نیو صدر: توافقنامه پاریس خوب است یا بد؟ پاسخ به این سوال زیست‌محیطی در شرایط امروز به موضوعی عجیب بستگی دارد؛ اینکه شما در کجا دنیا و در کدام گروه سیاسی هستید.
برای مثال اگر فردی در آمریکا و جزو گروه جمهوری‌خواه باشید، قطعا به دلایل مختلف این توافقنامه را بد می‌داند. نتیجه همین موضوع هم خروج آمریکا از توافقنامه پاریس با تصمیم دونالد ترامپ بود. اما اکنون شرایطی مشابه با این اتفاق در ایران رخ داده، این توافقنامه در مجلس امضا شده، شورای نگهبان آن را تایید نکرده است و گروهی از افراد در مصاحبه‌های مختلف بارها از بدی‌های این توافقنامه می‌گویند.
از سویی گروهی دیگر از سیاستمداران و کارشناسان ایرانی هم بارها اعلام کرده‌اند که ایران باید این توافقنامه را تصویب کند. در همین رابطی چندی پیش محمدجواد ظریف و بیژن زنگنه وزیر امور خارجه و وزیر نفت برای رییس جمهور نامه‌ای نوشتند و از او خواستند تا این توافقنامه حتما امضا شود.
واقعیت توافقنامه پاریس چیست؟
ماجرای امضا چنین توافقی که این روزها انتقادات فراوانی نسبت به آن شده به حدود ۵۰ سال پیش برمی‌گردد. آن زمان دانشمندان به این نتیجه رسیدند که انتشار گازهای گلخانه‌ای منجر به افزایش دمای کره زمین می‌شود و تغییر دمای زمین می‌تواند تمام معادلات مربوط به آن را نابود کند؛ افزایش سیل، خشکسالی، آتش‌سوزی، حوادث طبیعی، انقراض بسیاری از حیوانات، زیرآب رفتن جزایر و ...
همین مسائل باعث شده بود که سران جهان سال ۱۹۹۵ در برلین دور هم جمع شوند و به دنبال راهکاری برای نجات آینده کره زمین باشند.
اما رسیدن به چنین توافقی اصلا کار آسانی نبود، ۲۱ بار سران کشورها تا شهرهای مختلف جلسه برگزار کردند تا سرانجام ۲۰ سال به بعد همگی یک توافقنامه را امضا کنند. در سال ۲۰۱۵ سران بیش از ۱۵۰ کشور در پاریس به این توافق رسیدند، توافقی که برخی آن را تاریخی دانستند.
این توافقنامه به توافقنامه پاریس مشهور شد.
شروع کننده اولین شورش علیه «پاریس»؛ دونالد ترامپ
اما توافنامه پاریس برای همه یک توافقی تاریخی نبود. از همان ابتدای امضا آن برخی دانشمندان نسبت به این موضوع که هیچ مکانیزم اجباری در آن وجود ندارد انتقاد کردند و اعلام کردند «پاریس» نمی‌تواند منجر به نجات جهان از بزرگترین بحران زیست‌محیطی قرن بشود.
از سویی گروه بزرگ دیگری هم مخالف چنین توافقی بودند، گروهی وابسته به شرکت‌های نفتی که کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به منظور کاهش درآمد آنها است.
دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا هم یکی از بزرگترین سیاستمردان اهل این گروه است. او پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قول داده بود که از آمریکا را از توافقنامه پاریس خارج می‌کند و قول خود را هم عملی کرد. روز گذشته هم او یک بار دیگر در توییتر خود از این توافقنامه انتقاد کرد:
«توافق پاریس آن چنان که تصور می شد برای پاریس خوب عمل نکرد. اعتراض ها و آشوب های سراسری در فرانسه از سر گرفته شده است. مردم فرانسه نمی خواهند پول هنگفتی به کشورهای جهان سوم بدهند تا شاید از محیط زیست حفاظت شود. آنها (معترضان فرانسوی) شعار می دهند ما ترامپ را می خواهیم!»
آمریکا یکی از بزرگترین منتشر کننده‌های گازهای گلخانه‌ای است و تصمیم ترامپ تاثیر زیادی روی آینده کره زمین گذاشته است. اما از سویی یک مقاله جدید نشان داده که خروج آمریکا از توافقنامه پاریس باعث کاهش تعهد دیگر کشورها نسبت به این تعهدنامه هم شده است.
موسسه امور بین‌الملل و اروپا در گزارش خود یک هفته پیش منتشر شد در این رابطه نوشته است: «اثر ترامپ» منجر به تقویت نیروی قوی علیه توافقنامه پاریس شده که قبلا امیدوار بودیم برای مقابله با تغییراقلیم نتیجه بدهد.
