اغلب برنامه‌های سینمایی تلویزیون در روزهای نزدیک به جشنواره فیلم فجر روی آنتن رفته و به موضوع فیلم‌های ساخته شده در یک سال سینمای ایران می‌پردازد. اما در این بین برنامه‌هایی هم هستند که در طول سال از دریچه تلویزیون به فیلم‌های سینمایی نگاه می‌کنند. «هفت» از جمله همین برنامه‌ها به شمار می‌آید که در ابتدا توسط فریدون جیرانی تهیه شد و بعد از آن مجریان مختلفی را به خود دید اما هیچگاه موفقیت دوره اول را پیدا نکرد.
این برنامه در طول عمر پرفراز و نشیب خود حواشی بسیاری داشته و این بار در هفته گذشته به موضوع اکران فیلم «خانه پدری» ساخته کیانوش عیاری پرداخت و مورد انتقاد بسیاری قرار گرفت. به این بهانه با شاهرخ دولکو (منتقد سینما) در رابطه با نگاه صداوسیما به سینمای ایران به گفت‌وگو پرداختیم.
دولکو در رابطه با نگاه کلی تلویزیون به سینما گفت: «اگر بخواهم این موضوع را در یک کلمه شرح دهیم، یک‌جانبه‌گری بهترین کلمه است. متاسفانه تلویزیون ایران، هم در برنامه‌سازی و تولید سریال و هم اشخاصی که به برنامه‌ها دعوت می‌کند، کاملا یک‌جانبه برخورد کرده و وجهه ملی خودش را نادیده می‌گیرد. تقریبا در همه برنامه‌های سینمایی که تلویزیون می‌سازد، نیز این یک‌جانبه‌گری و نگاه غیرملی را که بر خلاف اسم رسانه ملی است را شاهد هستیم.»
او افزود: «به نوعی اگر فیلمی باشد که به مذاق دوستان خوش بیاید، در گزینش افراد برای بحث و بررسی درباره فیلم طوری رفتار می‌کنند که آن فیلم بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران معرفی شود. اما اگر فیلمی در چهارچوب مورد علاقه آنها نگنجد، دقیقا آدم‌هایی را دعوت می‌کنند و طوری با فیلم برخورد می‌کنند که آن فیلم به عنوان بدترین فیلم تاریخ سینمای ایران معرفی شود. من نمی‌خواهم بگویم «خانه پدری» فیلم خوب یا بدی است. منهای اظهارنظر در این زمینه، دو هفته تمام است که ما شاهد کوبیدن این فیلم توسط تلویزیون هستیم.»
دولکو ادامه داد: «این نوع رفتاری که تلویزیون درباره این فیلم در پیش گرفته، منصفانه نیست. دوستان در دو هفته گذشته برای بررسی حواشی این فیلم از کارشناسان مختلفی دعوت کرده‌اند که از بین آنها تنها دو نفر قدری جانب انصاف را نگه داشته و نظرات نسبتا متعادل‌تری داشتند که البته آنها هم فیلم را دوست نداشتند. به نوعی بقیه دوستان را به گونه‌ای انتخاب کرده‌اند که مخالف فیلم باشند. جای موافقان این فیلم در برنامه «هفت» و دیگر برنامه‌هایی که در این دو هفته روی آنتن رفت، کاملا خالی بود چراکه تمام کسانی که انتخاب شده بودند، شمشیر را از رو بسته و همگی علیه فیلم صحبت می‌کردند.»
او در ادامه بیان کرد: «بر همین اساس می‌توان گفت که اسم این رسانه، رسانه ملی نیست، اسم آن رسانه جناحی است. یعنی ما یک جناح خاص هستیم و از فیلم‌هایی که در جناح ما قرار دارد تعریف می‌کنیم و از فیلم‌هایی که در جناح ما قرار ندارد، بد می‌گوییم. این تنها معطوف به سینما نبوده و در موضوعات دیگر نیز به همین صورت است. به نوعی هیچگاه در رسانه ملی این رویکرد حاکم نیست که دو طرف موافق و مخالف در یک فضای باز بنشینند و با زمان مساوی حرف‌های خودشان را بزنند.»
