چرا قیمت کالاها همپای قیمت ارز  کاهش نمی‌یابد؟

 در حالی امروز هر دلار در کانال ۹ تا ۱۰ هزار تومان نفس می کشد که چندی قبل برخی شمارش معکوس برای رسیدن آن به ۲۵ هزار تومان را آغاز کرده بودند .

زهرا علی اکبری-  خرید و فروش های غیر واقعی و صوری، در حاشیه خیابان در عین تعطیلی صرافی‌ها از یک سو فشاری شدید را به بازار وارد می‌کرد و از سوی دیگر ربط دادن موضوع گرانی کالاها به رشد بهای دلار، بازار را در وضعیتی نامتعارف قرار داده بود.  امروز اما با ریزش قیمت ارز و ماندگاری‌اش در کانال ۱۰ هزار تومان سئوالی به اشتباه در محافل خبری و در میان افکار عمومی مطرح می شود که می‌توان بدان پاسخی متفاوت داد.  برخی با استناد به کاهش بهای ارز در بازار می پرسند چرا با وجود کاهش قیمت دلار، کالاها ارزان نمی‌شوند؟ به این ترتیب مطالبه افکار عمومی برای کاهش قیمت کالاها بی پاسخ مانده است. 

بازار لوازم خانگی

 کالا با کدام ارز وارد می‌شود؟

 بر اساس تصمیمات اتخاذ شده ۲۵ قلم کالای اساسی در ایران شامل اقلام خوراکی پرمصرف و همچنین دارو با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور می شود. این در حالی است که سایر اقلام مجاز وارداتی نیز با ارز نیمایی امکان ورود به کشور را دارا هستند.

 آن چنان که پیشتر پدرام سلطانی گفته است بخش عمده ای از واردکنندگان ترجیح می دهند در صف دریافت ارز پتروشیمی که به نرخ هشت هزار تومان فروخته می شود، بمانند تا ارز حاصل از صادرات غیرنفتی که با قیمتی بالاتر یا به عبارت دیگر با نرخ سامانه سنا، قیمت گذاری می شود را بخرند.

 به این ترتیب فاصله قیمتی میان ارز سامانه نیما با ارز بازار آزاد وجود دارد و در نتیجه بالا و پایین شدن قیمت ارز در بازار آزاد بر روند واردات کالاها تاثیری باقی نمی‌گذارد.

 به عبارت دیگر درست در روزهایی که قیمت ارز پایش را برای رسیدن به خط بیست هزار تومان دراز می کرد، کالاهای اساسی همچنان با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد کشور می شد و حتی در بهار تمامی اقلام وارداتی این وضعیت را دارا بودند. شرایطی که منجر به بروز اتفاقات عجیب و غریب و قرار گرفتن رانت حاصل از تفاوت نرخ ارز در جیب عده ای معدود گردید. داستان اما بعدها تغییر شکل داد و واردات کالاهای غیر اساسی منوط به دریافت ارز از سامانه نیما شد. سامانه‌ای که  صادر کنندگان غیرنفتی اعم از پتروشیمی تا ... ارز خود را برای فروش بدان وارد می کنند.  حالا صادرکنندگانی که حجم صادراتشان کمتر از یک میلیون دلار است از ورود به این سامانه معاف شده‌اند.

 ممنوعیت واردات از منظری دیگر

 افکار عمومی در حالی انتظار کاهش قیمت برخی کالاها نظیر خودروهای وارداتی، لوازم خانگی و دیگر اقلام مصرفی بادوام را دارند که این اقلام در فهرست ممنوعه‌های وارداتی قرار دارند به این ترتیب تفاوت قیمت ارز در بازار آزاد نمی تواند تاثیر مستقیمی بر قیمت این کالاها به جا بگذارد چرا که این اقلام فعالا مجوز ورود به کشور را دارا نیستند.

به این ترتیب تغییر در قوانین در حوزه آزادی یا ممنوعیت واردات است که سبب می شود قیمت این اقلام متناسب با ریزش نرخ ارز تغییراتی را تجربه نماید. در عین حال کالاهای تولید داخل نیز که وابستگی به واردات مواد اولیه دارند، با نگاه به شرایط پیش رو برای تامین مواد اولیه مورد نیازشان قیمت گذاری می شومند و انتظارات تورمی در این حوزه نقشی اساسی بازی می کند.  

 چرا قیمت‌ها بالا می‌رود

 باید توجه داشت نرخ ارز از مجدوده سه تا چهار هزار تومان در دی ماه گذشته به ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان در حال ماه گذشته و حالا رسیده است. تیره تر شدن چشم انداز آتی و ترس از رشد بهای ارز در کنار فشار روانی ناشی از تشدید تحریم ها دو دو مرحله مرداد ماه و آبان، فضا را برای کندگی قیمت ها فراهم کرد.

 به عبارت دیگر اگر تاثیر اتفاقات مذکور و ریزش ارزش پول ملی بر افزایش نرخ کالاها آنی باشد، تاثیر ریزش نرخ دلار بر آن "آتی" خواهد بود چرا که با توجه به تورم همیشه بالای ایران، انتظارات تورمی در دوره های جهش نرخ تورم، بیش از پیش خودنمایی می کنند. از این رو باید در نظر داشت معادله بازار معادله ریاضی نیست و در این فضا دو به علاوه دو، چهار نمی شود چرا که انتظارات تورمی، امکان جایگزینی کالا و ... در تعیین پاسخ این سئوال موثر است.  