«اثر ترامپ» بر ایران؛ موج انتقادات بر توافقنامه پاریس از چه زمانی شروع شد؟
اما به نظر می‌رسد موضوعی که موسسه امور بین‌الملل و اروپا از آن به عنوان «اثر ترامپ» نام برد، یکی از عوامل مخالفت با توافقنامه پاریس در ایران هم باشد، چراکه درست مدتی بعد از انتشار شایعاتی مبنی بر خروج آمریکا از توافقنامه پاریس، در ایران هم بحث‌هایی در این باره شروع شد. توافقی که در مجلس تصویب شده، فعلا تائید نشده و برخی رسانه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی با استناد به اقدام ترامپ از حضور ایران در این توافق زیست‌محیطی انتقاد کردند.
برای مثال در برنامه تلویزیونی ثریا که تابستان سال پیش بعد از خروج آمریکا از توافق پاریس منتشر شد، سید مجتبی امامی عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) از حضور ایران در توافقنامه پاریس برای شرکت در توافق‌اقلیمی پاریس انتقاد کرد. یکی از اساتید دانشگاه تربیت مدرس هم در گفتگوی تلفنی، تغییر اقلیم را واقعی ندانست، گفته شد که عدم توافق پاریس منجر به تحریم ایران می‌شود و ...
اما نکته قابل توجه درباره این مسائل، انتقاد فقط یکی از گروه‌های سیاسی نسبت به توافق زیست‌محیطی پاریس و در مقابل دفاع گروه دیگر از آن بود.
حمله دوباره به توافق پاریس؛ اینبار به هدف ظریف و زنگنه
اما حالا بعد از نامه جواد ظریف و بیژن زنگنه برای رییس جمهور برای تصویب هرچه زودتر توافقنامه پاریس دوباره موج دیگری از حملات نسبت به «پاریس» آغاز شده.
در روز ۲۶ آبان وزرای امور خارجه و نفت در دو نامه جداگانه به رییس جمهوری، خواستار تسریع در روند تصویب الحاق ایران به کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل و تصویب آن پیش از اجلاس آذرماه این کنوانسیون شدند. ظریف در نامه خود نوشته بود: «به استحضار می‌رساند بحث تغییر آب و هوا برای چندمین‌بار است که طی یک دهه اخیر در شورای امنیت به عنوان بالاترین نهاد امنیتی بین‌المللی سازمان ملل متحد طرح می‌گردد. این اتفاق بیانگر اهمیت روزافزون معضلات ناشی از تغییر آب و هوا در عملکرد شورای امنیت است که به تناوب و در برهه‌های مختلف توسط کشورهای غربی که ریاست دوره‌ای این شورا را بر عهده می‌گیرند، اینبار توسط سوئد به عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت در دستور کار شورا قرار گرفته و تدریجاً موضوع را به رویه‌ای نانوشته تبدیل می‌کند.
به این ترتیب، شورای امنیتی عملاً به موضوع تغییر آب و هوا به عنوان موضوعات امنیت بین‌المللی، ورود پیدا کرده است که در آینده می‌تواند پیامدهای منفی برای کشورهای مختلف بخصوص جمهوری اسلامی ایران دربر داشته باشد، کشورهای مخالف طرح این موضوعات در شورای امنیت، روسیه و چین و جنبش عدم تعهد، به مرور زمان و به دلایل مختلف، حساسیت خود را از دست داده و در آینده حتی ممکن است با آن همراهی کنند.
با عنایت به شکل‌گیری مقررات و هنجارهای حقوقی بین‌المللی در زمینه تغییر آب و هوا در سطح جهانی از جمله از طریق موافقتنامه پاریس، ضرورت تسریع در مراحل تصویب موافقتنامه مذکور در مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان و اجرای آن بر اساس برنامه مشارکت ملی کشورمان و الزامات ناشی از مفاد موافقتنامه احساس می‌شود، ارائه توجیهات و پاسخگویی فعال دستگاه‌های تخصصی ذیربط به نگرانی‌های احتمالی می‌تواند مسیر را به این منظور هموار نماید و باعث شود اقدام قانونی کشورمان به موقع و با در نظر گرفتن منافع کشور انجام پذیرد.»
دقیقا از زمان ارسال همین نامه توسط ۲ وزیر کشور دوباره موج جدیدی از انتقادات نسبت به توافقنامه پاریس از طریق گروهی از رسانه‌ها آغاز شده.
42237
نظر شما