اظهارنظر جنجالی یک منتقد درباره حافظ: شاعری درباری بود

ایبنا نوشت: عبدالعلی دست‌غیب، منتقد ادبی پیشکسوت که به‌عنوان سخنران شب نخستِ ویژه‌برنامه‌هایِ هفته کتابِ مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس سخن می‌گفت، با اظهاراتی جنجال‌برانگیز درباره حافظ، بار دیگر توجهات را به خود معطوف کرد.

عبدالعلی دست‌غیب، منتقد ادبی پیشکسوت، نخستین راوی ویژه برنامه «هفته کتاب» بود که شامگاه شنبه ۲۴ آبان در سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس برگزار شد. این برنامه تا هفته آینده ادامه خواهد داشت و هر شب یک نویسنده درباره ضرورت توجه به کتاب‌خوانی ملی سخن خواهد گفت.
  
نویسنده «نقد ادبی و نوعیت متن» در بخشی از صحبت‌های خود به تحقیقات صورت‌گرفته درباره حافظ اشاره کرد و افزود: «اصولاً ما ۳ نوع تحقیق درباره شاعران خود از جمله حافظ داریم که شامل گردآوری اطلاعات، که بهترین اثر آن «حافظ شیرین‌سخن» اثر محمد معین است، تاریخچه‌ای درباره اطلاعات زمانیِ زیست حافظ و پادشاهان هم‌عصر او که قاسم غنی در این‌باره یادداشت‌ها و ملاحظاتی نوشته است و تاریخ عصر حافظ که عبدالحسین زرین‌کوب کتاب «از کوچه رندان» را در این‌باره نوشته است.»

عبدالعلی دست‌غیب در ادامه با بیان این‌که شغل حافظ همچون فرخی سیستانی، شاعریِ دربار بوده است، افزود: «سعدی برخلاف حافظ از شاعریِ دربار فارغ بود.»
به گفته این منتقد، حافظ به‌جز دوره ۵ ساله امیر مبارزالدین، در ادامه زندگی خود جزو شاعران دربار بوده است.

مترجم «شامگاه بت‌ها» سپس با اشاره به آثار محققانی همچون داریوش آشوری که درباره حافظ به چاپ رسانده‌اند، بیان کرد: «کار این افراد پرداختن به حافظ نبوده است؛ چراکه فردی همچون آشوری اطلاعی از ادبیات ندارد.»

عبدالعلی دست‌غیب با بیان اینکه عمده این محققان با ذکر اقوالی از متفکرانی مثل نیچه و آثاری همچون «کشف‌الاسرار» به حافظ پرداخته‌اند، یادآور شد: «متاسفانه این آثار امروز حتی به عنوان منابع حافظ‌شناسی معرفی و در دسترس قرار گرفته‌اند، حال آنکه مضمون این آثار، مُهمل و بی‌فایده است.»

دست‌غیب در پایان با اشاره به خاطره‌ای از خود با مسعود فرزاد (نویسنده و حافظ‌پژوه)، گفت: «روزی از فرزاد پرسیدم: چه مقامی برای حافظ قائل هستی؟ پاسخ داد: شکوهمندترین پدیده فرهنگی ایران؛ حال آن‌که من معتقدم چنین گزاره‌ای درباره حافظ صحیح نیست و بیشتر به یک تعارف شبیه است.»

