شش ویژگی‌ای که شخصیت یک استاد ارتباطات را متمایز کرده است

مناسب دیدم نکات مهم آن یادداشت را به بهانه پاسداشت مکتوب خبرآنلاین برای بازنشستگی استاد گرانقدرمان دکتر شکرخواه مجدد بازنشر دهم. ویژگی هایی که دکتر یونس شکرخواه را متمایز می کنند عبارتند از: 

۱) شخصیت فردی، شخصیت علمی و شخصیت حرفه‌ای دکتر شکرخواه تناقض و فاصله‌ای با هم ندارند. نمی‌توان این سه شخصیت او را تفکیک کرد. برای فردی در مرتبت او، این یک استثنا است.
در شخصیت فردی؛ شکرخواه، بیرون و درون ندارد. قلب او در نگاه و کلامش هویداست و هنری هم در مخفی کردن نیّاتش ندارد. احساسم این است که «ارتباط» با خدا و بنده خدا را اینگونه تعریف کرده است؛ با خدا کودکی می‌کند و با بندگان خدا مهربانی. و دلیل اصلی اینکه هر روز افتاده‌تر می‌شود، همین است که هر روز درخت وجود او بار بیشتری از معرفت و دانش می‌گیرد.

در شخصیت علمی؛ همزمان استادی پیشگام و دانشجویی متواضع است. کمتر استادی می‌توان یافت که چون او هنرمندانه با دانشجویش (هر آنکه از او می‌آموزد) رفاقت و رقابت کند و او را بالا بکشد. راز طراوت دانش او، یکی همین توأمانِ آموزش و آموختن است. دوم اینکه او ریشه در سنت دارد اما از فناوری عقب نمانده است. به همین دلیل، هم «آقا» و هم «آنلاین» است. و سوم؛ به تمام فضای ارتباطی و اطلاع‌رسانی، از مکتوب تا آنلاین و مجازی، از رادیو تا پلتفرم‌های چند رسانه‌ای؛ و از حیث تکنیک از خبرنویسی تا مستندسازی چیره دست است. او برای اهلِ دانستن، ذخیره‌ای تمام نشدنی است.

در شخصیت حرفه‌ای؛ جامع تجربه و علوم آکادمیک است. هر زندگی برای او، یک تحریریه است. یک خبر و یک روایت است. دکتر شکرخواه یک روزنامه‌نگار مولف به تمام معنا باقی مانده است؛ هنری بزرگ. علم و قلم او در کشاکش روزگار و رقابت آدم‌های رنگی، آسیب ندید. همین انسجام در اندیشه و عمل او را در صدر نشاند. چنانچه این عناوینند که باید شایسته شکرخواه بشوند، نه بر عکس.

۲) دکتر شکرخواه نَسب به خراسان می‌برد. خطّه‌ی ارتباطات‌خیز ایران! جمعیت کثیر مشهدی‌ها در میان اساتید و دست‌اندرکاران حوزه ارتباطات حکایتی است؛ از مهدی محسنیان‌راد، یونس شکرخواه، هادی خانیکی، حسن بشیر و احمد توکلی تا حسین انتظامی و علی‌اصغر محکی و دیگران. اما خوب که یونس شکرخواه محدود به دوستان مشهدی نشد و از سید فرید قاسمی تا فریدون صدیقی، یکی از لرستان و دیگری از خطه کردستان، از صمیمی‌ترین دوستانش هستند.

فراتر از این؛ شکرخواه متعلق به تاریخ ملیِ ارتباطات است. چه به واسطه پیشگامی و راه‌اندازی اولین روزنامه‌های آنلاین در ایران (جام‌جم آنلاین و همشهری آنلاین) و چه به لحاظ صاحب سبکی و ایده‌پردازی و تالیف ده‌ها کتاب، ترجمه و مقاله در حوزه‌های ارتباطات، روزنامه‌نگاری آنلاین و روابط عمومی.

۳) نقش دکتر شکرخواه در صحنه بین‌المللی ارتباطات نیز غرور انگیز است. نه به نمایندگی از دانشگاه و نه به عنوان سردبیر یک روزنامه آنلاین، بلکه با تکیه بر همه اعتبار و مهارتی که «یونس شکرخواه» در سی سال مجاهده برای آموختن و سپس آموختنِ علم ارتباطات کسب کرده؛ بارها نماینده شایسته ایران در نشست‌های تخصصی مرتبط با جامعه اطلاعاتی نظیر WSIS بوده است. و با رقابت علمی و مواضع حرفه‌ای‌، سطح نفوذ و توانمندی اساتید ایرانیِ علم ارتباطات را به رخ کشیده است. دقایقِ نگاه او در مفهوم‌سازی و واژگان‌سازی برای تنظیم سندهای جهانی در حوزه ارتباطات مغتنم است.

۴) درباره نسبت یونس شکرخواه و سیاست، دیدگاه‌های مختلفی است. برخی معتقدند شکرخواه اصلاً سیاسی نیست یا خبرِ سیاسی را کمتر دوست دارد. حال آنکه او عاشقِ رویداد است، چون گامِ اول دانستن است. برخی هم شکرخواه را روزنامه‌نگاری میانه‌رو می‌دانند به این معنی که اهمیت همه حوزه‌ها را به نسبت خودشان پاس می‌دارد. من اما معتقدم که شکرخواه یکی از سیاسی‌ترین روزنامه‌نگاران ایرانی است. در همین اتمسفر نفس می‌کشد اما بالاتر از سطح، به صحنه سیاست می‌نگرد. گواه اینکه در میانِ همه چهره‌های موجه و سلایق سیاسی، دوستانِ سینه چاکی دارد!

۵) «آقای شکرخواه» نه به افراد و نگرش‌ها، که به رسانه وفادار است. چه بسا فرصت‌های بهترِ اقتصادی که به عشق رسانه کنار گذاشته است. ۱۶ سال بودن با روزنامه کیهان و همچنین گذراندن دوره‌های پیوسته و موثر با صنعت چاپ، کتاب هفته، جام جم آنلاین و همشهری آنلاین و ... آموزه دیگر او به ما روزنامه‌نگاران است.

۶) و سرانجام اینکه شکرخواه دوستان متواضعی هم دارد که آن عزیزان هم سهمی از این تقدیرها دارند. مثل استاد نمکدوست که او را «استاد خبر» می‌نامد و در مقایسه مهارت او به خود، ارتفاعِ قله دماوند و تپه‌های عباس‌آباد را مثال می‌زند. و یا استاد فریدون صدیقی که در یک جمله‌ی پر مغز، شکرخواه را چنین تعریف می‌کند: «رنج می‌برد تا دیگران لذت ببرند». چه تیتری بهتر از این؟

* معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور