راه بازگشت مستندی است که در بخش مسابقه بین‌الملل (در گروه مستندهای نیمه بلند) در سیزدهمین دوره از جشنواره سینما حقیقت، حضور دارد. در خلاصه این فیلم آمده است: «در آگوست ۲۰۱۵، «حسین رسیم» -Hussein Rassim- به بروکسل می‌رسد. او هزاران مایل سفر کرده تا به یونان برود. از بروکسل تا آتن، این فیلم جاده‌ای، ما را با مسیر مهاجرتی حسین و هزاران مهاجر دیگر همراه می‌کند. در خلال حوادث و کشورهایی که سفر کرده، داستان حسین پدیدار می‌شود، فراموش‌شدگان سخن می‌گویند و دژهای اروپا همچنان پابرجا است».
راه بازگشت که توسط دو کارگردان جوان بلژیکی «ماکسیم ینس» و «دیمیتری پتروویچ» و در سال ۲۰۱۸ ساخته شده، نمایشی است از یک سفر بی‌پایان و توام با درد تلخ بی‌وطن شدن، بی‌هویت شدن و تحقیر مهاجران خاورمیانه به اروپا.
حسین شخصیت اصلی داستان است. مردی عراقی که پس از سفری طولانی توام با مشقت و درد خود را به بروکسل پایتخت بلژیک رسانده اما حالا هم که هویتش به عنوان یک مهاجر پذیرفته شده، این هویت بسیار شکننده است. او همراه با مادر فرزندش سفری را با تیم فیلمبرداری و سازندگان مستند شروع می‌کند که در خلال آن بیننده را با دردهای خودش در مسیرهایی که طی کرده و تحقیرهایی که با آنان روبرو شده، از سینه خیز از مرزها گذشتن تا خطرهایی که به جان خریده است، روبرو می‌سازد.
یکی از عمده ترین ایرادات فیلم طولانی بودن آن و بخش‌هایی است که شاید می توان کوتاهشان کرد و زمان ۶۶ دقیقه‌ای فیلم شاید کمی از حوصله مخاطب خارج باشد. در ایران و به لطف غرابت فرهنگی و آشنایی با کشورهایی که مهاجران فیلم (سوریه، فلسطین، عراق و..) در آن حضور دارند و فهم فرهنگی از منطقه خاورمیانه، شاید این موضوع کمتر جلوه کند اما این ایراد همچنان پابرجاست.
البته استفاده از موسیقی در فیلم آن هم نوعی از موسیقی محلی خاورمیانه که با ساز حسین نواخته می‌شود و همراهی آن با ساز غربی نامزد فرانسوی زبانش، به همراهی مخاطب یاری می رساند و ضمن روان ساختن داستان و روایت در ذهن بیننده، نمادی است که تلفیق دو آدم از دو دنیای مختلف (که یکی از سرزمین ناآرام و جنگ بی ثباتی می آید و دیگری متعلق به سرزمین مقصد است و نماد ثبات و آرامی) را به تصویر می کشد که در حالی که به دنیای هم تعلق ندارند اما با یکدیگر دشمن هم نیستند و دنیای دیگری را ساخته اند؛ دنیایی که در آن رنگ پوست، مرز جغرافیایی و تفاوت زبان و فرهنگ، رنگ باخته است.
نظر شما