طبق آخرین آمار ارایه شده ،مصرف انرژی بخش خانگی و عمومی (بیمارستانها و مراکز درمانی جزء این گروه هستند)در سال 1387 بالغ بر 410 میلیون بشکه معادل نفت خام یعنی معادل 35% مصرف انرژی نهایی کشور(بزرگترین مصرف کننده) بوده است.از طرف دیگر طبق مطالعات انجام پذیرفته در کشور پتانسیل کاهش مصرف انرژی بین 40 تا 50 درصد برآورد شده است که با یک محاسبه ساده میتوان دریافت که ارزش مالی این میزان کاهش سالیانه 10 میلیارد دلار خواهد بود.
آمارها نشان می دهد که شدت مصرف انرژی کشور ایران تقریباًٌٍََ" "15" برابر ژاپن ، بیش از "2" برابر چین و نیز "5/2" برابر متوسط جهانی است که متاسفانه آمار بسیار تکان دهنده ای است و باعث ایجاد یک وضعیت نگران کننده در کشور شده است. متاسفانه آمار و اطلاعات دقیقی در ارتباط با مصرف انرژی در بیمارستان ها وجود ندارد ولی مطالعات موردی نشان میدهد که شاخص مصرف سوخت های فسیلی قبل از بهینه سازی 3000 Mj/m2 و بعد از بهینه سازی 1800 Mj/m2 و همچنین شاخص مصرف برق قبل از بهینه سازی 130 kWh/m2 وبعد از بهینه سازی 100 kWh/m2 گزارش شده است که پتانسیل صرفه جویی بیش از 20 % می باشد.
برهمین اساس می توان مشکلات تأمین انرژی در بیمارستانها را به چهار بخش تقسیم کرد:
- 1- راندمان پایین تولید برق در کشور: این مشکل که مسأله ملی محسوب می شود و بدان معناست که با توجه به راندمان پایین تولید برق در کشور (بین 33% تا 36%) بخش اعظم سرمایه ملی همواره تلف می گردد. 2
- 2- عدم پایداری و امنیت در تأمین برق: به علت مشکلات موجود در تولید و توزیع برق نمی توان از تأمین مداوم برق مطمئن بود. این مشکل در بیمارستانها و مراکز درمانی تأثیر منفی بسیار بالایی خواهد داشت.
- 3- ژنراتورهای اضطراری: در بسیاری از بیمارستانها از ژنراتورهای اضطرای که غالباً با سوخت گازوییل کار می کنند جهت تأمین برق در مواقع اضطراری استفاده می شود. این ژنراتورها علاوه بر راندمان پایین و انتشار حجم بالای گازهای آلاینده، در اکثر مواقع با ظرفیت مناسبی تهیه نمی شوند. ظرفیت بسیار بالای این ژنراتورها باعث افزایش هزینه های خریداری، انرژی و تعمیر و نگهداری می گردد.
- 4- مشکلات مدیران بیمارستان ها: که شامل موارد ذیل می باشد: مدیریت هزینه ها، مسائل زیست محیطی، تعمیر و نگهداری سیستم HVAC، تضمین برق مطمئن در بیمارستان. در حال حاضر از سیستم های زیر برای تأمین انرژی در بیمارستان ها استفاده می شود:
الف) تأمین انرژی الکتریکی: بسیاری از تجهیزات موجود در بیمارستانها، تجهیزات الکتریکی می باشند. بنابراین تأمین انرژی الکتریکی مناسب و مطمئن یکی از نیازهای اصلی در بیمارستانها می باشد.
ب) تأمین انرژی حرارتی (حرارت و برودت): مصارف اصلی حرارت در بیمارستانها عبارتند از: گرمایش محیط، سرمایش محیط، آب گرم در گردش، رطوبت زدایی اتاق عمل و گرمای فرآیند مانند خشکشویی، استریلیزاسیون، آزمایشگاه ها و ...
ج) تولید همزمان برق و گرما (CHP)
تولید همزمان برق و گرما یا به اختصار تولید همزمان، یکی از مهمترین کاربردهای تولید پراکنده است که عبارت از تولید همزمان و توأم ترمودینامیکی دو یا چند شکل انرژی از یک منبع ساده اولیه می باشد. استفاده هر چه بیشتر از گرمای آزاد شده در حین فرآیند سوختن سوخت، باعث افزایش بازده انرژی و کاهش مصرف سوخت و در نتیجه کاهش هزینه های مربوط به تأمین انرژی اولیه می گردد. از گرمای اتلافی بازیافت شده از این سیستم ها می توان برای مصارف گرمایشی، سرمایشی و بسیاری از فرآیندهای صنعتی استفاده نمود. تولید همزمان برق و گرما، می تواند علاوه بر افزایش بازده و کاهش مصرف سوخت، باعث کاهش انتشار گازهای آلاینده نیز گردد. در این حالت گرمای تولید شده در فرآیند تولید قدرت به عنوان منبع انرژی استفاده می‌شود. مصرف کنندگانی که به مقدار انرژی گرمایی زیادی در طول روز نیاز دارند، مانند صنایع تولیدی، بیمارستان ها، ساختمان ها و دفاتر بزرگ، خشکشویی ها و ... می توانند برای کاهش هزینه های خود به نحوه مطلوبی از CHP بهره ببرند.
با توجه به موارد ذکر شده در بالا می توان به اهمیت و ضرورت استفاده از سیستم CHP در بیمارستانها پی برد. در خصوص استفاده از سیستم CHP در بیمارستانها ذکر نکات ذیل ضروری است:
طراحی ظرفیت CHP باید بر مبنای بار حرارتی مورد نیاز باشد زیرا کمبود برق را می توان از شبکه دریافت کرد و اضافی برق را نیز می توان به شبکه فروخت.
CHP نمی تواند جایگزین ژنراتورهای اضطراری شود، اما می تواند باعث کاهش ظرفیت و تعداد آنها شود زیرا اطمینان پذیری تأمین برق در بیمارستان را تضمین می نماید./121
- استادیار دانشگاه شهید رجایی
نظر شما