شاهزاده خانم دربندمنتظر اسب سفیداست و ولیعهد جوان درحال ولخرجی!

مهسا مژدهی: ویروسی بدتر از کرونا به جان شاهزادگان سعودی افتاده این را مخالفان نظام پادشاهی عربستان می گویند.این ویروس نامرئی همانطور که جهان را گرفتار کرده عربستان را هم مورد عنایت قرار داده است و همین مساله مزید بر علت شده است چراکه در این بحران بیماری جهانی سرنوشت شاهزادگان در حبس مشخص نیست. شاهزاده بن سلمان که یک تنه همه کاره دولت سعودی شده و پدرش را به حاشیه رانده است دست از سر پسر عموهایش بر نمی دارد و دستگیری شاهزادگان سعودی هنوز ادامه دارد در حالی که خبرهایی رسیده که تعداد بالایی از درباریان یه این ویروس مبتلا شده اند و برخی می گویند این مبتلایان شامل شاهزاده های بازداشتی هم شده است! البته دولت عربستان این خبر را تکذیب کرد و هنوز مشخص نیست که این خبر تا چه اندازه صحیح است؟

در آخرین گزارش نیویورک تایمز که در مورد ولیعهد عربستان منتشر کرده، آمده ؛ در اواخر ماه مارس امسال، شاهزاده فیصل پسر ملک عبدالله دستگیر شده است. او که ریاست هلال احمر عربستان را برعهده داشت شخصی منزوی بود و از بلندپروازی های دیگر شاهزاده های سعودی بهره ای نبرده بود. اما دستگیری های بی حساب و کتاب در ریاض بالاخره به او هم رسید و کرونا بهانه ای شد تا فیصل بازداشت شده و به مکان نامعلومی منتقل شود.

همزمان با این خبرها اما طرفداران بن سلمان در شبکه های اجتماعی با بولد کردن اقدامات او هشتگ می زنند و آرزوی طول عمر می کنند. این اقدامات به اندازه ای در روزهای اخیر شدت گرفته که به نظر می رسد دست هایی در کار باشد تا فضای شبکه های اجتماعی را از اتفاقاتی که در عربستان در حال وقوع است، پرت کند. اما حقیقت این است که دستگیری گسترده شاهزادگا سعودی، زندانی کردن بسمه بنت عبدالعزیز و احتمال مرگش بر اثر بیماری کرونا و خرج هایی که ولیعهد با خرید کاخ برای خودش در فرانسه روی دست کشور گذاشته، بیشتر از هر چیز دیگری توجه کاربران را در شبکه های مجازی به خودش جلب کرده است.

شاهزاده ها در زندان گرفتار شده اند

دیگر تقریبا بر همه روشن شده که بن سلمان علاقه عجیبی به تحت فشار قرار دادن شاهزاده های سعودی دارد. واقعیت این است که تا همین سه سال پیش قرار نبود این پسر جوان ولیعهد عربستان باشد. اما پدرش ملک سلمان با کنار زدن امیر محمد بن نائف، پسرش را که در آن زمان تنها وزیردفاع بود، به جانشینی خود معرفی کرد. به نظر می رسد وسواس های ولیعهد بر روی پسرعموها و دخترعمویش از همین جا شروع شده باشد.

بسیاری از مخالفان دولت در عربستان با آغاز ولیعهدی بن سلمان دستگیر شده و هنوز هم در زندان هستند. تعداد زیادی از این مخالفان را زنانی تشکیل می دهند که برای حقوق اولیه شان با دولت ریاض در افتاده بودند. اما در کنار این چهره های معترض، نام شاهزادگان سعودی هم به چشم می خورد. در نوامبر سال 2017 متعب بن عبدالله بن عبدالعزیز اولین شاهزاده ای بود که دستگیر شد در همان سال شاهزاده ترکی بن عبدالله بن عبدالعزیز آل‌ سعود، امیر سابق ریاض که پسر هفتم ملک عبدالله بود هم به زندان رفت. نام های دیگری هم در  سال 2018 راهی زندان شدند که از بقیه شهرت بیشتری داشتند. در این میان شاهزاده طلال به خاطر شهرت و ثروتش مورد توجه قرار گرفت. این گروه از شاهزاده ها با ضبط بخشی از ثروتشان ازاد شدند. اما به اعتقاد بسیاری از ناظران این دستگیری و جریمه کلان نقدی برای شاهزاده های سعودی پیامی واضح داشت:«نمی توانید با ولیعهد جوان در بیافتید.»

موج جدید دستگیری شاهزاده های سعودی در اسفند ماه 1398 اتفاق افتاد. در ابتدا تعداد شاهزاده ها 4 نفر اعلام شد اما به نظر می رسد تعداد بیشتری از آنها در زندان باشند.  امیر نایف بن احمد فرزند احمد بن عبدالعزیز برادر پادشاه سعودی و امیر نواف بن نایف برادر امیر محمد بن نایف (ولیعهد سابق) نیز دستگیر شدند.

همچنین  دستگیری احمد بن عبدالعزیز و محمد بن نایف ولیعهد سابق سعودی هم کمی بعد اعلام شد.

در میان شاهزاده های دستگیر شده اما نام یک شاهزاده خانم 56 ساله هم وجود دارد. اواخر هفته گذشته بسمه بنت سعود بن عزیز توئیتی را منتشر کرد که در آن اشاره کرده بود در زندان است و بابت سلامتی خود دچار نگرانی شده. این توئیت البته به سرعت پاک شد اما موج عظیمی از کاربران در شبکه های اجتماعی به راه افتاد که نگران سلامتی این شاهزاده خانم سرشناس و رک بودند. او که در ماه مارس بازداشت شده، نوشته بود که به خاطر وضعیت جسمی اش در خطر مرگ قرار دارد.

