۰ نفر
۱۱ خرداد ۱۳۸۸ - ۱۲:۰۶

مدیر انیستیتو آکسفورد در ویتنام از تحقیقات بیماری در کشورهای فقیر سخن می‌گوید

جرمی فرار، مدیر واحد تحقیقات پزشکی دانشگاه آکسفورد در شهر هوشی‌مین ویتنام است. این واحد تحقیقاتی از 18 سال پیش با هدف رسیدن به سطح عالی تحقیقات پزشکی در زمینه بیماری‌های واگیردار آغاز به‌کار کرد. عواید مستقیم همکاری این واحد تحقیقاتی با بیمارستان بیماری‌های نواحی گرمسیری و سرویس سلامت در این شهر به نفع مردم ویتنام بوده است. فرار در گفتگویی که با بخش خبری نیچر انجام داد، گفت: «همزمان با پخش آنفلوآنزای H1N1 در سراسر جهان، هدف همکاری مراکز بین‌المللی سلامت باید کشورهای درحال توسعه باشد و عواید این تحقیقات نیز باید به‌صورت منصفانه‌ای بین تمامی شرکا به اشتراک گذاشته شود».

چرا منشاء بسیاری از بیماری‌های واگیردار نوظهور کشورهای درحال‌توسعه است؟
دلایل متعددی وجود دارد. اکثریت جمعیت دنیا در این کشورها زندگی می‌کنند، بنابراین احتمال این‌که بیماری‌های انسانی بیشتری از این مناطق ظهور کند، بسیار بیشتر است. از آن‌جایی که این کشورها به‌سرعت شهرنشین شده‌اند، جمعیت بیشتری در مناطق کوچک ساکن شده‌اند و تراکم افراد بالاتر است. همین امر باعث می‌شود بیماری به‌سرعت پخش شود.
به‌علاوه بسیاری از بیماری‌های مسری که در گذشته به‌وجود آمده‌اند، به‌نحوی با حیوانات مرتبط بوده‌اند. تماس افراد با حیوانات، چه در مزرعه و چه در حیات وحش، در کشورهای درحال توسعه به‌مراتب بیشتر از کشورهای توسعه‌یافته است. بنابراین شانس این‌که عامل عفونی بتواند از مرز گونه‌ها عبور کند خیلی بیشتر است. دیگر فاکتور مهم در این زمینه توسعه و پخش مقاومت دارویی است که مشکلی بسیار مهم در این مناطق است. این موضوع می‌تواند مهم‌ترین مشکل بیماری‌های عفونی در قرن بیست و یکم باشد.

با توجه به این‌که بیشتر این بیماری‌ها منشاء حیوانی دارند برنامه تحقیقاتی بین‌المللی در این زمینه چیست؟
ما به‌طور جدی نیاز داریم که سلامت حیوانات را بهتر بشناسیم و از ارتباط بین انسان و حیوان در این زمینه بیشتر آگاه باشیم. هم‌چنین باید بدانیم مرز بین گونه‌ها چیست؟ و یا چه چیزی مانع از جهش بیماری از حیوان به انسان می‌شود؟ در مورد بهداشت و سلامتی انسان با سرمایه‌گذاری‌های روزافزونی روبرو هستیم و ظرفیت‌های علمی و پزشکی در این مورد بسیار بالاست، اما متاسفانه بخش دامی به‌خصوص در کشورهای درحال توسعه یک قدم عقب‌تر است. پس باید بین این بخش‌ها ارتباط موثرتری برقرار شود. این، مشکلی مهم در سطح ملی و بین‌المللی است که باید به آن رسیدگی شود.

