گفت‌وگوی اختصاصی خبرآنلاین با شوالیه آواز ایران بر مزار شمس

معصومه جوادی‌نسب:  شوالیه آواز ایران چهارشنبه 19 آبان به خوی رفت تا بر مزار شمس بخواند. طنین صدایش با اشعار مولانا در فضای شورانگیز مردمی که آمده بودند صدای او را بشنوند، در باد می پیچید. آنچنانکه چشمانت را اشکبار می کرد.

این بار نیز شمس‌شناسان، شمس‌پژوهان و شمس‌دوستان گرد هم آمده بودند تا در حاشیه بزرگداشت حضرت شمس، از صدای او که تمام این سال ها مروج شمس و مولانا بوده، تجلیل کنند. اهدای نشان شمس تبریزی توسط دکتر محمدعلی موحد پیر و پیشکسوت مولوی‌شناسان و شمس‌پژوهان و اهدای نشان طلایی بنیاد مولانا توسط اسین چلبی بیست‌ودومین نواده مولانا به استاد شهرام ناظری نیز بهانه کاملی شد تا با او به گفت‌و‌گو بنشینیم. دیدار ما درهتل ثمین خوی، فرصتی بود تا گپ‌وگفتی کوتاه  با او داشته باشیم که مشروح آن را می خوانید:

شما چطور با مولانا آشنا شدید و با اشعارش انس گرفتید؟
من کارم آواز بوده و از بچگی هم استاد ادبیات داشتم، مثل استاد بهزاد کرمانشاهی و زمانی هم که تهران بودم در خدمت شفیعی کدکنی و مهدی اخوان ثالث کسب فیض کردم و با ادبیات ریشه ای تر برخورد کردم و طبیعتاً به مولوی هم علاقه مند بودم.  مولوی روحم را پر می کرد. چون مولانا، فضای فکری و روحی آدم  را می سازد.

فضای آثار شما بیشتر حماسی است درحالی که فضای مولانا بیشتر عرفانی است ؟ چگونه این دو فضا را در آثارتان جمع کرده اید؟
من به دلیل علاقه شخصی ظرف بیست سال اخیر، روی این موضوع، کار کرده ام. من در حالی که روی اشعار حماسی کار کردم ، روی منظومه های عرفانی هم کار کردم . متاسفانه روی منظومه های عرفانی هم کار نشده است. البته اینها با هم منافات ندارند. شعر مولانا هم جنبه حماسه دارد؛ یعنی تغزلی است که به حماسه هم شبیه است.

پیش از شما تمایل به آثا مولانا خیلی کم بود. چرا؟
بله. درست است تمایل به اشعار مولانا خیلی کم بوده، به فردوسی که اصلا تمایلی نبوده، شاید نیم درصد هم نبوده. از طرف دیگر شما اگر صاحب یک صدای خیلی عالی باشید و ردیف دان هم باشید، الزاما دلیل نمی شود که بتوانید فردوسی یا مولانا را خوب بخوانید. شاید برای همین هم بوده  که تاکنون نشده. به خاطر مجموعه این دلایل من ابتدا روی متون قدیمی و باستانی ایرانی و روی اسطوره ها کار کردم.

تاثیر  آثار موسیقی بر فرهنگ عمومی را چگونه می بینید؟ به نظر شما آیا حضورتان در شهرستان ها مثل این سفرتان تاثیری بر تعالی فرهنگ عمومی دارد؟
مردم به موسیقی دل بسته اند. موسیقی فرهنگ را رشد می دهد. اما این تاثیرها در اجرای برنامه ها را نباید مقطعی دید. ممکن است در کوتاه مدت مردم را به وجد بیاورد، اما رشد فرهنگ در بلند مدت شکل می گیرد. کنسرت ها روی مردم اثر بخش است. من تاثیر صدا را کامل و به تجربه در این سالیان دیده ام. مردم با حسی که در موج صدا هست، رابطه برقرار می کنند. می گویند ما از صدا و پایین و بالا رفتن های صدا، لذت می بریم. وقتی بالا و پایین می روید، آدم را با خود به پایین و بالا می برید. توجه داشته باشید که موسیقی اصیل همین است؛ این خاصیت موسیقی است، خاصیت یک زبان جهانی.

خانم چلپی گفتند که صدای شما مروج اندیشه مولاناست . شما خودتان تاثیر موسیقی را بالاتر میداند یا اشعار مولانا را که  می خوانید؟
ایشان البته بزرگواری فرمودند. این مولاناست که روح ما را زنده کرده است. مولانا و شمس تمام وجود مرا در برگرفته‌اند، این یک موهبت بی نظیر از طرف خداوند است. بی شک شعر موسیقی یکدیگر را تکمیل می کنند. اینها در مقابل هم نیستند. مکمل هم اند. زبان مولانا و اندیشه شمس در ذات خودشان موسیقی اند. اگر گوش دل بسپاریم این موسیقی را خواهیم شنید. غزل های مولوی خودش موسیقی است.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

این حسی که می گویید در موج صدا هست، چقدر برگرفته از مفاهیم اشعار است؟
عرض کردم که قابل تفکیک نیستند. هر دو در این تجلی صدا موثراند. 

استاد! شما در کشورهای محتلف برنامه اجرا کرده اید. این تاثیر را در آنجا چگونه می بینید؟
امروز مردم جهان استقبال  بی نظیری از اندیشه های مولانا می کنند. باید در شناساندن استاد مولانا هم بکوشیم. همین برنامه ها بر مزار شمس بسیار موثر است . آنها تشنه افکار و اندیشه های شمس و مولانا هستند. ما نباید از این امکان غفلت کنیم. من هر جا برنامه اجرا کرده ام این نیاز را در میان مردم کشورهای دیگر حس کرده ام. جهان آشفته امروز نیازمند مولاناست. ما هم هر چه داریم از عنایت خداوند و برکت اندیشه های ناب مولوی است.