توئیت بسمه حالا بسیاری را نگران این موضوع کرده که بن سلمان در ریاض با کسانی که رقیب خودش می پندارد چه می کند و آیا کودتایی علیه شاهزادگان رقیب در جریان است یا نه؟

در عربستان چه می گذرد؟

در ریاض اوضاع آنقدر ها که به نظر می رسد خوب نیست و پادشاه و ولیعهدش درگیر مشکلات زیادی هستند. ویروس کرونا در عربستان به 10هزار نفر رسیده است و بعید نیست که دولت تعداد کشته شده ها را کمتر از حد معمول اعلام کند. در عین حال دولت عربستان به دلیل کرونا مکان های مذهبی را تعطیل کرده و به همین دلیل با برخی از گروه ها و مفتی های مذهبی دچار تنش است. درآمد سالیانه ای که حج برای این کشور داشته هم تحت تاثیر ویروس کرونا قرار خواهد گرفت.

در عین حال عربستان مدت هاست که با یمن می جنگد و هزینه های زیادی را بابت این جنگ پرداخته کرده. در یمن اما ایجاد یک صلح حتی با وجود تهدیدی مثل کرونا هنوز دور از دسترس است و چنین جنگی تا کنون بدهی هایی روی دست ولیعهد و پدرش گذاشته است.

از سوی دیگر جنگ نفتی عربستان و روسیه هنوز تاثیراتش را بر بازار حفظ کرده و قیمت نفت بسیار پایین تر از حد انتظار است و به نظر نمی رسد که این سقوط قیمت به زودی قابل جبران باشد. چرا که با وجود کرونا، نیاز به خرید نفت در جهان کاهش یافته است .

با همه این بحران ها اما بن سلمان هنوز در پی ولخرجی و هدر دادن منابع مالی عربستان است. در حالی که حتی در آمریکا هم صداهایی علیه حمایت بی چون و چرای ترامپ از سعودی ها بلند شده و انتظار می رود که کنگره در صدد کاهش روابط یا کنترل آن برآید، پسر بزرگ ملک سلمان در حال گذاشتن خرج های کلان بر دست پادشاهی سعودی است. 

کانال مطالعات عربستان در خصوص این ولخرجی ها نوشته است:«عربستان سعودی برای آنکه وام‌دهندگان خود را به ادامه وام‌دهی به این کشور متقاعد کند، ولخرجی‌های زیادی انجام داده است. ریاض اخیراً به خرید شرکت‌های نفتی، کشتی‌ها و تیم فوتبال پرداخته است. در ماه گذشته صندوق ثروت ملی عربستان سعودی مبالغی را برای خرید یا برنامه‌ریزی خرید ۲.۸ درصد سهام شرکت کشتی‌سازی کارنیوال، حدود ۸۰ درصد باشگاه فوتبال نیوکاسل یونایتد و هلدینگ‌های رویال داچ شل، توتال اس‌ای، انی‌اس‌پی‌ای و اکوئینور ای‌اس‌ای هزینه کرد.» به نوشته این کانال صندوق بین‌المللی پول گزارش داده که بدهی خالص عربستان امسال ۱۹ درصد تولید ناخالص داخلی خواهد بود. این رقم سال آینده به ۲۷ درصد و به دلیل شیوع ویروس کرونا و اختلاف نظرها برسر تعیین قیمت نفت احتمالا تا سال ۲۰۲۲ به ۵۰ درصد خواهد رسید. بدون کاهش فوق‌العاده بودجه یا افزایش شدید قیمت نفت همانند آنچه در سال ۲۰۰۸ روی داد، عربستان به احتمال زیاد تا سال‌های قابل پیش‌بینی همچنان یک بدهکار خالص باقی خواهد ماند.

به نظر می رسد که بن سلمان در حال دست و پا زدن برای حفظ امنیت خود در داخل و خارج از عربستان است. او موقعیت خود را با وجود چهره ای که از خودش برای مردم ساخته، متزلزل میبینید و نیاز دارد تا با تهدید و ارعاب شاهزادگانی که هر کدام می توانند رقیبی بالقوه برایش باشند، آنها را تبدیل به مهره هایی ترسیده و بی خاصیت کند. از طرف دیگر او به خوبی از بحران های مالی پیش آمده و غیر قابل اعتماد بودن ترامپ آگاه است اما در انتخاب سیاست خارجی درست مدام اشتباه می کند. امنیتش را به کاخ سفید گره زده و بدهی بسیاری را بالا آورده که در سال های آینده می تواند بحران های تازه ای برای عربستان ایجاد کند. او پرونده ترسناکی از بی اعتنایی به حقوق بشر دارد که در میان آنها زندانی کردن چند شاهزاده ثروتمند، چندان عجیب نیست.

بدنامی، بدهی و بیماری سه مشکل اساسی این روزهای بن سلمان است. وضعیت ازادی های سیاسی در عربستان به شدت بد است و از نظر امنیتی هم دربار سعودی خود را از سویی با ترکیه و قطر و ایران و یمن درگیر کرده و از سوی دیگر در میان کشورهای غربی برای ذره ای حمایت التماس می کند. مشکلاتی که بن سلمان به عنوان ولیعهد سعودی با آن رو به روست، با اجیر کردن لشکر فعالان توئیتری با اکانتهای قلابی، قابل حل نخواهد بود.

312 310