این منتقد همچنین درباره عملکرد سری جدید برنامه «هفت» که در این مدت روی آنتن شبکه سه سیما می‌رود، اظهار داشت: «برنامه «هفت» در دوره آقای جیرانی بهترین دوران خود را سپری کرد. در دوره آقای گبرلو هم دوران بدی نبود ولی از آن زمان به بعد، این برنامه از کف رفت. چه در دوره‌ای که بهروز افخمی اجرای برنامه را برعهده داشت و چه دوره کوتاهی که آقای رشیدپور برنامه را اجرا می‌کردند. اما بدترین دوره «هفت»، همین دوره‌ای است که آقای لطیفی در حال اجرای آن است. اکنون «هفت» برنامه‌ای بوده که کاملا دارای جهت‌گیری سیاسی خاص است که از نظر من کاملا ضد سینمای ملی است.»
او همچنین در پاسخ به این پرسش که باتوجه به ازدیاد برنامه‌های سینمایی در ایام نزدیک به جشنواره فیلم فجر، می‌توان برنامه‌های سینمایی تلویزیون را برنامه‌های مناسبتی معرفی کرد، گفت: «این موضوع کاملا درست است. صداوسیما به جای اینکه به رسالت اصلی خودش بپردازد، درگیر کارهای دیگری شده است. رسالت اصلی تلویزیون این بوده که اگر سینما مهم است، ما باید در طول سال برنامه‌هایی در دو سه شبکه داشته باشیم، که یک برنامه هفتگی سینمایی مناسب داشته باشند تا فارغ از همه یک‌جانبه‌گری‌ها به سینما بپردازد. این یک رسالت برای رسانه ملی است. اما متاسفانه تلویزیون ما، چون این نوع سیاست‌گذاری‌ها را اعمال نمی‌کند و فقط به دنبال منافع کوتاه مدت است، طبیعتا با سینما هم به همین صورت برخورد می‌کند و آن را تبدیل به یک ویترین می‌کند که بتواند ماهی خودش را از آب گل‌آلود آن بگیرد یا اینکه بتواند منافع خودش را بدست بیارد که این منافع طبعا در دهه فجر مستتر می‌شود.»
دولکو ادامه داد: «به نوعی ما دهه پرجنب و جوشی در زمینه سینما داریم که تمام فیلم‌های یک ساله سینما در آن نمایش داده شده و بحث و نظر داده می‌شود. به نوعی آنجا جایی است که ما می‌توانیم سیاست‌های خودمان را اعمال کنیم؛ برای همین بهتر بوده که به جای اینکه بیاییم یک سال هزینه کنیم و یک برنامه مستمر بسازیم که فارغ از هیاهوها درباره سینما کنکاش کند، برنامه‌ای ۱۰ روزه با پول کمتر می‌سازیم که همه حرف‌هایی که می‌خواهیم بزنیم را هم در همان زمان که همه فیلم‌ها هست و بحث داغ اظهارنظر وجود دارد، مطرح کنیم.»
او در پایان اظهار داشت: «این سیاست غلطی است و کاملا نشان می‌دهد که صدا و سیما همانند یک ویترین عمل می‌کند. یعنی یک مغازه گرد و خاک گرفته‌ای که در طول سال فروشی ندارد، ناگهان به دهه فجر و عید نوروز که نزدیک می‌شود و می‌داند که ممکن است فروش بیشتر و مخاطب بیشتری داشته باشد، ویترین خودش را عوض می‌کند و جنسی را که ممکن است نظر مشتری را جلب کند، در ویترین می‌گذارد و ۱۰ روز کار و کاسبی خود را رونق می‌دهد. این ممکن است برای یک مغازه‌دار که فقط به دنبال تجارت و سود بیشتر است، پذیرفتنی باشد اما برای یک رسانه‌ای که رسانه ملی نام دارد، به نظرم اصلا کارکرد مناسب و فرهنگی نیست.»
۶۰۲۴۳
نظر شما