زهره نوروزپور: پس از دو ماه از ناآرامی های عراق، نخست وزیر این کشور تن به استعفا داد. بامداد پنجشنبه گروهی از نقابداران عراقی که منتسب به حزب العبادی بودند به کنسولگری ایران در نجف حمله کردند. در پی آن صداهای سیاسی از هر طرف به گوش رسید.
نخست وزیر عراق که طی دوماه گذشته از هیچ طرحی برای اصلاحات دولت مضایقه نکرد امروز پس از خطبه های نماز جمعه نجف عطای حکومت را به لقایش بخشید.
سال 2018 پس از انتخاب او به عنوان نخست وزیر این کشور، صداهای مخالفان و حامیان آمریکایی از هر جهت شنیده شد. سیاستمدارانی که ترجیح می دادند کسی سکان قدرت را به دست بگیرد که روحیه آمریکایی داشته باشد. کسی مانند سرهنگ ساعدی که برکناری او از سوی برهم صالح رئیس جمهور این کشور باعث شورش و بلوا در عراق شد.
حیدرالعبادی که یک مهره سوخته از سوی آمریکا به حساب می آمد و مقصر برکناری خود از نخست وزیری را شخص عبدالمهدی می دانست در پی انتقام برآمد.
حیدرالعبادی رئیس حزب النصر که با 42 کرسی در پارلمان این کشور در سال 2018 پیروز شد، یکی از عوامل قدرتمند آشوب های عراق علیه شخص نخست وزیر و کابینه او به شمار می آید.
از احزاب دیگر، سائرون به ریاست مقتدی صدر بود که سودای جایگاه آیت الله سیستانی را در سر می پروراند، با 54 کرسی در پارلمان به قیام علیه دولت برخاست. آنهم پس از سفرهایی که به کشورهای خلیج فارس داشت.
از سوی دیگر حزب الفتح با ریاست هادی العامری است که 53 کرسی در پارلمان دارد و یکی از حامیان اصلی دولت عبدالمهدی به شمار می آید.
با توجه به تعداد کرسی های احزاب، عادل عبدالمهدی اگر هم استعفا نمی داد این امکان وجود داشت که از سوی پارلمان عزل شود. اینکه تا کنون استیضاح عبدالمهدی به کابینه راه نیافته بود تنها دلیل این بود که مرجعیت به دلیل ارائه طرح های اصلاحاتی از دولت حمایت می کرد.
اما خطبه روز جمعه نجف از سوی نماینده آیت الله سیستانی حجت را بر همگان تمام کرد و عبدالمهدی با استعفای خود توپ اصلاحات را به زمین مرجعیت و حامیان صدر انداخت.
نخست وزیر عراق در بیانیه استعفای خود نوشت: «با دقت به خطبه مرجعیت عالی دینی گوش دادم که در آن آمده است: با توجه به شرایط دشواری که کشور در آن به سر می‌برد و با توجه به ناتوانی دستگاههای مختلف در تعامل با شرایط دو ماه گذشته و جهت جلوگیری از ریخته شدن خون [مردم] پارلمان باید در گزینه‌های خود تجدید نظر و با توجه به منافع عراق و مراقبت از خون فرزندان عراق و جلوگیری از ناآرامی و تخریب بیشتر اقدام کند.»
عادل عبدالمهدی افزود: «بنابراین با توجه به این خواسته و تعجیل در عملی شدن آن، به زودی در یک نامه رسمی استعفای خود را از ریاست دولت فعلی به پارلمان ارائه خواهم داد.»
نخست‌وزیر عراق در پایان تأکید کرد: «کوچک و بزرگ می‌دانند که من علنا پیش از این و در یادداشت‌های رسمی، خواستار اجرای این گزینه و آنچه که به مصلحت مردم و کشور است، شده بودم.»
عادل عبدالمهدی با این بیانیه صریحا اعلام کرد که به درخواست مرجعیت و جلوگیری از ریخته شدن خون مردم استعفا خواهم داد. آن طور که از اقدام ناگهانی و علنی شدن درخواست استعفای او بر می آید، عبدالمهدی سرنوشت عراق را به مخالفان سپرد و گفت این گوی و این میدان؛ اصلاحات را انجام دهید و نخست وزیر جدید را اتتخاب کنید.
اینکه بعد از او پارلمان طبق نظام انجمنی این کشور که نخست وزیر باید از شیعیان عراق باشد چه کسی را انتخاب می کند، هنوز مشخص نیست.در چند روز اخیر اقدامات حیدرالعبادی نشان از آن دارد که او نیز بار دیگر خیزش را برای نخست وزیری برداشته است اما او دیگر گزینه آمریکا نیست شاید سعودی ها بخواهند اما او در زمان نخست وزیری نتوانست خیلی باب میل آمریکا پیش برود و به همین دلیل با انتخابات 2018 از قدرت کنار رفت.