 در این وضعیت اما این ریزش قیمت‌ها نیست که می‌تواند زمینه را برای تغییرات قیمتی کالا فراهم کند بلکه ثبات بازار ارز و مثبت شدن و قابل پیش بینی شدن آینده اقتصاد به تدریج تاثیرات خود را در بازار کالاها باقی می گذارد کما اینکه ممنوعیت‌ها در حوزه واردات و صادرات نیز به شدت تاثیرگذار است. به این ترتیب شاید بهتر باشد به جای طرح سئوال چرا قیمت کالاها همپای نرخ ارز نمی ریزد؟ این سئوال مطرح شود که شرط کاهش قیمت کالاها در بازار ایران چیست؟

۲۲۳۲۲۳

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1211920

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 1 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 7
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • IR ۰۹:۱۸ - ۱۳۹۷/۰۹/۲۱
    4 3
    یک دلیل بسیار ساده چون قیمت ارز با بگیر و ببند و کنترل شدید مردم به صورت تصنعی پایین نگه داشته شده. به محض برداشته شدن موانع و آزاد شدن مجدد بازار قیمت ارز مجددا به نرخ واقعی 17 تا 18 هزار تومان برمیگرده.
  • IR ۰۹:۳۶ - ۱۳۹۷/۰۹/۲۱
    3 3
    چون قیمت واقعی دلار را مواد غذایی هر کشوری تعیین میکنه قیمت واقعی دلار الان پنجاه هزار تومنه
  • مصطفي ف IR ۰۹:۴۸ - ۱۳۹۷/۰۹/۲۱
    0 0
    اين نظرات ما خوانده نشده پاك ميشه: دليلش كاملا واضحه: قيمتها با افزايش قيمت ارز بالا ميره مثلا كالاها با ارز 14000 تومن قيمت زده ميشن ارز ميشه 10000 تومن چرا كالا ارزون نميشه: خيلي ساده چون اين تفاوت قيمت باعث ميشه براي توليد كننده داخلي بصرفه كه توليد انجام بده و بفروشه حتي اگه 15 درصدم تخفيف بده بازم سود ميكنه چون حاشيه سودش شده 40 درصد. البته كساني كه اين تز رو ميدن حتما ميدونن اين باعث ميشه قاچاق رونق پيدا كنه. وقتي حباب ارز تخليه بشه اما حباب قيمتها تخليه نشه نتيجش ميشه رونق قاچاق. البته اين بالا نگه داشته شدن قيمتها هم كاملا برنامه ريزي شدس. يعني مسئولين با علم به اين موضوع با قيمتهاي نجومي مقابله نميكنن. هر روز خبر ممنوعيت واردات فلان كالا منتشر ميشه يعني همين. قيمتها عمدا بالا نگه داشته شده
  • IR ۱۰:۰۹ - ۱۳۹۷/۰۹/۲۱
    0 0
    این نظریه کاملا مبنای علمی دارد که موثرترین فاکتور در قیمت کالاهای وارداتی( و حتی تولید داخل) قیمت ارز می‎باشد زمانی که دلار افزایش پیدا میکرد با اینکه کالاها با قیمت 3500 تومانی دلار وارد شده بودند ناگهان با قیمت 15000 تومانی دلار قیمت خوردند و حال که قیمت ارز به حدود 10000 تومان رسیده است سودجویان بایستی قیمتها را با ارز فعلی حساب کنند نه اینکه سعی کنند تا جایی که می توانندکالاها را با قیمت بالا بفروشند و بر مبنای انتظار کاهش قیمت و رکود حاصل از آن، مجبور به کاهش قیمتها شوند.
  • حامد IR ۱۰:۵۹ - ۱۳۹۷/۰۹/۲۱
    2 0
    خب واضحه اصلا به اين دليل دلار پايين اومده كه دولت كلا همه كارهارو تعطيل كرده نه واردات انجام ميشه كه دلار نياز باشه ثبت سفارشات مسكوت مونده تو اين شرايط عمه من دلار ميخواد
  • NL ۰۱:۴۹ - ۱۳۹۷/۰۹/۲۲
    1 0
    خودت فهمیدی چی گفتی؟ تو دو خط بگو چی ؟
  • مهدی US ۱۴:۴۰ - ۱۳۹۷/۰۹/۲۲
    0 0
    . اینک به آنها گفته می شود آن پولی که شما در بانک داشتید یک چیز بد و لولویی بود به نام "نقدینگی" و "شبه پول" که تازه باید خوشحال هم باشید که شما را از شر آن پول ها خلاص کردیم! تازه اگر قرار باشد این پول های شما از وام گیرندگان پس گرفته شود، مکانیزم برگشتش همان سود بانکی است که آن هم از آنجایی که اگر از بیست درصد بیشتر باشد ربا هست که بسیار بد است، پس امکان پذیر نیست! حال که سرمایه زندگیتان رفت، اشکالی نیست، شما یک میلیون نفر می توانید بروید کارگری و کارمندی و کلفتی آن هزار نفر را بکنید و تازه خوشحال و شاد هم باشید که دارید "کار مولد" انجام می دهید!!! با کمی بالا رفتن ارزش ریال در برابر دلار، بدون بازگشت سرمایه سپرده گذاران بانکی، در واقع آن سودی که وام گیرندگان کسب کردند، تثبیت شده و به سود خالص واقعی بدل می شود. سیاسیون هم وانمود می کنند که انگار همه چیز خوب و عالی شد و هیچ اتفاق خاصی هم نیافتاده!!!