دانشگاه آکسفورد چگونه به این موضوع رسید که باید واحدی تحقیقاتی در ویتنام راه‌اندازی کند؟
ایده ایجاد این مرکز تحقیقاتی با همفکری بیمارستان بیماری‌های گرمسیری، سرویس سلامت شهر هوشی‌مین، دانشگاه آکسفورد و مرکز Wellcome Trust انگلیس به‌وجود آمد. در سال 1991 / 1370 یک مرکز کوچک تحقیقاتی در این شهر راه‌اندازی شد که کم‌کم رشد کرد و بال و پر گرفت. مثال‌های زیادی در زمینه چنین همکاری‌هایی در سطح بین‌المللی وجود دارد. اما به‌نظر من عنصر مهم در موفقیت این همکاری‌ها این است که مرکز ثقل این کارها باید در جایی باشد که نیازها بزرگ‌ترند وعادات و رسوم قومی و زیرساخت‌ها و مدیریت در آن وجود داشته باشد.

چگونه می‌توان این کار را با انواع سنتی همکاری‌های بین‌المللی مقایسه کرد؟
به‌صورت سنتی، گروه کوچکی از افراد در کشورهای درحال توسعه یک دوره طولانی‌مدت در غرب تحت آموزش قرار گرفته‌اند. اما اغلب این افراد به کشورهای خود بازنگشته‌اند، به دلایل مختلف، مثلا استنباط کرده‌اند نمی‌توانند آموزش‌هایی را که دیده‌اند در کشورهای خودشان پیاده کنند، یا این‌که به‌سرعت درگیر کارهای اجرایی شده‌ و در جامعه علمی غرق شده‌اند. بردن موقعیت‌های آموزشی به کشورهای درحال توسعه بهترین شانس را به علم می‌دهد تا به‌صورت جهانی پخش شود.

اصلی‌ترین موانع حرکت دادن تحقیقات و دوره‌های آموزشی به‌سمت کشورهای درحال توسعه چیست؟
اشیاق عظیمی در بسیاری از کشورهای سراسر دنیا برای برخورداری از چنین حرکتی دیده می‌شود. اما موانعی هم بر سر راه وجود دارد. یکی از این موانع منطق است. پژوهشگری که در کشورهای درحال توسعه کار تحقیقاتی انجام می‌دهد، با مشکلات و پیچیدگی‌هایی روبروست که هیچ‌گاه در یک آزمایشگاه واقع در لندن یا پاریس دیده نمی‌شود. مشکل زبان و فرهنگ هم هست. اما اگر انعطاف‌پذیر و ریسک‌پذیر باشید، این مشکلات در نهایت قابل حل کردن است. اغلب این مشکلات در برابر منافعی که عاید شما و دنیا می‌شود، قابل قیاس نیست.

وقتی همکاری‌های بین‌المللی دستخوش طوفان و اشتباه می‌شوند، مثل وقتی‌که یک مرکز تحقیقاتی آمریکا در جاکارتا تهدید به تعطیلی شد، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا می‌توان از بروزچنین مشکلاتی در آینده جلوگیری کرد؟
اشتراک، کار بسیار خوبی است و هرکسی به آن علاقه دارد. اما درجه آن در هرکسی متفاوت است و نیاز به زمان دارد تا بتوان این اعتماد را به‌وجود آورد. شاید باید زمان بگذرد تا افراد با فرهنگ‌های متفاوت و کشورهای مختلف که با یکدیگر همکاری می‌کنند، بفهمند همه آن‌ها به یک اندازه از این همکاری سود می‌برند.
اما اشتراک یک خیابان یک‌طرفه نیست. یعنی کشورهای توسعه‌یافته فقط نباید به‌فکر گرفتن نمونه و ویروس و تحقیق از کشورهای درحال‌توسعه باشند؛ بلکه باید اشتیاقی واقعی به‌خصوص از طرف آن‌ها در زمینه اشتراک منافع به‌صورت کاملا منصفانه بین طرف‌های کار وجود داشته باشد. فکر می‌کنم منصفانه باشد که بگویم در 30 سال گذشته چنین چیزی نبوده است.


نیچر- 28 می- ترجمه: فریبا فرهادیان

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 9764

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 2 =