس گزارش های جهانی ایران رتبه دهم و در بدبینانه ترین حالت رتبه چهاردهم را از نظر قدمت آثار تاریخی، در جهان داراست. اما از این ثروت چگونه استفاده می شود؟ بنابراین باید نوع سیاستگذاری و مدیریت را تغییر داد. چرا کارگر را در سهام شرکتها سهیم می کنند؟ میخ واهند این احساس را در او به وجود بیاورند که این مال متعلق به او هم هست تا او هم به بهترین نحو ممکن با آن برخورد کند.

 مسئله بعدی نوع مدیریت ماست؛ این نوع مدیریتی که در حال حاضر اعمال می شود همین نتیجه را خواهد داشــت. ما از پتانسیل ها و امکانات خود استفاده بهینه نمی کنیم. یک مثال روشن به آغاز دوران تحریم ها برمی گردد. در سالهای 90 تا 92 که  تحریمها شـت گرفت، بنابر آمار آنکتاد، سرمایه گذاری خارجی که به کشور وارد شده است ۴.۶میلیارد دلار بوده است؛حال آنکه درهمان بازه زمانی  ترکیه ۱۴۵میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کرده است.

این تفاوت به نوع مدیریت ما برمی گردد، وقتی نوع مدیریت و سیاستگذاری ما به گونه ای است که سرمایه افرادی که می خواهند به ایران بیایند امنیت ندارند و سیاستگذاری های مان برای آنها نوسان ایجاد می کند و فضای کسب وکارمان بین ۱۸۰ کشور دنیا در رده ۱۳۰-۱۴۰ قرار می گیرد، طبیعی است که سرمایه گذار به ایران نیایند. مرحوم دکتر فرهنگ، رئیس اســبق انجمن اقتصاددانان ایران همیشــه می گفت که »سرمایه گذار مانند کبوتر است، هر کجا دانه ببیند می نشیند و با کوچکترین صدا به پرواز درمی آید.« واقعا هم همین است. اگر ما بخواهیم از امکانات کشور به درستی استفاده کنیم باید ابتدا کلیه امور را سامان بدهیم.

مشکل اینجاست که در کشور از این پتانسیل ها استفاده نمی شود و مدام مصوبه و قانون تصویب می شود کــه همین ها نیز برای کشور مشکل ایجاد می کنند، چرا که وقتی قانون و دستورالعمل زیاد باشد با هم مغایرت پیدا می کننـد و هر کس یک زاویه از آن را می بیند، به همین دلیل هم افزایی در کشور ایجاد نمی شود. بنابراین اگر بخواهیم از نفت استفاده بهینه کرده و از سایر امکانات هم به بهترین نحو استفاده کنیم باید به سمت سیاستگذاری و مدیریت صحیح کشور رفته و کارآفرینان را با ایجاد رقابت تشویق کنیم تا کسانی که توانایی فعالیت بهینه ندارند حذف شوند و افراد شایسته تر باقی بمانند. در این صورت می توان به تدریج از منابع نفتی برای تعالی کشور استفاده کرد.

* مشاور عالی رییس اتاق تهران

 

 

 

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 765072

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 14 =