به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، دکتر سیدحسین موسویان عضو اسبق تیم هسته ای کشورمان و استاد دانشگاه پرینستون آمریکا در تازه ترین مقاله خود برای نشریه تحلیلی دیپلمات با عنوان «دکترین جدید ایران: چرخش به شرق» نوشت:
طی چند ماه گذشته، ایران با چین در زمینه یک توافق نامه سیاسی ، اقتصادی و امنیتی طولانی مدت کار کرده که صدها میلیارد دلار سرمایه گذاری در اقتصاد ایران را فراهم می کند. همچنین همکاری بلند مدتی را با روسیه دنبال می کند. سیاستمداران در تهران این توافق نامه ها را عاملی ضروری برای مبارزه با سلطه و خصومت ایالات متحده می داند.
سیاست جدید ایران در زمینه "چرخش به شرق" شامل ایجاد روابط اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیتی قوی با غول های قاره آسیا ، یعنی چین و روسیه است. این سیاست پس از اقدام نسنجیده ایالات متحده در خروج از برنامه جامع اقدام مشترک و پیگیری استراتژی "فشار حداکثری" ، اعتبار بیشتری در میان مقامات ایرانی پیدا کرده است. نتیجه عقب نشینی ایالات متحده و بی عملی اروپا منجر به احیای تحریم ها با سرعت و شدت بی سابقه ای در طول 40 سال گذشته بود. این باعث استراتژی طولانی مدت ایران در مورد اتخاذ سیاست خارجی "نگاه به شرق" شود، زیرا تجربه برجام ایران را متقاعد کرد که هر چقدر حسن نیت نشان داده شود، غرب هم غیرقابل اتکا و هم غیرقابل اعتماد است.
در عین حال نیز ایران شرکای خود در نگاه به شرق را پیدا کرده است. تهران، مسکو و پکن با سیاست های نظامی و مداخله جویانه ایالات متحده در خاورمیانه مخالف هستند و می خواهند سلطه دلار آمریکا را بر اقتصاد جهانی به چالش بکشند. ایران و چین منافع مشابهی در حوزه دیپلماسی انرژی دارند. اطمینان از منابع پایدار انرژی مانند نفت و گاز برای رشد اقتصادی چین حیاتی است و ایران می تواند یک منبع ثابت باشد. در نتیجه نیز صادرات نفت به چین منافع ایران را تأمین می کند. از طرف دیگر نیز، روسیه مدتهاست که منبع اصلی تامین گاز مایع (LNG) اروپا است، اما موقعیت آن از نظر صادرات توسط ایالات متحده به چالش کشیده شده است. بنابراین، اتکا متقابل سه پایتخت به انرژی که همه آنها با چالش های واشنگتن روبرو هستند، واقعیتی غیرقابل انکار است.
مسکو ، تهران و پکن نیز دارای منافع مشترک استراتژیک و بلند مدت برای مهار یک جانبه گرایی ایالات متحده هستند و این یکی از عوامل مهم در تعیین آینده خاورمیانه است. در اینجا یک فرصت وجود دارد ، زیرا سیاست یک جانبه گرایی دولت ترامپ و خروج آن از معاهدات بین المللی (از جمله برجسته در برجام) همه مشروعیت و اعتبار ایالات متحده را به عنوان یک قدرت جهانی زیر سوال برده است.
ایران یک قدرت منطقه ای در خاورمیانه است و سیاست خارجی خود را بر اساس "مقاومت" در برابر هژمونی ایالات متحده بنا نهاده اما در روند مقاومت، تعداد زیادی از فرصت های اقتصادی را به خاطر فشارهای ایالات متحده از دست داده است. در حال حاضر، به دنبال شکست ایالات متحده در جنگ های افغانستان و عراق و مشارکت با عربستان سعودی در حمله به یمن، مشخص شده که ایالات متحده دیگر "ابرقدرت" غالب در خاورمیانه نیست. متحدان سنتی ایالات متحده در بحران های عمیقی به سر می برند و موقعیت های آنها به ویژه تضعیف می شود. در خاورمیانه خلا قدرت وجود دارد که باید جبران شود.
به طور خلاصه ، سیاست های قهرآمیز ایالات متحده در مورد ایران ، روسیه و چین همچنان مانع اصلی اتحاد استراتژیک سه جانبه خواهد بود. با این حال ، سرنوشت چنین توافق نامه های استراتژیک در روابط بین الملل آینده مورد توجه خواهد بود. ایران دارای دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان و چهارمین ذخایر بزرگ نفت است که این کشور را به عنوان وزنه ای قابل ملاحظه در محاسبات استراتژیک قدرتهای اوراسیا در سیاست خارجی خود در قبال خاورمیانه قرار می دهد. با تعامل استراتژیک با ایران ، پکن و مسکو فرصتی منحصر به فرد برای تغییر جهت دادن ایران و رقبای منطقه ای خود به سمت معماری اوراسیا چین و روسیه خواهند داشت.
310 310
نظر شما