۶۴۵۷

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1455503

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 1 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 46
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام GB ۲۲:۰۹ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۵
    94 32
    مجبور نیستیم همه اظهارات ایشان را درست بدانیم.
    • US ۰۸:۲۳ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      59 25
      کلا برای اینکه در ایران مشهور بشی و سر زبون بیافتی یه فرمول ساده وجود داره. درباره یه شخص مشهور و محبوب انتقاد کن و حرفای عجیب غریب بزن
    • US ۱۲:۲۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      21 5
      به فرض که یه هنرمند شاعر خواننده نویسنده در محیط دربار باشه. چه اشکالی داره. هنرش ورای اون محیط میتونه بره. کمال الملک بهتربن نقاش ایران هم در دربار قاجاریه بود. همه قراره کف کوچه بازار باشن که خوب محسوب شوند؟
    • IR ۱۲:۴۴ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      12 2
      جناب حافظ نابغه‌ی محض بود هیچ شکی نیت اما هم‌زمان بزرگ‌ترین خسارت رو به ادبیات نوشتاری ایران زد .. او باید در کنار شاعری می‌نوشت!
    • IR ۲۰:۰۴ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      4 0
      حافظ افتادگی از دست مده زان که حسود عرض و مال و دل و دین در سر مغروری کرد
  • IR ۲۲:۵۴ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۵
    20 5
    به نظربنده
  • ایران CW ۲۳:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۵
    88 14
    دستغیب معنی شعرهای حافظ را نمی فهمد .او نمی داند حاکمان فارس در زمان حافظ بجز امیرمبارز و تیمور خونخوار ، همگی دادگستر و اهل هنر و ادب بوده اند و حافظ از لطف انها ذوقش قلیان می کرده . شعرهای حافظ نابترین تشبیهات استعاره ها و کنایه ها ی فارسی را در خود دارد . حافظ از ریا کاری زاهدان عوام فریب اجتماع و حکومتی بیزار بوده . . چطور می شود ذوق شعری داشت و با سلطان ادب پروری مثل شاه شجاع و همسرش دوست و یکدل نشد ؟
    • معلم IR ۰۰:۵۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      16 16
      شما غلیان رو ننویس قلیان بقیه ش پیشکش
    • ugd IR ۰۱:۰۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      11 3
      آیا این شاه شجاع عادل با کشتن پدر خود به حکومت نرسید؟ کمی تاریخ بخوانیم
    • IR ۱۰:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      2 1
      بله حافظ شاعر بزرگی است و محبوب ترین شاعر من هم هست اما حداقل فکتهای تاریخی را نمیتوان نادیده گرفت. اما انچه که گفتید نشان میدهد اطلاعات تاریخی تان به شدت ضعیف است. باید تاریخ زمان و زیست حافظ را مطالعه کنید
  • داود IR ۲۳:۴۸ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۵
    37 12
    نظر نیچه رو باید در مورد حافظ دید شما که پیش نیچه شکلاتی
  • آسو IR ۰۰:۰۸ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    14 28
    حق کاملا با ایشان است ،جناب حافظ برای امیرمبارزالدین که تتمه مغول را از ایران زدود و به گواه تاریخ یک وطن پرست واقعی بود به دلیل این‌که سلطان ولخرجش را نابود کرده بود گوشت تلخی میکرد اما برای تیمور خونخوار متجاوز شیرین زبانی میکرد،او همیشه مداح بوده،کیفیت غزلیات ایشان نمی تواند سیر زندگی ایشان را پنهان کند،
    • عبدالکریم IR ۱۶:۰۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      5 10
      حافظ چو آب لطف ز نظم تو میچکد، حاسد چگونه نطق تواند در آن گرفت؟!
    • آسو IR ۱۸:۵۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      3 0
      تفاوت همینه،تاریخ علم است شعر و قصه نیست،
  • IR ۰۰:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    43 10
    خواجه شیراز قبلا جواب دادند : حسد چه می بری ای سست نظم بر حافظ قبول خاطر و لطف سخن خداداد است
  • اسفندیار US ۰۱:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    34 7
    ایشون از دید خودش به قضیه نگریسته و فقط نظرش برای خودش قابل پذیرش است
  • محمد کریمی IR ۰۱:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    27 9
    هرفردی برای خودش نظری دارد اما به قول شاعر/هرکسی را نتوان گفت که صاحب نظر است/
  • RU ۰۵:۵۳ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    44 9
    درد این ها «حسادت» است !
  • IR ۰۷:۵۹ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    43 5
    حالا درباری یا سرباری، نامها و القاب اهمیتی ندارند. مهم اینه که بعداز ۷۰۰ سال تازه داریم گفتار حضرت رو در زندگی شخصی و اجتماعی خود لمس میکنیم. عالمی دیگر بباید ساخت....
  • امیر US ۰۹:۲۰ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    46 9
    ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست
  • مسعود IR ۰۹:۴۰ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    38 22
    ای مگس عرصه سیمرغ نه جولنگه توست
  • IR ۰۹:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    8 3
    من با نظر ایشان موافقم چرا که اکثر شاعران ما همین گونه بوده اند تعداد کمی مثل میرزاده عشقی و عارف و باباطاهر در دربار نبودند