برخی گمانه ها حاکی از انتخاب میان العامری و مالکی است. از سوی دیگر صدر پیشنهاد صندوق رای را در میان مخالفان داده است و گفته می خواهد از طریق رفراندوم نخست وزیر را انتخاب کند که این خود مشخص می کند نام چه کسی از این صندوق ها بیرون می آید!
ریشه بحران چه بود؟
از دلایل بحران عراق می توان اینگونه شرح داد که چرا طی یک سال عراق اینگونه به اشوب کشیده شد و در نهایت او که تمام تقصییر ها را به گردن داشت از قدرت کنار رفت؟
چندی پیش خبرآنلاین در مقاله ای مفصل به پشت پرده افراد دخیل در وضعیت عراق و کودتای طلایی پرداخت. در این مقاله آمده است که چرا صدر به عربستان رفت و چرا العبادی در پی سرنگونی دولت عبدالمهدی برآمد.
با استناد به این مقاله و همانطور که بالاتر ذکر آن رفت مسائل داخلی عراق برای ریشه بحران بررسی شد اما رویداد مسائل خارجی که در این امر دخیل بود هم بی تاثیر نبود.
اول میانجیگری عبدالمهدی میان تهران و ریاض؛ اسرائیل و آمریکا به هیچ عنوان خواهان روابط مسالمت آمیز میان عربستان و ایران نیستند.
دوم، خروج آمریکا از برجام و در پی آن درخواست برجام دو در خصوص نفوذ منطقه ای و مساله موشکی ایران؛ تهران راضی به گفتگو نشد و آمریکا، اسرائیل و عربستان در صدد حذف ایران در منطقه افتادند.
سوم، وجود پایگاه های حشد الشعبی؛ ترس سعودی و اسرائیل از وجود آنها و حملات مکرر رژیم صهیونیستی به آنها
چهارم، دور زدن تحریم های ایران از سوی نخست وزیر عراق و تزریق ارز خارجی
پنجم، طرح قدیمی خط لوله گاز که از دهه نود استارت آن زده شد و تا به امروز ادامه دارد ، همان خط لوله ای که سبب حمله نظامی آمریکا به عراق شد و پس از آن بهار عربی و بحران سوریه و در نهایت جهنم خاورمیانه را تحویل مردم این منطقه داد
صدر چه می خواهد؟
مسائل داخلی که ذکر آن پیش تر رفت، عمده نارضایتی صدر از وضعیت عراق و تخریب مراجع و سرباز زدن از بیانیه های مکرر آیت الله سیستانی، حاکی از آن است که او تنها جایگاه مرجعیت را می خواهد. این حجم از خونریزی و مخالفت غیر طبیعی با دولت عبدالمهدی نشان از زیاده خواهی این روحانی جوان جنجالی دارد که بسیار علاقمند است که نام محمدباقر صدر را بر پیشانی خود مهر کند.
آن روزی که صدر با هزار جنجال و قیل و قال رسانه های وارد نجف شد، شاید کسی پیشبینی نمی کرد که این ورود به چه معناست و بعد از آن چه اتفاق هایی روی خواهد داد.
مقتدی صدر در حالی به دنبال فساد حکومت بود که میلیاردها دلار هدیه سعودی ها را تا کنون به کسی پاسخ نداده که به چه کاری هزینه کرده است؟ او حتی پاسخ نداده است که بودجه مخالفان را از کدام خزانه بذل و بخشش کرد؟
بیشتر بخوانید: ژنرال آیزنهاور و کودتای طلایی
در طی روزهای گذشته ابومهدی المهندس و هادی العامری بارها درباره در خطر بودن جان مرجعیت عراق هشدار داده اند و اعلام کرده اند که خط قرمز آنها آیت الله سیستانی و مرجعیت این کشور است.
اگر اقدامات صدر به واقع با هدف رسیدن به جایگاه آیت الله سیستانی باشد، هشدارهای مقامات امنیتی عراق را به شدت باید جدی گرفت.
همچنین پس از رفتن عبدالمهدی مشخص نیست که تحولات عراق به چه سمتی پیش خواهد رفت، شاید افراد بعدی به دلیل همان مسائل خارجی و قدرت طلبی صدر، کسانی باشند که روزگاری مردم این کشور را از لوث تروریسم داعش نجات دادند و حال امروز آنها کسانی شده اند که متهم به دخالت در امور عراق هستند.
حالا باید اقای صدر جواب دهد که بعد از این، با عراقی که تمامی زیرساخت آن طی دو ماه دود شد و به هوا رفت چه می خواهد کند؟ با توجه به نبود چهره شاخص در میان شیعیان، ایا رفتن عبدالمهدی منجر به جنگ داخلی در عراق می شود؟ آیا بعثی ها به میدان می آیند؟
وقتی منافع شخصی شود نه مردمی، آن وقت است که سلاح مردمی به سپری انسانی برای مطالبات ان فرد بدل می شود، در این حالت احتمال وقوع جنگ داخلی بسیار بالا می رود؛ با اینحال هر سناریویی بستگی به تحولات روزهای آینده عراق دارد.
23 / 310 310
نظر شما