در سال ۹۷ آب به دریاچه ارومیه می‌رسد؟/ تاخیر یک‌ساله احیاء

نیو صدر: برخلاف اتفاقات مثبتی که به مدت  ۳سال در دریاچه ارومیه رخ داد، سال پیش خبرها برای این دریاچه اصلاً خوب نبود؛ در سالی که قرار بود طبق برنامه ستاد احیا، روند نجات دریاچه ارومیه از سمت تثبیت به احیا حرکت کند، تراز بزرگ‌ترین دریاچه آب‌شور ایران کاهش هم پیدا کرد.

ستاد احیا دریاچه ارومیه در ابتدای شروع کارش، مطالعات گسترده‌ای روی دریاچه ارومیه انجام داد و در سال ۱۳۹۳ برنامه‌ای ۱۰ساله برای احیا دریاچه و بازگشت آن به تراز اکولوژیک خود ارائه داد.

۳ سال اول؛ احیا دریاچه ارومیه کمی جلوتر از برنامه

هدف ۳سال اول این برنامه تثبیت میزان آب دریاچه و جلوگیری از ادامه کاهش تراز آن بود، مسعود تجریشی، مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد دریاچه ارومیه درباره این برنامه به خبرآنلاین گفت: درزمانی که ستاد احیا تشکیل شد، افرادی که در کارگروه حضور داشتند، گفتند که اگر تراز دریاچه را تثبیت نکنیم هم دریاچه نابود می‌شود و هم طوفان‌های گردوخاک شروع می‌شوند و جمعیت ساکن آن منطقه باید جابجا شود.

این برنامه با موفقیت انجام شد و در کنار تثبیت در طی این سال‌ها تراز دریاچه ارومیه مقداری افزایش هم داشت، این موضوع دلایل مختلفی مثل وصل کردن سیمینه‌رود و زرینه‌رود، رهاسازی آب سدهای اصلی حوزه در برخی از مواقع سال و ... داشت.

سال چهارم و پنجم؛ وضعیت هشدار برای دریاچه

اما سال ۱۳۹۶ و اوایل امسال، زمانی که قرار بود برنامه از مرحله تثبیت وارد مرحله احیا شود تا سال ۱۴۰۳ تراز دریاچه ارومیه به تراز اکولوژیکش یعنی ۱۲۷۴.۱متر برسد، وضعیت روند مثبت احیا متوقف شد و تراز دریاچه کاهش هم پیدا کرد.

این موضوع ۳عامل مختلف داشت؛ یکی از این عوامل مربوط به بودجه بود. بخشی از بودجه ستاد احیا دریاچه ارومیه دیر پرداخت شد و این برخی از برنامه‌های مربوط به مرحله احیا را یک سال به عقب انداخت.

مسعود تجریشی در این رابطه توضیح داد: اقداماتی که آن زمان شروع کردیم نرم‌افزاری بود؛ از بخشی از بودجه برای کنترل سردهنه ها، ثبت میزان برداشت استفاده کردیم و همچنین تلاش کردیم که کشت از گندم به کلزا تغییر کند، چرا کلزا حدود ۴۰ درصد مصرف آب کمتری دارد و ارزش مادی محصول هم بیشتر است.

او در رابطه با عوامل دیگر گفت: دمای هوای سال ۹۶ دو درجه گرم‌تر از پارسال است؛ دقیقاً ۱.۸ گرم‌تر از سال گذشته از سویی بارش‌ها هم ۲۰درصد از پارسال کمتر شده، البته این دو عامل شرایط تثبیت را به خطر نمی‌اندازد و برقرار است. اما دیگر نمی‌توانیم به وضعیت سال ۱۳۹۵ برسیم.

سال ۱۳۹۷؛ ورود دوباره آب به دریاچه ارومیه؟

همه این اتفاقات باعث شده، روند احیا دریاچه ارومیه و رسیدن تراز آن به تراز اکولوژیک کندتر شود. به همین دلیل ستاد احیا دریاچه ارومیه برنامه دارد که امسال با سرمایه‌گذاری بیش از هزار میلیارد تومانی، ۴۸۸ میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه ارومیه کند تا این روند به‌نوعی جبران شود. این ستاد، در برنامه امسال خود ابراز امیدواری کرده است که دریاچه ارومیه تا سال ۱۴۰۴ احیا شود، یعنی یک تأخیر یک‌ساله در روند احیا.

پروژه ستاد احیا دریاچه ارومیه و هزینه‌های آن‌ها برای سال ۱۳۹۷ از این قرار است:

مسئولان امیدوارند با اجرایی شدن این پروژه‌ها، دریاچه ارومیه در مسیر احیا بازگردد، اما برخی از کارشناسان معتقدند صرف این هزینه‌های میلیاردی بازهم نمی‌تواند اشتباهات گذشته را در حوزه دریاچه ارومیه به‌طور کامل حل کند.

وينسنت پتی گروو مدیر اجرایی مرکز شناسایی و مدیریت آلودگی محیط‌های آبی دانشگاه ملبورن که چندی پیش برای همکاری با ستاد احیا دریاچه ارومیه به ایران آمده بود، دراین‌باره گفت: براساس چيزى كه من ديدم تاکنون كارهاى خوبى برای دریاچه ارومیه انجام شده ولى اين فقط یک شروع است، درياچه اروميه مانند ۲۰۰ سال قبل نمی‌شود ولى به نظر من این درياچه می‌تواند احيا شود.

۴۷۲۳۷