  • بختیاری RO ۱۰:۰۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    3 13
    ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست عرض خود میبری و زحمت ما میداری
  • IR ۱۰:۰۶ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    3 1
    آشوری یک چیزی می گه علی حصوری یک چیز دیگه و دستغیب هم یک چیز دیگه . این نشون می ده حافط خیلی پیچیده تر از این حرفاست
  • IR ۱۰:۳۴ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    3 1
    عرفان را چه به سخن عوام و عارف را چه به نقدو نظر بی خبران!!
  • کارن IR ۱۰:۳۸ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    5 0
    ایشان باید مستندات بیاورد .. تعریف یک شاعر از یک حاکم (که انسان خوب و اهل هنر و ذوقی بوده است) که دلیل بر آن نیست که حافظ درباری بوده است .اساسا ایالت فارس تنها نقطه ای از ایران و عراق عجم بود که با سیاست ورزی حاکمانش (پرداخت کرورها سکه طلا و نقره) از هجوم مغولها در امان ماند . در عصر هلاکو و ایلخانان و قراقویونلوها نیز شیراز و فارس تنها خطه ای بودند که از هجوم این اقوام عمدتا مغولی- ترکمن در امان بودند . این نشان از سیاست ورزی و بینش این حاکمان بوده است .لذا حافظ در برخی از اشعارش از این حاکمان تعریف کرده است . و در تعریفش صداقت داشته است ..این دلیل نمیشود که حافظ شاعری درباری بوده است ..
  • IR ۱۱:۲۸ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    8 2
    ۶۰ سال است حافظ می خوانم از نظر من افکار حافظ یعنی آنچه در دیوانش نوشته شده . ۵۰ سال است این دست غیب را می شناسم دریغ از یک حرف سنجیده .
  • IR ۱۲:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    4 0
    چون صفیری بشنوی از مرغ حق ** ظاهرش را یاد گیری چون سبق‌‌ وانگهی از خود قیاساتی کنی ** مر خیال محض را ذاتی کنی‌‌
  • سورن IR ۱۲:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    4 3
    حافظ بسیار بسیار رازآلود است
  • دکتر IR ۱۲:۴۷ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    10 3
    چرا نمی گذارید یک منتقد و پژوهشگر حرفش را بزند . فضای مباحثه را باز کنید
  • فونیکس IR ۱۲:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    9 2
    با تمام نبوغ حافظ من به طور کامل مخالف ذهنیت، جهان‌بینی و شعرهاش هستم!
  • ساده IR ۱۳:۰۱ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    2 5
    حافظ را به این راحتی نمی توان شناخت
  • حامد IR ۱۳:۵۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    5 4
    دقیقا کجای صحبت های ایشان جنجال بر انگیز بوده استو نظری داشه گفته و نطر دیگری را نقد نفی کرده. همین. بی خودی خودتان جنجال سازی نکنید.
  • s.m.j IR ۱۶:۳۰ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    4 7
    نظر گوته درباره ی حافظ مهمه... نه افراد کوچکی مثل این آقا...
  • مصطفی IR ۱۶:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    2 32
    فاش میگویم و از گفته خود دلشادم بنده عشقم و از هر دو جهان آزاد واقعا خجالت داره واقعا نویسنده ست ؟؟؟؟؟؟ ای مگس عرصه سیمرغ .........
  • IR ۱۷:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    5 14
    بنده ایشان را از نزدیک میشناسم و در منزل ایشان واقع در منازل سازمانی زرهی شیراز با این شخص همنشین بودم ایشان کارمند بازنشسته بانک ملی هستند و هیچگونه تحصیلات عالیه در باب ادبیات و حافظ پژوهی ندارند و صرفا بر اساس تجربیات حرف میزنند و به شدت با ادبیات کلاسیک عناد میورزند. کافیست برای حافظ پژوهی کافیست کتب بهاالدین خرم شااهی را مطالعه کنید. همینکه اشعار حافظ بعد از صدها سال سر زبان مردم هست کافیست.
    • IR ۲۰:۳۴ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
      2 1
      دوست عزیز با شما موافق هستم
  • IR ۱۷:۳۹ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    5 3
    چرا تاگور و گوته شاعران هندی و آلمانی حافظ را می پرستند؟ لطفا از اساتید با سواد دانشگاهی مدرک بیاورید
  • IR ۱۸:۱۰ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    4 2
    همینکه نیچه فیلسوف بزرگ جهان درباره حافظ حرف میزنه نشون میده ایشان سواد کافی ندارد
  • IR ۲۱:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    14 1
    باز یک نفر صحبت کرد و بت پرستان به قیل و قال افتادند.
    • IR ۰۰:۰۱ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۷
      0 0
      شما چه میپرسی
  • حافظ IR ۰۰:۰۱ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۷
    0 0
    کسی گیرد خطا بر نظم حافظ که هیچش لطف در گوهر نباشد
  • هاویل پوریا IR ۰۰:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۷
    0 0
    لطفاکینه ورزانه صحبت نکنید. متاسفم
  • ۰۷:۱۶ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۷
    0 0
    تا حالا از زنده ها و آدم و عالم انتقاد می‌کردید ، حالا نوبت به مرده ها و در گذشتگان رسیده ، به فرض محال هم بوده که چی ،؟ ما رو سنه نه
  • H IR ۰۹:۳۹ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۷
    0 0
    حرف مفت
  • محمد طاهر IR ۱۲:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۷
    0 0
    اصل غزل‌های حافظ است، چکار به خود شاعر داریم خدا بیامرزدش .تنها صداست که می ماند پرنده مردنی است