اگر از منظر اقتصادی به این داستان نگاه کنیم، وقوع تلاطم‌های بزرگ در عرصه اقتصاد کلان است. تلاطم‌های پی در پی نرخ ارز و نرخ تورم که باعث بی‌ثباتی و عدم امکان تصمیم‌گیری شده است؛ چه تصمیم‌گیری بنگاه‌ها و چه تصمیم‌گیری افراد برای زندگی خصوصی و آینده‌شان.
جدای از تلاطم‌های اقتصاد کلان، عامل مهم دیگری که باعث بی‌ثباتی اقتصادی شده و نباید فراموش شود، تشدید تحریم‌ها در یکی دو سال اخیر است که به صورت‌های مختلف خود را نشان داده است. در کنار این‌ها نیز سیاست‌گذاری‌های نادرست اقتصادی در داخل نیز مزید بر علت شده است.
احساس امنیت اقتصادی، یک سرمایه مهم اجتماعی است و فقدان آن مانع بزرگی در برابر فعالیت‌های اقتصادی و ایجاد رونق و پیشرفت کشور به حساب می‌آید و باید برای حل آن هر چه زودتر تدبیری کرد. در سطح اقتصاد کلان در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی در درجه اول باید تورم کنترل شود و نرخ ارز ثبات پیدا کند. از سوی دیگر، باید یک تفکر اساسی به حال روابط تضعیف شده بین‌المللی ایران با دنیای خارج و مساله تحریم‌ها کرد.
در ابعاد اقتصادی همچون ایران باید بدانیم که ما یک روستا نیستیم که اگر کسی دورمان خط کشید، از گرسنگی بمیریم. ما یک اقتصاد ۸۵ میلیونی هستیم. به طور حتم تهدیدات خارجی بر اقتصاد ما اثرات منفی خواهد گذاشت. بدون ارتباط سالم با دنیا روز به روز وضعیتمان بدتر خواهد شد، ولی این بدتر شدن اوضع، ممکن است با نرخ رشد منفی ۱۰ درصد باشد، ممکن است با نرخ صفر و یا حتی مثبت یک درصد و دو درصد. بین این‌ها تفکیک وجود دارد.
بدون ارتباط با دنیا نمی‌توان به رشد بالای دو درصد دست پیدا کرد، اما زمانی تهدید خارجی وجود دارد و نرخ رشد اقتصادی هم به صفر و حتی یک درصد منفی میل می‌کند. زمانی هم سیاست ارزی نادرست پیش می‌گیریم و نرخ رشد اقتصادی به منفی ۹ درصد می‌رسد، یعنی هر تدبیر خارجی را در نظر می‌گیریم، درجه بی‌تدبیری اقتصاد را هم باید در آن ضرب کرد تا نتیجه‌اش مشخص شود. اگر درجه بی‌تدبیری اقتصاد کم باشد، اثر تهدید خارجی هم کم می‌شود.
اقتصاد اصول خاص خود را دارد. تصمیمات سخت باید گرفته شود و تبعات و عواقب آن هم سنگین خواهد بود. هر چقدر این اصول بیشتر به حاشیه رود، عواقب سنگین‌ترین به وجود خواهد آمد. در وضعیت فعلی اقتصاد ایران باید مسیری پیدا کرد که انگیزه سرمایه‌گذاری برای توسعه و ایجاد کسب‌وکارهای جدید به وجود آید؛ تا جایی که سرمایه‌گذاران به جای فعالیت‌های مولد، با انباشت سرمایه خود در بازار طلا و ارز یا خروج سرمایه‌شان از کشور، از سرمایه خود محافظت نکنند. تدبیر، تنها راه برون‌رفت از این نااطمینانی اقتصادی است.
* تحلیلگر اقتصادی
۲۲۳۲۲۵
نظر شما